Tại Hội nghị "Cập nhật chẩn đoán - điều trị tai - mũi - họng - thính học & phẫu thuật đầu - cổ 2024" do Hội tai mũi họng thành phố Hồ Chí Minh tổ chức, GS. TS. BS Phạm Kiên Hữu, chủ tịch Hội Tai Mũi Họng TP. HCM cho biết, vào mùa lạnh, tỷ lệ viêm đường hô hấp gia tăng ở trẻ nhỏ. Hiện tượng biến đổi khí hậu, El Nino cũng là một trong những nguyên nhân khiến số ca mắc viêm đường hô hấp ở trẻ gia tăng.
BS.CKII Lâm Hoàng Yến – Khoa Tai mũi họng, Bệnh viện Nhân Dân 115 cho biết, nhiễm khuẩn tai mũi họng là một trong những bệnh lý phổ biến ở trẻ em. Đây cũng là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến nhiễm trùng đường hô hấp và các biến chứng như viêm phổi, viêm tim, viêm não, suy hô hấp,...
Tai, mũi và họng là những cơ quan có cấu trúc, cơ chế hoạt động phức tạp và có liên quan đến nhau. Do nằm ở vị trí "cửa ngõ" của đường hô hấp, tai mũi họng là bộ phận tiếp xúc trực tiếp với không khí và thức ăn hàng ngày. Đồng thời tai mũi họng cũng phải tiếp xúc với cả các tác nhân gây bệnh như khói bụi, vi khuẩn, virus… Các bệnh nhiễm khuẩn tai mũi họng phổ biến thường gặp là viêm mũi họng cấp, viêm Amidan, viêm tai giữa, viêm mũi xoang,…
"Nhiễm trùng tai mũi họng phổ biến ở đối tượng trẻ em và thường xuyên tái phát nhiều lần. Nếu không được điều trị dứt điểm, chúng có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, viêm cầu thận, viêm màng não, viêm xương chũm, biến chứng nội sọ,...", bác sĩ Hoàng Yến nói.
BS.CKII Lâm Hoàng Yến (ảnh PV)
Theo bác sĩ Yến, có 2 nguyên nhân khiến trẻ dễ bị mắc các bệnh về đường hô hấp.
Thứ nhất là do những khiếm khuyết trong hệ thống miễn dịch: Theo các nghiên cứu, trẻ em trong độ tuổi dưới 12 có nguy cơ cao bị nhiễm trùng do sự chưa hoàn thiện của hệ thống miễn dịch. Các khiếm khuyết trong hệ thống miễn dịch có liên quan đến tình trạng viêm đường hô hấp thường xuyên.
Nghiên cứu đã chứng minh rằng 57% trẻ em bị viêm đường hô hấp tái phát (ít nhất 3 đợt/năm trong ít nhất 2 năm) bị thiếu một trong các kháng thể IgG và 17% bị thiếu IgA. Thiếu kháng thể IgG khá nổi bật ở trẻ nhỏ, cho thấy sự non nớt của hệ thống miễn dịch và là một trong những yếu tố có thể gây bệnh. Các khiếm khuyết trong hệ thống miễn dịch và thiếu hụt IgA được cho là có liên quan đến nhiễm tình trạng trùng đường hô hấp thường xuyên do vi khuẩn và virus gây ra.
Thứ hai là do ảnh hưởng của môi trường bên ngoài: Môi trường ô nhiễm, khí hậu thay đổi cộng thêm những tổn thương do Covid-19 làm suy giảm chức năng hô hấp và tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng tai mũi họng.
Bác sĩ Hoàng Yến cho hay, nếu nguyên nhân gây bệnh tai mũi họng là virus, trẻ có thể phòng ngừa bằng cách tiêm phòng vaccine hàng năm. Còn đối với nguyên nhân là vi khuẩn, hiện trẻ chỉ có thể tiêm phòng vaccine phế cầu. Còn các loại vi khuẩn nguy hiểm gây bệnh tai mũi họng khác như: phế trực khuẩn, tụ cầu vàng, liên cầu,.. hiện chưa có vaccine đặc hiệu. Đối với những chủng vi khuẩn này, ly giải vi khuẩn sẽ là giải pháp hữu hiệu giúp cơ thể nâng cao khả năng phòng thủ.
Để phòng tránh bệnh hô hấp cho trẻ nhỏ, bác sĩ Hữu cho biết cha mẹ cần vệ sinh sạch sẽ cho trẻ, thường xuyên rửa tay, sát khuẩn và tăng cường sức đề kháng cho trẻ bằng dinh dưỡng hàng ngày và bổ sung Vitamin C.