SOHA NEWS
Ngưng bắn ở Syria và cuộc "chiến tranh ngầm" giữa Nga-Phương Tây
Ngày 19/5, Trung tâm hòa giải của Nga tại Syria tuyên bố: "Từ 0 giờ ngày 18/5, các lực lượng vũ trang Syria đã đơn phương ngừng bắn tại khu vực giảm căng thẳng Idlib.
Kể từ khi Nga tuyên bố các Quân đội Arab Syria (SAA) ngưng bắn ngày 18/5, giao tranh vẫn diễn ra ác liệt nhưng chỉ tập trung tại hai thị trấn quan trọng là Kafr Nabudah và al-Hobait ở tây bắc tỉnh Hama.
Đỉnh điểm là các đợt công kích của phiến quân với sự chỉ huy của nhóm khủng bố Hayyat Tahrir al-Sham (HTS) vào ngày 21 và 22/5 và phản công của SAA vào ngày 26/5. Cho tới nay giao tranh dữ dội vẫn đang diễn ra và không có dấu hiệu hạ nhiệt.
Đêm ngày 29/5 giao tranh vẫn diễn ra ác liệt tại ngoại vi Kafr Nabudah (Ảnh tuyên truyền của nhóm khủng bố HTS).
Phiến quân được cho là đang tổ chức tập hợp để chuẩn bị cho một đợt phản công thứ ba dự kiến diễn ra vào ngày 31/5.
Từ khi chiến dịch quân sự Hama - Idlib diễn ra từ ngày 30/4 tới nay, cuộc chiến truyền thông giữa Nga - Syria và phiến quân - các nước ủng hộ vẫn tiếp tục căng thẳng.
Đỉnh điểm là các cáo buộc Syria tấn công hóa học của Mỹ và Pháp vào các ngày 22 và 30/5. Xen kẽ với nó là cáo buộc xe tăng T-72 Syria tấn công vào nhóm phóng viên Sky News của Anh vào ngày 24/5 và dân thường ở thị trấn al-Hobait thiệt mạng vào ngày 29/5.
Có thể thấy rõ ở thời điểm hiện tại Nga và Syria đang tỏ ra kiềm chế và không tổ chức tấn công lan rộng, mặc dù các báo cáo cho thấy máy bay vận tải hạng nặng IL-76T đã tiếp tục viện trợ đạn dược cho SAA vào đêm ngày 29/5 (giờ Syria).
Những động thái nói trên cùng với việc Không quân Nga tiếp tục giữ vai trò chính hỗ trợ hỏa lực cho SAA trong giao tranh tại Kafr Nabudah cho thấy Nga và Syria đang chờ đợi cho một số điều kiện "chín muồi", họ sẽ tổ chức đợt 2 của Chiến dịch.
Vậy câu hỏi là người Nga cần những điều kiện gì?
Thị trấn al-Hobeit (Hbit) bị pháo kích dữ dội hôm 26/5 do đây là sở chỉ huy tiền phương của nhóm khủng bố HTS.
Ba điều kiện để Nga và Syria "chính danh" tiêu diệt khủng bố ở tây bắc Syria
Ngày 28/5, Hãng tin nhà nước Syria SANA đưa tin Đại diện thường trực của Syria tại Liên Hiệp Quốc, Tiến sĩ Bashar al-Jaafari đã đưa ra bằng chứng không thể chối cãi cho thấy nhóm khủng bố HTS hiện đang kiểm soát phần lớn tỉnh Idlib là chỉ huy của phiến quân ở tây bắc Syria.
Ông Jaafari đưa ra hình ảnh thủ lĩnh al-Joulani của nhóm khủng bố có liên hệ với al-Qaeda đang họp cùng với toàn bộ các chỉ huy phiến quân khác (các nhóm Jaysh al-Izza, Ahrar al-Sham và Suqour al-Sham...) để lên kế hoạch tác chiến.
Đại diện Syria ở LHQ, ông Jaafari đưa ra bằng chứng nhóm khủng bố HTS đang chỉ huy toàn bộ phiến quân tây bắc Syria.
Đại diện Syria cáo buộc các nhóm phiến quân hiện tại đang nằm dưới sự chỉ huy của khủng bố và tiếp tục tổ chức tấn công. Ông tiếp tục khẳng định quyền và nghĩa vụ của Syria là bảo vệ công dân của mình khỏi chủ nghĩa khủng bố.
Đây có lẽ là điều kiện đầu tiên của giai đoạn 3 (Giai đoạn 1 là tấn công một loạt vị trí ở tây bắc Hama, Giai đoạn 2 là phòng thủ tiêu hao tại Kafr Nabudah).
Điều kiện thứ 2 được cho là "thăm dò" phản ứng của phương Tây về các cáo buộc hóa học, ở thời điểm hiện tại các cáo buộc tấn công hóa học không có nhiều tác động tới truyền thông phương Tây đã trở nên quá "mệt mỏi" về chiến sự Syria.
Nếu trong vòng 1 tuần tới phương Tây không có phản ứng dữ dội hơn tuyên bố của Ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le Drian ngày 29/5 thì điều kiện thứ 2 đã thỏa mãn.
Điều kiện thứ 3 là động thái của Thổ Nhĩ Kỳ, nếu Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục không chịu "xuống thang" và đàm phán với Nga - Syria, điều chắc chắn xảy ra là chiến dịch quân sự sẽ không dễ dàng.
Đây được coi là điều kiện quan trọng để trả lời câu hỏi chiến dịch quân sự của Nga - Syria có kết thúc nhanh chóng hay không hay cách thức diễn ra như thế nào.
Ngoài hỗ trợ hậu cần cho phiến quân, nhiều bằng chứng cho thấy Lực lượng đặc biệt Thổ Nhĩ Kỳ đã tham chiến trực tiếp tại khu vực tỉnh Latakia.
