Nguyễn Ngọc Trinh (23 tuổi, ở Hà Nội) bị viêm mũi dị ứng từ lâu, cô thường xuyên sử dụng một loại thuốc xịt mũi được mua ở hiệu thuốc. Trung bình một ngày Trinh xịt từ 3 đến 4 lần.
Thời gian gần đây Trinh thấy mình tăng cân, mặt trò, bụng tọ, phần da đùi, bụng xuất hiện vết rạn đỏ. Cơ thể cô luôn trong trạng thái mệt nhiều.
Trinh được mẹ đưa đến khoa Nội tiết và Đái tháo đường, Bệnh viện viện Bạch Mai thăm khám. Bác sĩ kết luận cô bị suy tuyến thượng thận do lạm dụng thuốc chứa corticoid trong thời gian dài.
Qua điều tra bệnh sử, bác sĩ xác định trong thành phần của lọ xịt mũi Trinh hay dùng có Dexamethasone là loại corticoid rất mạnh, nếu dùng kéo dài dễ gây ra nhiều biến chứng như suy thượng thận, đái tháo đường, tăng huyết áp, loãng xương, loét dạ dày, rối loạn tâm thần...
“Riêng với trường hợp của cô gái này thì thuốc còn gây lùn và lão hóa sớm ”, TS.BS. Nguyễn Quang Bảy, Trưởng khoa Nội tiết và Đái tháo đường, Bệnh viện viện Bạch Mai nói.
Chân cô gái xuất hiện vết rạn đỏ sau khi dùng thuốc.
Không chỉ Trinh, mẹ cô gái cũng có triệu chứng tương tự con gái như béo, tròn và chân tay teo khi cùng sử dụng loại thuốc nói trên. Cô gái sau đó được chỉ định nhập viện điều trị.
Theo bác sĩ Bảy, tại Khoa Nội tiết và Đái tháo đường, Bệnh viện Bạch Mai, hàng tuần có khoảng 10 bệnh nhân bị suy thượng thận đến khám. Người bệnh đến khám vì nhiều lý do như mệt, đau mỏi xương khớp, phù, tăng cân.
Suy tuyến thượng thận là tình trạng tuyến thượng thận không sản xuất đủ hormone. Về giải phẫu, phía trên hai thận có hai tuyến thượng thận hình tam giác, kích thước nhỏ như đầu đũa.
Đây là tuyến nội tiết quan trọng, tiết ra một số hormone, trong đó có cortisol chịu trách nhiệm điều hòa chuyển hóa carbohydrate trong cơ thể (nên còn gọi là hormone glucocorticoid - corticoid chuyển hóa glucose) và duy trì chức năng tim mạch, huyết áp.
Ngoài ra nó còn có một tác dụng quan trọng khác là làm giảm viêm, ức chế miễn dịch.
Tác dụng phụ nguy hiểm nhất của lạm dụng corticoid là suy thượng thận do thuốc, với các biểu hiện mệt mỏi thường xuyên, huyết áp thấp, có thể tụt huyết áp, và đã có trường hợp bị tử vong.
Bác sĩ khuyến cáo, để tránh gặp phải tác dụng phụ khi dùng thuốc, nhất là thuốc có thành phần corticoid, người dân khi mua, uống thuốc phải có sự chỉ định, tư vấn của bác sĩ, chỉ dùng thuốc rõ nguồn gốc, thành phần.
Corticoid là loại thuốc được dùng điều trị rất nhiều bệnh. Trường hợp điều trị các bệnh cần dùng thuốc có thành phần corticoid thì bắt buộc phải có có sự vấn, chỉ định của bác sĩ. Những người bệnh buộc phải dùng nhóm thuốc này khi muốn ngừng thuốc và tránh tác dụng phụ nguy hiểm của thuốc cũng cần có sự tư vấn của bác sĩ.
Sau khi dùng thuốc có thành phần corticoid, người bệnh cũng cần đi kiểm tra lại tuyến thượng thận. Khi có dấu hiệu suy tuyến thượng thận, nên đến cơ sở y tế để thăm khám để được can thiệp kịp thời.