Phương Tây muốn bảo vệ công nghệ nhạy cảm
Việc phương Tây cung cấp cho Ukraine số lượng lớn xe thiết giáp và xe tăng trước cuộc phản công đã làm dấy lên hy vọng Kiev có thể sớm giành lợi thế để thay đổi cục diện xung đột.
Tuy nhiên, hy vọng này đã bị lu mờ vào ngày 8/6 khi một số lữ đoàn chiến đấu của Ukraine tiến vào bãi mìn nguy hiểm ở phía Nam khu vực Mala Tomachka thuộc tỉnh Zaporizhzhia, miền nam Ukraine.
Một chiếc xe tăng bị phá hủy nằm trên đường tới thị trấn Ilovaysk, cách Donetsk 50 km về phía đông. Ảnh: AFP
Các lữ đoàn của Ukraine đã mất nhiều phương tiện có giá trị nhất của họ, trong đó có xe tăng Leopard 2A6, hơn 12 xe chiến đấu bộ binh M-2 và 3 xe công binh Leopard 2R. Mặc dù xe tăng và xe bọc thép do phương Tây cung cấp đóng một vai trò quan trọng trong việc bảo vệ kíp lái của Ukaine nhưng một số phương tiện này được cho là đã rơi vào tay Nga sau khi bị bỏ lại trên chiến trường.
Bộ Quốc phòng Nga đã công bố video thu giữ xe tăng chiến đấu chủ lực Leopard 2 do Đức sản xuất và xe chiến đấu bộ binh M2 Bradley do Mỹ chế tạo tại Ukraine. Theo phía Nga, đoạn video cung cấp cái nhìn chi tiết hơn về các phương tiện mà Ukraine bị mất sau các cuộc tấn công không thành công. Kiev hiện vẫn chưa lên tiếng về thông tin này.
Một số chuyên gia cho rằng, Nga có thể tận dụng các phương tiện này để tạo ra lợi thế cho họ. Trong một cuộc xung đột, thiết bị liên lạc và các tài liệu về hoạt động của đối phương có thể cung cấp thông tin tình báo hữu ích. Nhưng lợi ích tình báo dài hạn hơn có thể xuất phát từ việc đánh giá tính năng của các phương tiện hoặc hệ thống chiến đấu thu giữ được trên chiến trường.
Song nhiều ý kiến cho rằng, xe thiết giáp và xe tăng chiến đấu chủ lực mà phương Tây cung cấp cho Ukraine không hoàn toàn mới và Nga có thể đã hiểu tương đối về khả năng của chúng ngay cả trước khi có trong tay các phương tiện này. Một báo cáo gần đây cho biết, Đức và Mỹ đã thực hiện các biện pháp nhằm ngăn chặn công nghệ tiên tiến của họ rơi vào tay đối thủ. Không loại trừ khả năng phương Tây đã sửa đổi những chiếc xe tăng dành cho Ukraine, trong đó có việc tích hợp các bộ phận củ nhằm mục đích bảo vệ công nghệ tiên tiến của họ không bị xâm phạm.
Chuyên gia người Đức - Trung tá về hưu Jurgen Rose lưu ý, một số xe tăng và những vũ khí khác mà phương Tây cung cấp cho Ukraine có thể được cố tình lắp đặt những bộ phận cũ kỹ phòng trường hợp nếu phía Nga chặn bắt cũng sẽ không nắm được thông tin về các thiết bị tiên tiến nhất.
Nhận định của chuyên gia này đã làm sáng tỏ chiến lược và cách thức bảo vệ năng lực quân sự nhạy cảm trong các cuộc xung đột. Ban đầu, Mỹ có kế hoạch cung cấp xe tăng M1A2 Abrams mới cho Ukraine. Nhưng sau đó nước này đã công bố kế hoạch sửa đổi và quyết định chuyển giao xe tăng M1A1dư thừa sau khi tân trang lại. Nhiều người suy đoán, trong quá trình tân trang, Mỹ đã loại bỏ những công nghệ mà nước này cho là nhạy cảm và xe tăng Đức cũng có thể trải qua quá trình tương tự. một số báo cáo chỉ ra những vấn đề với mô-đun dùng để phát hiện và nhắm mục tiêu trong xe tăng Leopard. Mô-đun này đôi khi không chính xác, đồng thời thiếu khả năng điều chỉnh.
Nga có thể thu được gì từ việc phân tích xe tăng phương Tây?
Phát biểu với EurAsian Times, ông Karan Singh Rathore – một tướng phụ trách lực lượng thiết giáp của quân đội Ấn Độ cũng cho rằng, phương Tây có thể giữ lại các hệ thống phụ trợ mới nhất của họ để ngăn chúng rơi vào tay đối phương. Quan chức này lưu ý, các thiết bị xuất khẩu của Nga, chẳng hạn như xe tăng T-72M, thường có các hệ thống phụ trợ ít tính năng hơn so với những hệ thống được quân đội Nga sử dụng.
"Công nghệ hiện đại chủ yếu liên quan đến điện tử, phần mềm và quang điện tử. Các nước phương Tây có thể giữ lại chúng", ông Karan Singh Rathore nhấn mạnh.
Mặc dù Nga có thể thu thập thông tin từ xe tăng do Mỹ hoặc Đức sản xuất, nhưng quá trình mổ xẻ và phân tích các phương tiện phức tạp này đòi hỏi rất nhiều thời gian và công sức.
Theo đánh giá của chuyên gia quân sự Trung Quốc Guodong Chen, nếu quân đội Nga thu giữ được các xe tăng phương Tây mà Ukraine đang sử dụng thì điều đó chưa thể dẫn đến những tiến bộ ngay lập tức trong công nghệ xe tăng của Nga, bởi có rất nhiều khó khăn trong việc sao chép phần mềm, chip và công nghệ được sử dụng trong xe tăng phương Tây. Nga có thể gặp trở ngại nếu muốn nhanh chóng kết hợp và cải tiến những công nghệ này.
Theo chuyên gia Guodong Chen, thông tin mà Nga thu được từ xe tăng phương Tây sẽ chủ yếu liên quan đến lớp giáp composite nhưng loại giáp này khó có thể trang bị trực tiếp cho xe tăng hạng trung của Nga do nó có cấu tạo và đặc điểm khác biệt. Chuyên gia này cho rằng, phương Tây có lẽ đã quá lo ngại về khả năng bị lộ bí mật xe tăng. Giống như lực lượng kỵ binh cách đây 1 thế kỷ, xe tăng sẽ nhanh chóng trở nên lỗi thời và ít được sử dụng trên chiến trường trong vài năm tới, ông Guodong Chen đánh giá.
Quá trình nghiên cứu công nghệ xe tăng phương Tây có thể là nỗ lực khiến Nga phải đầu tư nhiều thời gian. Song vẫn chưa rõ liệu Moscow có thể trích xuất thông tin tình báo có giá trị từ phương tiện thu giữ được và sử dụng thông tin đó một cách hiệu quả để đối phó với Ukraine và phương Tây hay không.