Hai kịch bản chiến dịch quân sự của Nga và Syria tại Tây Bắc Syria
Nếu chỉ 2 điều kiện đầu tiên thỏa mãn, Nga và Syria cần tạo một "cú huých" để Thổ Nhĩ Kỳ nhận ra sự thật rằng họ không thể đảo ngược thực tế chiến trường.
Kịch bản đầu tiên của giai đoạn tiếp theo dự kiến sẽ diễn ra ở chiến trường phía Tây thành phố Aleppo. Khu vực này được cho là tuyến tiếp vận chính để Thổ Nhĩ Kỳ di chuyển phiến quân trung thành cùng với viện trợ quân sự từ khu vực phía bắc do họ quản lý tới chiến trường Hama.
Hiện tại không quân Nga và Syria đã gia tăng không kích để "làm mềm" khu vực này.
Không kích của Nga và Syria ngày 29/5 tập trung vào 2 khu vực là Tây Aleppo và Tây Bắc Hama.
Với sự thiếu vắng của các đơn vị như dân quân Palestine Liwa al-Quds và Quân đoàn 5 (Cả hai đơn vị đều được Nga vũ trang và huấn luyện trực tiếp) trong thành phần tham chiến ở tây bắc Hama, dự kiến Nga sẽ tung lực lượng này tấn công trên toàn tuyến phía Tây Aleppo.
Ngoài ra, Nga và Syria được cho là đã huy động một số lượng khá lớn dân quân người Kurd (YPG) thuộc lực lượng Dân chủ Syria (SDF) cho kế hoạch này.
Có bằng chứng cho thấy YPG đã tham gia hạn chế trong giao tranh tại tây bắc Hama (khoảng 6 người đã thiệt mạng) tuy nhiên nếu một chiến dịch quân sự nhằm vào phiến quân thân Thổ Nhĩ Kỳ thì số lượng có thể huy động được sẽ rất lớn.
Điều đáng nói là sau thất bại tại khu vực Afrin năm 2018, hàng nghìn thành viên YPG vẫn đang được chính phủ Syria bảo trợ tại Tây Aleppo. Và SDF mặc dù có nhiều quan điểm chưa đồng thuận với chính phủ Syria nhưng rất sẵn lòng cơ động để đánh lại "kẻ thù truyền kiếp" của họ.
Mục tiêu cuối cùng của chiến dịch có lẽ là cắt đứt tuyến giao thông thông qua quốc lộ M5, điều này sẽ chặn đứng tiếp vận của phiến quân thân Thổ Nhĩ Kỳ tới mặt trận Bắc Hama và khiến Thổ Nhĩ Kỳ "nhìn xuống chân".
Kịch bản thứ hai của giai đoạn tiếp theo chiến dịch tây bắc Syria.
Kịch bản thứ hai của chiến dịch hoàn toàn không mới, có lẽ kịch bản này có thể được thực hiện vào tháng 4/2017 nếu Mỹ không đơn phương không kích Syria sau cáo buộc tấn công hóa học tại Khan Sheikhoun, phía Nam tỉnh Idlib.
Cho tới thời điểm hiện tại, gần như toàn bộ hỏa lực hạng nặng (ATGM BGM-71 TOW, BM-21 Grad...) của phiến quân đã tập trung ở chiến tuyến Kafr Nabudah và al-Hobeit, điều này đã tạo một lỗ hổng lớn ở khu vực bắc Hama.
Ngày 29/5, Nga và Syria tuyên bố mở một tuyến đường nhân đạo thông qua thị trấn Morek để người dân trong khu vực bắc Hama di tản về phía chính phủ.
Dự kiến giai đoạn này của chiến dịch sẽ diễn ra với ít nhất 7 mũi tấn công từ các thị trấn al-Hamameyat, Jibreen, Tal Meleh, Halfayah, Taybat al-Imam và Suran.
Cùng với việc hỏa lực đã vươn tới một loạt các vị trí tiền phương của phiến quân như al-Hobeit, Khan Sheikhoun hay Tall as-Sayyad, Nga và Syria có thể chặn đứng bất kỳ hoạt động di chuyển quân lớn nào của đối phương.
Không khó để dự đoán phiến quân phòng thủ ở bắc Hama sẽ sụp đổ nhanh chóng ra sao sau khi các lực lượng tấn công và phòng thủ tốt nhất của chúng đang "chôn chân" ở Kafr Nabudah.
Kịch bản thứ hai của chiến dịch được cho là sẽ được thực hiện khi cả ba điều kiện nói trên thỏa mãn hoặc kịch bản thứ nhất đã thành công.
Nhiều phân tích trên thực địa cho thấy rằng tình thế chiến trường là không thể đảo ngược và các nỗ lực của phiến quân, Thổ Nhĩ Kỳ hay phương Tây đều khó có thể ngăn chặn được đà tấn công của SAA với sự hỗ trợ của Nga.
Theo nguồn tin địa phương chưa được kiểm chứng, các nhóm phiến quân ở tây bắc Syria hiện tại đã thay đổi cơ cấu chỉ huy, trong đó các chỉ huy của nhóm khủng bố HTS sẽ đảm nhiệm vị trí chỉ huy hỏa lực.
Và ngược lại chỉ huy phiến quân "ôn hòa" sẽ đảm nhiệm vị trí chỉ huy bộ binh cơ giới. Đây được cho là nỗ lực cuối cùng của phiến quân trước khi sụp đổ ở Tây Bắc Syria.
Phiến quân thân Thổ Nhĩ Kỳ khai hỏa BM-21 Grad tại khu vực Kafr Nabudah - al-Hobeit sáng ngày 30/5.