Có nhiều nguyên nhân khác nhau có thể dẫn đến tình trạng tăng cân mất kiểm soát, thậm chí là gây ra thừa cân, béo phì mà có thể bạn chưa từng nghĩ tới. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) cho biết béo phì có thể không chỉ do những gì chúng ta ăn mà còn do chúng ta ngồi bao nhiêu. Amit Geffen, giáo sư khoa kỹ thuật y sinh tại Đại học Tel Aviv (Hoa Kỳ) cho biết: "Đó thực sự là một khái niệm mới. Thông thường, khi mọi người nghĩ đến bệnh béo phì, họ sẽ nghĩ đến lượng calo và thức ăn đầu tiên, nhưng có rất nhiều yếu tố gây ra bệnh béo phì. Và một trong số đó là do thói quen ngồi nhiều, ít vận động".
Theo TS. BS Bùi Thanh Phúc, Phó trưởng Khoa Cấp cứu Tiêu hoá, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, "việc ngồi nhiều giờ liên tiếp trong ngày và lười vận động là thói quen nguy hiểm, ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe, khiến bạn dễ mắc phải nhiều căn bệnh mãn tính như tim mạch, thoái hóa xương khớp… thậm chí tăng nguy cơ tử vong. Ngồi nhiều tức là ít vận động, cũng có cơ chế gây béo phì là do năng lượng nạp vào nhiều nhưng không tiêu thụ".
TS. BS Bùi Thanh Phúc, Phó trưởng Khoa Cấp cứu Tiêu hoá, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức.
Diễn giải cho nhận định này, một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Biophysical Journal cho thấy việc ngồi lâu không chỉ khiến hông to hơn, lưng dưới béo và tròn hơn mà còn thúc đẩy béo phì do tế bào giãn nở. Sự mở rộng tế bào là sự phát triển nhanh chóng của khối mỡ, và sự nén ép làm biến dạng các tế bào lân cận để tạo ra nhiều mỡ hơn.
Đáng lo ngại là điều này có thể diễn ra ở cả trẻ nhỏ và người trưởng thành. "Béo phì không chỉ xảy ra ở trẻ em mà nó còn xảy ra ở nhiều đối tượng khác nhau", TS. Phúc cảnh báo. Tuy nhiên, trong xã hội ngày càng phát triển như hiện nay, nhịp sống dần gấp gáp hơn cũng buộc chúng ta phải làm việc với thiết bị điện tử trong thời gian dài. Điều đó vô tình khiến nhiều người dù không muốn nhưng vẫn phải ngồi nhiều, ngồi lâu.
Ảnh minh họa: Sina
Phòng tránh nguy cơ tăng cân, thậm chí là thừa cân, béo phì do ngồi lâu gây ra
Theo TS. Phúc, "đối với trường hợp này thì rất dễ để khắc phục. Nếu trong trường hợp phải ngồi suốt ngày vì công việc, để phòng chống béo phì bạn nên:
- Giảm năng lượng tiêu thụ: Vì có thể khi mình ngồi một chỗ, buồn miệng thì mình sẽ hay ăn rất nhiều. Các loại thực phẩm có nhiều năng lượng như socola, trà sữa, đồ ngọt… Bản chất lượng tiêu thụ năng lượng đã ít rồi mà còn nạp vào nhiều thì cơ thể sẽ gây thừa năng lượng, dẫn tới cơ thể bị tích lũy mỡ, gây tăng cân, thậm chí là thừa cân, béo phì.
- Thay đổi phong cách sinh hoạt: Vận động nhiều hơn, thi thoảng đi lại nếu cảm thấy bản thân ngồi đã quá lâu. Nếu trong điều kiện không thể đi lại được, công việc bắt buộc phải ngồi yên một chỗ thì chỉ có cách là "khóa miệng" chút xíu. Đây là cách dễ hiểu nhưng không phải lâu dài, quan trọng nhất vẫn là có cách sinh hoạt hợp lý".
Ảnh minh họa: Sohu
Ngoài ra, bạn có thể tham khảo 5 thói quen hàng ngày tiêu tốn của bạn chưa đến 5 phút này để giúp cơ thể khỏe mạnh hơn, ngăn ngừa nguy cơ tăng cân, thừa cân, béo phì do ngồi nhiều gây ra.
- Kéo căng cơ khi đi vệ sinh
Ngồi yên một chỗ trong thời gian dài chắc chắn sẽ khiến cơ bắp của bạn bị cứng, vì vậy bạn có thể tận dụng thời gian đi vệ sinh để thực hiện nhiều bài tập co giãn hơn, có thể thúc đẩy quá trình lưu thông máu khắp cơ thể và giúp bạn duy trì quá trình trao đổi chất trong cơ thể tốt.
- Đứng bằng một chân khi đánh răng
Sau khi thức dậy vào buổi sáng hoặc trước khi đi ngủ, trong khi đánh răng, một chân co lên và đứng bằng chân còn lại. Đứng trên một chân với bụng hỗ trợ xương chậu là động tác có thể kích thích các cơ xung quanh bụng và xương chậu. Việc làm này giúp tăng cường cơ bắp ở những khu vực đó để làm cho cơ bắp dưới cơ thể mạnh mẽ hơn.
- Duỗi thân trên đường đi làm
Bạn có thể vô tình thực hiện hành động này trong khi chờ đèn giao thông hoặc chờ tàu điện. Đứng căng hông đồng thời kéo căng cơ bụng dưới và cơ đùi trong. Động tác này có thể giúp bạn thoát khỏi vòng bụng to tròn và tăng cường sức mạnh cho các cơ xung quanh đùi và xương chậu.
- Vung tay
Phụ nữ thường mang theo túi khi ra ngoài hoặc nam giới thì mang cặp, chúng ta có thể đung đưa qua lại nó như một "dụng cụ tập thể dục thu nhỏ" mà không làm phiền người khác, động tác lắc túi này có thể rèn luyện cơ tay. Nhưng lưu ý không được đung đưa qua lại nếu chiếc túi quá nặng, nếu không sẽ không chỉ dễ làm tổn thương khớp vai mà còn ảnh hưởng đến các cơ xung quanh.
- Sải bước
Duy trì một tư thế đúng và bước đi với sải chân có thể duy trì sự cân bằng của thân và cơ dưới cơ thể, đồng thời tăng cường sức mạnh của eo và mắt cá chân. Các chuyển động có thể được tách ra và bạn có thể đi bộ với chuyển động này trong 30 phút mỗi ngày.