Gan là một cơ quan vô cùng quan trọng. Đây là nơi diễn ra quá trình lọc, và xử lý các hợp chất độc hại có trong thực phẩm, cũng như đào thải độc tố được tạo ra trong ruột do sự phát triển quá mức của nấm men hoặc vi khuẩn. Rượu và các chất kích thích cũng có thể ảnh hưởng đến gan của bạn, khiến nó làm việc chậm chạp và kém hiệu quả.
May mắn thay, có rất nhiều thực phẩm giúp bảo vệ gan và khiến nó hoạt động tốt nhất bằng cách kích thích sản xuất glucose và mật. Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa bảo vệ gan của bạn khỏi tác hại gốc tự do, trong khi các thực phẩm có nguồn gốc thực vật khác có thể giúp thanh lọc gan bằng cách tăng khả năng loại bỏ độc tố khỏi cơ thể.
Thực phẩm gây hại cho gan
Sau đây là một lưu ý nhanh về các loại thực phẩm cần tránh nếu bạn lo lắng về sức khỏe gan.
Hai ứng cử viên sáng giá không thể không kể đến là đồ uống chưa nhiều cồn và đồ ăn chứa nhiều đường. Giữ thói quen ăn uống này sẽ gây tổn thương gan lâu dài.
Những chiếc bánh mì yêu thích của bạn cũng có thể là một lựa kém thông minh! Nhiều loại bánh mì và mì ống chứa đầy tinh bột (carbs) tinh chế có thể góp phần gây ra bệnh gan nhiễm mỡ. Tốt nhất nên gắn bó với ngũ cốc nguyên hạt, rau củ hoặc gạo lức.
Thực phẩm có lợi cho gan
Về lâu dài, một chế độ ăn uống lành mạnh sẽ giúp duy trì và cải thiện sức khỏe của gan. Hãy cùng tìm hiểu 9 loại thực phẩm hàng đầu tốt cho gan:
1, Tỏi
Tỏi là một loại thuốc mạnh và gần như là một dược phẩm để điều trị rối loạn chức năng gan.
Tỏi kích hoạt các enzyme, giúp kích thích giải độc, loại bỏ các độc tố có hại cho cơ thể.
Tỏi cũng chứa selenium, một khoáng chất và chất chống oxy hóa quan trọng. Selenium đóng vai trò kích hoạt men gan, giữ cho cơ quan này hoạt động một cách tối ưu.
Nó thậm chí có thể giúp tăng tốc độ phục hồi khỏi bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD). Bệnh gan mãn tính này đã trở nên phổ biến hơn trong những thập kỷ gần đây. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng tỏi làm giảm trọng lượng cũng như giảm đáng kể khối lượng mỡ trong cơ thể
2, Trái cây có múi
Các loại bưởi, cam, chanh, quýt…rất tốt cho việc tăng cường khả năng làm sạch gan. Chúng giúp sản xuất các enzyme giải độc quan trọng, đặc biệt là ALT và AST.
Một nghiên cứu trên chuột cho thấy nước chanh rất hữu ích cho những bệnh nhân bị suy gan. Ban đầu, những con chuột được cho uống ethanol sau đó được điều trị bằng nước chanh. Kết quả là men gan của chúng đã trở lại mức bình thường. Điều này cải thiện đáng kể những thay đổi mô bệnh học ở gan của chúng. Các nhà khoa học cũng phát hiện ra rằng tác dụng độc hại khác của ethanol, chẳng hạn như tăng oxy hoá chất béo (lipid) đã bị đảo ngược bởi nước chanh.
Điều này là do sự đa dạng của các hợp chất bao gồm vitamin C, tinh dầu, pectin và flavonoids có trong các loại quả múi. Là một chất chống oxy hóa, Vitamin C giúp ngăn ngừa quá trình oxy hóa lipid, trong khi pectin có lợi cho việc bảo vệ niêm mạc ruột.
3, Rau xanh và rau họ cải
Ăn rau chưa bao giờ quan trọng đến thế. Các loại rau họ cải như bông cải xanh và súp lơ rất giàu glucosinolate, một hợp chất giúp sản xuất các enzyme giải độc. Đồng thời, lưu huỳnh trong các loại rau này rất tốt cho việc hỗ trợ sức khỏe gan.
Các loại rau lá xanh như rau chân vịt, cải bó xôi và cải xoăn với diệp lục, một chất chống oxy hóa mạnh mẽ giúp bảo vệ các tế bào gan và mô khác bằng cách tăng các enzyme biến đổi sinh học giai đoạn II.
Đây là những enzyme đặc biệt có tác dụng tối ưu hóa chức năng gan và hỗ trợ cơ thể bạn loại bỏ một cách tự nhiên các độc tố có hại.
Một số nghiên cứu trên động vật đã phát hiện ra rằng diệp lục thậm chí làm giảm nguy cơ gây ung thư và tổn thương gan do aflatoxin, nhờ khả năng làm tăng các enzyme pha II này. Nó cũng đóng vai trò trong việc trung hòa các kim loại nặng có trong cơ thể.
