Tờ UNIAN (Ukraine) dẫn lời bình luận của Yuriy Karin, một chuyên gia quân sự của nhóm OSINT, cho rằng nhà lãnh đạo nước Cộng hòa tự xưng Donetsk (DPR) Alexander Zakharchenko đã thiệt mạng do điện Kremlin cần một nhân vật "được ưa thích và ít có bê bối hơn".
Ông Alexander Zakharchenko, 42 tuổi, đã thiệt mạng khi một quả bom phát nổ ở quán cà phê ở Donetsk hôm 31/8. Vệ sĩ của ông cũng qua đời trong khi 12 người khác - bao gồm "Bộ trưởng Tài chính Donetsk" - bị thương nặng.
Theo ông Karin, vụ việc cho thấy nước Nga có kế hoạch đưa một người ủng hộ nước Nga hơn lên làm lãnh đạo DPR cũng như tổ chức các cuộc đối thoại trực tiếp với các nhân vật thân Nga tại Donbass.
Tuy nhiên, nhà phân tích cũng không loại trừ khả năng vụ việc đã được "dàn dựng".
"Đây có thể là kế hoạch giả chết, và ông Zakharchenko sẽ tiếp tục sống trong yên bình ở một quốc gia 'thân thiện' không ai chú ý tới, ở một đất nước nghèo khổ nào đó hoặc ở nơi mà... ông Yanukovich và ông Plotnitsky đang sống," ông Karin nói.
Theo truyền thông Nga, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova khẳng định "chính quyền Kiev" phải chịu trách nhiệm cho cái chết của ông Alexander Zakharchenko. Hôm 31/8, quyền lãnh đạo khu vực Dmitry Trapeznikov tuyên bố vụ sát hại là "hành vi phá hoại từ Ukraine".
Lực lượng an ninh của DPR thông báo đã bắt giữ được "những nghi phạm người Ukraine" và được cho là có dính líu tới vụ đánh bom.
Cơ quan Mật vụ Ukraine xác nhận ông Zakharchenko đã thiệt mạng và cho rằng cái chết này có liên quan tới bất đồng nội bộ giữa những nhóm nổi dậy, chủ yếu về việc tái phân định doanh nghiệp hồi năm 2014-2018. Thêm vào đó, cơ quan này cũng không loại trừ khả năng các điệp viên Nga đã lên kế hoạch sát hại ông Zakharchenko vì những lí do chính trị.
Các quan chức Nga khẳng định vụ việc sẽ ảnh hưởng không nhỏ tới thỏa thuận hòa bình của Ukraine do Đức và Pháp chủ trì tại thủ đô Minsk của Belarus hồi năm 2015.
Nhà lãnh đạo Zakharchenko của DPR là một trong những người tham gia kí kết và là nhân vật cấp cao nhất thiệt mạng tính tới thời điểm này.
Hơn 10.000 người đã thiệt mạng kể từ các cuộc giao tranh ở miền đông Donetsk và vùng Luhansk hồi tháng 4/2014 khi Nga sáp nhập Crimea.
Tổng thống Vladimir Putin đã gọi vụ giết hại ông Zakharchenko là "hành động hèn nhát".
Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov hôm 1/9 khẳng định vụ sát hại đã làm gián đoạn thêm đàm phán về thỏa thuận Minsk và hủy bỏ mọi cuộc gặp giữa Pháp, Đức và Ukraine để thảo luận cuộc khủng hoảng theo "định dạng Normandy".
"Đây là tình huống nghiêm trọng và cần phải được phân tích kĩ lưỡng", ông Lavrov nói.
"Vụ tấn công bằng bom rõ ràng là lời khiêu khích. Cái chết của ông Zakharchenko sẽ khiến tình hình khu vực trở nên căng thẳng hơn," phát ngôn viên điện Kremlin Dmitry Peskov nói.
Chính quyền DPR cho biết sẽ tưởng niệm ông Zakharchenko trong ba ngày và hoãn khai giảng học kì mới cho tới ngày 4/9.