SOHA NEWS
Thoạt đầu thì ai cũng nghĩ rằng chức năng của mật không có gì "to tát" lắm, nhưng bất kì rối loạn nào ở túi mật (đặt biệt là sỏi mật), đều gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe. Mật được tạo thành từ các hợp chất béo như cholesterol. Khi chất béo tích tụ quá nhiều, các tinh thể được tạo thành.
Sau đó, những tinh thể này kết hợp với nhau tạo thành sỏi với kích thước đa dạng từ hạt cát đến quả bóng gôn, theo BS Darria Long Gillespie (Georgia, Mỹ).
Ở Mỹ, khoảng 20% nữ giới trên 60 mắc bệnh sỏi mật. Theo nghiên cứu trên tạp chí American College of Gastroenterology, nữ giới từ 20 đến 60 tuổi có nguy cơ cao phát triển sỏi mật gấp 3 lần nam giới.
Nguyên nhân có thể là do sử dụng thuốc tránh thai làm thay đổi nồng độ hóc-môn giới tính (estrogen and progesterone) và khiến sỏi mật được tạo thành.
Triệu chứng sỏi mật ở từng người sẽ khác nhau. Và việc điều trị sỏi mật phổ biến nhất là phẫu thuật. Nếu bệnh không cần can thiệp của phẫu thuật, bạn có thể uống các loại thuốc nhằm hòa tan sỏi mật.
Sau đây là những dấu hiệu cho thấy túi mật của bạn đang gặp vấn đề:
1. Đau bụng
Đau bụng có thể là dấu hiệu quan trọng nhất cảnh báo các vấn đề về sỏi mật. Đặc biệt, đau bụng xảy ra sau khi dùng bữa ăn giàu chất béo.
Theo Bác sĩ nội khoa Matthew Mintz (Bethesda, Maryland, Mỹ): "Đau sỏi mật khiến bạn đau dữ dội ở phía trên bên phải vùng bụng. Cơn đau có thể lan tỏa ra phía sau và bên phải lưng".
Khi túi mật co thắt nhằm phản ứng lại quá trình ăn hoặc các kích thích bình thường khác, nó sẽ cố đẩy các viên sỏi ra ngoài túi mật và gây nên các cơn đau dữ dội trong khoảng từ 5 phút đến vài giờ.
Theo Bác sĩ Robby Holland, Giám đốc Y tế tại Bệnh viện The Colony ER Hospital, Texas (Mỹ): "Bạn hãy tưởng tượng một viên sỏi mật có kích thước bằng quả bóng gôn đang cố gắng đi qua một lối thoát với kích thước bằng sợi rơm. Khi đó bạn sẽ có cảm giác cơn đau đớn này như thế nào".
Có rất nhiều người từng trải qua các cơn đau do sỏi mật và những cơn đau này tự nhiên tan biến.
"Nếu cơn đau không xảy ra thường xuyên, nhiều bệnh nhân không cần phải phẫu thuật. Nhưng nếu các cơn đau bụng xảy ra nhiều lần, đau dữ dội hoặc đau kèm theo các triệu chứng khác thì bạn nên đi khám bác sĩ ngay", theo BS Gillespie.
2. Buồn nôn và ói mửa
Nếu viên sỏi bị tắc nghẽn trong một số ống dẫn với chức năng vận chuyển enzyme tiêu hóa, nó có thể gây nên viêm nhiễm, phình to và làm các cơn đau dữ dội hơn. Buồn nôn và ói mửa chỉ là các dấu hiệu nhìn thấy bên ngoài, theo Bác sĩ Mintz.
Nếu bạn gặp phải trường hợp buồn nôn và ói mửa không giải thích được hoặc thường xuyên phát ốm sau khi ăn thì tốt nhất bạn nên đi khám bác sĩ ngay.
3. Chứng ợ nóng
Bởi vì các triệu chứng của sỏi mật gần giống như các vấn đề sức khỏe liên quan đến hệ tiêu hóa như chứng ợ nóng, trào ngược dạ dày, chuột rút nên nhiều bệnh nhân thường bỏ qua các dấu hiệu của bệnh, theo BS Holland.
Nhưng nếu các triệu chứng này xảy ra thường xuyên sau bữa ăn, thì đó có thể là dấu hiệu cho thấy sỏi mật đang làm tắc nghẽn ống dẫn vào trong túi mật.
4. Vàng da
Nếu sỏi mật làm tắc nghẽn ống dẫn mật (con đường mà túi mật sử dụng để đưa mật vào ruột non) thì cả hệ thống có thể bị đảo ngược.
Quá trình tích tụ này làm tăng nồng độ bilirubin trong túi mật. Đây là chất màu vàng thường được chuyển hóa từ gan và chuyển vào trong túi mật.
"Khi nồng độ bilirubin tăng cao trong máu, nó sẽ bắt đầu tích tụ trên da khiến da có màu vàng", theo BS Jonathan Zipkin (Trung tâm Northwell Health-GoHealth Urgent Care, New York, Mỹ). Ngoài vàng da, nhãn cầu cũng có thể chuyển sang màu vàng.
5. Nước tiểu đậm màu, phân lỏng
Sự phân giải bilirubin trong quá trình tiêu hóa cũng có thể làm nước tiểu màu vàng và phân màu nâu, theo BS Zipkin. Nếu bạn từng gặp trường hợp nước tiểu đậm màu, phân lỏng thì đó có thể là dấu hiệu của ống dẫn mật bị tắc nghẽn.
7. Sốt, ớn lạnh và tim đập nhanh
Khi bạn bị sốt, ớn lạnh và tim đập nhanh – đặc biệt kết hợp với đau bụng thì nghĩa là các ống dẫn trong túi mật đã bị tắc nghẽn và gây nên nhiễm trùng, theo BS Gillespie.
Nếu phớt lờ các triệu chứng này, nhiễm trùng có thể dễ dàng cướp đi tính mạng. Do đó, bạn cần khám bác sĩ nếu phát hiện các triệu chứng này.
*Theo Women’s Health Mag
Xem thêm:
Video: Phát hiện viên sỏi nặng 1,17 kg trong túi mật của một cụ ông