4, Nghệ
Đây là loại thảo mộc quan trọng nhất trong tất cả, nó là thành phần tường thấy trong các bài thuốc bổ gan. Là một chất chống oxy hóa mạnh, nghệ giúp ngăn ngừa tổn thương cho gan và chống lại các gốc tự do.
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng hoạt chất curcumin có trong củ nghệ giúp loại bỏ các gốc lipid trên màng tế bào của gan, khiến nó trở thành chất chống oxy hóa tan trong lipid.
Ngoài ra, curcumin có đặc tính kháng viêm và vi khuẩn, giúp điều trị và ngăn ngừa gan nhiễm mỡ, viêm gan, viêm gan do rượu (hoại tử) và xơ gan do rượu (xơ hóa).
5, Trà xanh
Lá chè xanh rất giàu catechin, một loại chất chống oxy hóa được biết đến giúp tăng cường chức năng gan.
Catechin từ trà xanh đặc biệt có tác dụng bảo vệ cơ thể khỏi các gốc tự do có hại, gây tổn thương và viêm nhiễm tế bào. Chúng vô cùng có lợi cho việc hỗ trợ chức năng gan và bảo vệ gan khỏi tác hại của các chất độc hại như hóa chất trong thực phẩm, rượu bia.
Trà xanh cô đặc góp phần đào thải chất béo được tích trữ trong gan, cải thiện bệnh gan nhiễm mỡ và đảo ngược sự suy giảm nồng độ chất chống oxy hóa của cơ thể.
6, Dầu cá
Cá hồi, cá mòi và cá thu là một trong những nguồn axit béo omega-3 tốt nhất cho sức khoẻ của bạn. Đây là những chất béo lành mạnh có tác dụng giảm viêm và cân bằng cholesterol. Omega-3 đã được chứng minh giúp ngăn chặn chất béo xấu tích tụ trong gan - nguyên nhân chính gây ra bệnh gan nhiễm mỡ, có thể dẫn tới tử vong.
Axit béo omega 3 cân bằng men gan, giảm viêm và cải thiện tình trạng kháng insulin.
Nhiều người trong chúng ta tiêu thụ vượt mức chất béo omega-6 có trong dầu thực vật được khuyến nghị. Quá nhiều omega-6 trong chế độ ăn uống là một nguy cơ nghiêm trọng cho sự phát triển của bệnh gan.
Nhưng đừng lo, vì đã có omega 3 giúp trung hoà chúng. Do vậy, hãy thêm cá vào khẩu phần ăn hàng ngày của gia đình bạn!
7, Các loại hạt
Đây là nguồn dồi dào các axit amin arginine, các loại hạt là phần bổ sung hoàn hảo cho hầu hết mọi chế độ ăn kiêng. Chúng giúp gan loại bỏ các độc tố như amoniac, cũng như tăng mức độ axit glutathione và omega-3, tất cả đều hỗ trợ thanh lọc gan tự nhiên.
Các loại hạt chứa hỗn hợp axit béo và các chất dinh dưỡng thiết yếu. Mặc dù chúng có hàm lượng chất béo cao, nhưng phần lớn trong số này là chất béo không bão hòa đơn/đa có lợi.
8, Củ cải
Củ cải đỏ rất giàu betaine, một hợp chất được khuyến khích cho sức khỏe và có thể giúp đẩy lùi bệnh gan nhiễm mỡ.
Betaine giúp bảo vệ các ống dẫn mật quan trọng, hỗ trợ tiêu hóa khỏe mạnh. Mật phá vỡ thức ăn trong dạ dày và giữ cho gan hoạt động năng suất.
Củ cải đường cũng làm tăng hiệu quả oxy trong máu, từ đó giúp gan loại bỏ các độc tố có hại.
Là một nguồn vitamin C và chất xơ tốt, củ cải có tác dụng đẩy nhan quá trình làm sạch tự nhiên của hệ thống tiêu hóa, giảm bớt gánh nặng cho gan.
9, Quả việt quất
Trong số tất cả các loại trái cây, việt quất có lẽ là loại quả tốt nhất cho sức khỏe gan.
Quả việt quất với hợp chất thực vật mạnh mẽ được gọi là phytonutrients có thể giúp ngăn ngừa nhiễm trùng đường tiết niệu.
Chúng cũng được biết đến với đặc tính kháng viêm và hàm lượng vitamin C cao, có tác dụng giữ cho mao mạch và mạch máu của gan khỏe mạnh. Hàm lượng chất xơ và kali có trong việt quất cũng giúp tăng cường chức năng gan.
Nhưng đặc biệt nhất, việt quất là một nguồn anthocyanin tuyệt vời – một loại chất chống oxy hoá tạo nên màu xanh tím cho quả.
Anthocyanin là chất chống oxy hóa đáng kinh ngạc đã được chứng minh khiến ức chế sự phát triển của các tế bào ung thư trong gan.