PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, Viện Công nghệ Sinh học - Công nghệ Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội
Ăn bánh chưng được bảo quản trong ngăn đá tủ lạnh có thể gây ung thư?
Mỗi dịp Tết đến, các gia đình Việt lại giữ thói quen gói bánh chưng với số lượng lớn sau đó bảo quản bánh trong môi trường bình thường; hoặc cẩn thận hơn thì cho bánh vào ngăn đông đá tủ lạnh, khi dùng chỉ cần mang ra rã đông.
Theo khuyến cáo của các chuyên gia y tế thì bánh chưng ăn ngon nhất trong khoảng 1 tuần trở lại, tùy vào điều kiện bảo quản. Khi bảo quản bánh trong tủ lạnh phải để ở mức nhiệt 5-10 độ C ở ngăn mát.
Và có thông tin cho rằng, thói quen bảo quản bánh chưng trong tủ đá lâu ngày có thể gây ra bệnh ung thư. Lý do là vì, khi bảo quản bánh chưng trong ngăn đá, dù khi ăn vẫn thơm ngon nhưng các thành phần trong bánh đã thay đổi, thậm chí người ăn vào lâu dài rất có hại. Tinh bột sau khi đóng băng sẽ bị thay đổi, phá vỡ hết thành phần cấu trúc. Khi đóng băng như vậy, cellulose sẽ bị phân hủy thành chất độc gây ung thư ở con người.
Trước thông tin trên, nhiều gia đình cảm thấy hoang mang vì sau Tết nhiều nhà vẫn còn thừa bánh chưng chưa ăn hết. Để bánh ở nhiệt độ phòng thì nguy cơ mốc hỏng là rất rõ ràng, thế nhưng để bánh vào ngăn đá tủ lạnh lại có nguy cơ bị ung thư? Đáng nói từ xưa đến nay, bao gia đình đã có thói quen bảo quản bánh chưng như thế này rồi. Vậy mọi người có nên tiếp tục bảo quản bánh chưng trong ngăn đá tủ lạnh không?
Chuyên gia công nghệ thực phẩm lên tiếng
Trả lời về nguy cơ bảo quản bánh chưng trong ngăn đá tủ lạnh có thể gây ung thư. PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, Viện Công nghệ Sinh học - Công nghệ Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội, cho rằng: "Đây là điều vô lý. Không hề có chuyện như vậy".
Vị chuyên gia phân tích, bánh chưng là tổng hợp của rất nhiều nguyên liệu ngon lành, giàu dinh dưỡng như thịt, đậu, gạo nếp... Do đó món này rất thơm ngon, bổ dưỡng trừ trường hợp bị hư hỏng.
Để bảo quản bánh chưng, người ta có thể để nó ở những nơi mát mẻ, sạch sẽ hoặc cho vào ngăn mát tủ lạnh (5-10 độ C) cũng rất tốt. Cách này giúp bảo quản bánh chưng được lâu hơn. Tuy nhiên, nhiệt độ ở khu vực ngăn mát chỉ có thể ức chế sự phát triển của vi khuẩn, làm cho nó sinh sôi chậm đi chứ không thể giết chết chúng. Đến khi vi sinh vật sinh sôi đủ nhiều, bánh chưng trong tủ mát vẫn sẽ có dấu hiệu hỏng như là mốc, thối, rữa... Bánh chưng để trong tủ mát thường chỉ để được 1 tuần.
Có 1 cách khác để bảo quản bánh chưng được lâu hơn đó là để chúng trong ngăn đá. Nhiệt độ này thường rơi vào khoảng ( -18 độ C).
"Ở nhiệt độ này vi sinh vật gần như không thể sống nổi, do đó không có lý do gì để các dinh dưỡng trong bánh chưng biến đổi. Nếu nói nó biến đổi thì phải nói nó biến đổi do cái gì? Biến đổi phải do phản ứng sinh học hay phản ứng hóa học... có phải cứ nghĩ ra là nó thế đâu. Bánh chưng là thực phẩm đã chế biến, do đó nó sẽ chỉ thối, hỏng do sự phát triển quá nhanh của vi sinh vật. Ngoài ra không có chuyện cấp đông là tinh bột hay dinh dưỡng biến đổi", PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh phân tích.
Cũng theo chuyên gia, bánh chưng bảo quản được lâu hay không còn tùy thuộc vào các khâu vệ sinh lá bánh, gói bánh, luộc bánh, sau đó là tích trữ bánh. Lá dùng để gói bánh nên được rửa kỹ và để ráo nước. Quá trình gói không nên quá chặt tay hoặc quá lỏng tay. Trong khi nấu cần luộc làm sao để bánh được chín đều. Sau khi bánh được dỡ ra, nên rửa lại bánh bằng nước sạch để loại bỏ nước, nhớt khi luộc còn bám trên bánh, tránh cho bánh bị ôi thiu nhanh, nhất là khi thời tiết nắng nóng. Tiếp đó, hãy dùng mâm hoặc vải nilon phủ lên, sau đó đặt vật nặng đè lên trên.
Để bánh trong ngăn mát, nhiệt độ từ 5-10 độ C. Ăn tới đâu, cắt tới đó, phần còn lại được gói kĩ trong túi nilon. Nếu bánh có hiện tượng lại gạo (bánh cứng), nên luộc, chiên hoặc hấp lại và tiếp tục dùng. Bánh chưng để vào ngăn mát tủ lạnh có thể bảo quản 7-10 ngày.
Ngoài ra, vị chuyên gia cũng cảnh báo khi bánh có các dấu hiệu như chảy nước, có mùi ôi, xuất hiện nhớt ở vỏ bánh, bánh đã bị mốc… thì không nên luộc lại nữa mà phải bỏ đi do lúc này vi khuẩn đã xâm nhập, làm hỏng bánh.
Các gia đình hoàn toàn có thể bảo quản bánh chưng trong ngăn đá tủ lạnh bình thường. Tuy nhiên nên đảm bảo nhiệt độ ở ngăn đá luôn ổn định, ở mức -18 độ C. Bánh chưng tốt nhất chỉ để trong ngăn đá trong vòng 1 tháng.