ThS.ĐD Ngô Thị Thanh Hoa, Khoa Sức khỏe vị thành niên, Bệnh viện Nhi Trung ương, cho biết trầm cảm là vấn đề hay gặp ở trẻ vị thành niên. Nhưng đôi lúc cha mẹ không nhận biết được, hoặc có khi nhầm lẫn đó là sự thay đổi tâm sinh lý ở lứa tuổi này. Vì vậy, hướng dẫn cha mẹ nhận biết sớm các dấu hiệu trầm cảm của trẻ vị thành niên là cần thiết.
Điều dưỡng Hoa phân tích trầm cảm thường tiến triển cùng với lo âu ở trẻ. Trầm cảm thường được chia làm ba mức độ: thể nhẹ, thể vừa và thể nặng. Một số trẻ chỉ bị trầm cảm một lần, nhưng cũng có trẻ có thể bị trầm cảm nhiều lần.
Trẻ vị thành niên bị trầm cảm có nguy cơ tự làm hại bản thân nhiều hơn. Ở thể nhẹ, một số trẻ cảm thấy "không vui" hoặc "buồn"; ở thể nặng, trẻ lại muốn làm tổn thương mình hoặc thậm chí là có ý định tự sát. Những suy nghĩ và cách ứng phó như vậy của trẻ luôn phải được phát hiện sớm và xem xét một cách nghiêm túc.
Do đó, trẻ vị thành niên bị trầm cảm được phát hiện và điều trị sớm, kịp thời là cần thiết và rất quan trọng đối với sức khỏe về thể chất và tinh thần cũng như sự phát triển toàn diện của trẻ.
Nhận biết sớm những dấu hiệu con trẻ đang rơi vào trầm cảm để tránh hậu quả khôn lường. Ảnh: Internet
Những dấu hiệu cảnh báo trầm cảm ở trẻ
Biểu hiện trầm cảm ở trẻ vị thành niên không giống nhau, nhưng cha mẹ có thể nhận thấy một số dấu hiệu về tâm lý sau:
Tâm trạng buồn bã hoặc tồi tệ
Trẻ cảm thấy buồn, cô đơn và ít tham gia với mọi người hoặc không vui, dễ cáu hay ẩu đả với các thành viên trong gia đình và bạn bè, điều này có thể kéo dài hàng tuần hoặc hàng tháng, cảm xúc thay đổi (dễ khóc, dễ cáu giận).
Hay phàn nàn về bản thân
Trẻ vị thành niên trải qua giai đoạn trầm cảm có thể nói những điều tự ti về bản thân như "Con không thể làm bất cứ điều gì đúng", "Con không có bất cứ người bạn nào", "Con không thể làm được điều này", "Việc này quá khó với con"… Trẻ có cảm giác mình vô dụng, vô vọng hoặc tội lỗi.
Thiếu năng lượng và nỗ lực
Trầm cảm ở trẻ có thể làm tiêu hao năng lượng. Trẻ không có cố gắng, nỗ lực và khó tập trung trong học tập so với trước đây. Khó khăn trong việc thực hiện các hoạt động hằng ngày khiến trẻ luôn cảm thấy mệt mỏi, dễ dàng bỏ cuộc hoặc thiếu năng lượng, ngày cả khi nghỉ ngơi.
Mất hứng thú
Trẻ không còn nhiều niềm vui hay thích chơi đùa với bạn bè như trước nữa. Trẻ cũng không muốn làm những việc mà mình từng yêu thích. Thậm chí trẻ có thể tự làm đau bản thân và có ý định tự tử.
Thay đổi giấc ngủ và ăn uống
Trẻ có thể khó ngủ, ngủ không ngon giấc hoặc trẻ cảm thấy mệt mỏi ngay cả khi trẻ ngủ đủ giấc. Đôi khi trẻ có cảm giác thèm ăn hoặc chán ăn.
Đau nhức, mỏi
Một số trẻ kêu đau bụng, đau đầu hoặc các cơn đau khác mà không rõ nguyên nhân. Một số trẻ nghỉ học vì cảm thấy không được khỏe, mặc dù trẻ không bị ốm.
"Cha mẹ cần nhận biết sớm những dấu hiệu trầm cảm ở trẻ vị thành niên và cách chăm sóc tại nhà đúng cách để nâng cao hiệu quả điều trị. Khi trẻ vị thành niên bị trầm cảm nặng như lạm dụng chất, bạo lực hay bệnh tâm thần sẽ ảnh hưởng đến tâm sinh lý và sự phát triển của trẻ, có thể có ý tưởng và hành vi tự sát; cha mẹ cần đưa con đến các cơ sở y tế để thăm khám, tư vấn và điều trị kịp thời", điều dưỡng Hoa cho biết.