Năm 2015, mạng Internet điên đảo vì một cái váy sọc không rõ từ đâu ra và cũng chẳng rõ nó có màu gì. Vài người thấy váy sọc vàng trắng, vài người thì lại thấy váy sọc xanh và đen. Internet bỗng nhiên vỡ làm đôi, biến thành hai phe phái vô cùng bảo thủ, Thế Chiến thứ 3 tưởng như sắp nổ ra đến nơi.
Dù có bao nhiêu diễn đàn hay bao nhiêu phe phái đi nữa thì đáng lý ra, mọi chuyện phải được giải quyết khi công ty sản xuất ra chiếc váy khẳng định rằng chiếc váy có màu đen và xanh. Mạng Internet ngang bướng không chấp nhận điều đó, và thậm chí tới thời điểm này, các nhà khoa học vẫn đang đau đầu với nó.
Theo một nghiên cứu mới vừa mới được đăng tải cách đây không lâu trên Journal of Vision – Tạp chí Tầm nhìn (đã từng công bố rằng họ sẽ có một số báo đặc biệt nói về những yếu tố khoa học liên quan tới cái váy “trời đánh”), thì những sự không nhất quán về màu sắc của cái váy liên quan tới giả định của từng cá nhân về màu sắc của chiếc váy.
“Bức ảnh nguyên bản đã bị phơi sáng, được xử lý (render) từ một nguồn rọi sáng không được xác nhận”, nhà khoa học thần kinh Pascal Wallisch tại Đại học New York nói.
“Kết quả của việc đó là chúng ta đã đưa ra những giả định về cách chiếc váy được rọi sáng, từ đó ảnh hưởng tới màu sắc chiếc váy do chính mắt ta nhìn thấy”.
Kết luận của nhà nghiên cứu Wallisch dựa trên một bản khảo sát trực tuyến được thực hiện trên 13.000 người.
Bản khảo sát trên gợi ý cho ta thấy rằng những người nghĩ rằng chiếc váy trên được chụp ở nơi thiếu sáng sẽ nhìn thấy hai màu vàng và trắng, và những người nghĩ rằng chiếc váy trên được rọi sáng nhân tạo sẽ thấy hai màu đen và xanh.
Mặc dù những gợi ý mà bản khảo sát nêu lên không mấy quan trọng, nhưng nó nói lên một điểm đáng lưu ý về cách thức mà não bộ chúng ta “tự tô màu cho đồ vật” dựa trên những ngữ cảnh cho trước.
Nói cách khác, bởi bóng thì có màu xanh đậm và anh sáng nhân tạo luôn “có màu hơi vàng vàng”, não bộ chúng ta sẽ lấy ra hai màu đó (hoặc xanh hoặc vàng) từ tấm ảnh, khiến cho ta nhìn ra những hình ảnh đó.
Khó có thể nói chắc được rằng điều gì đã khiến những người quan sát nghĩ rằng chiếc váy đang nằm trong khu vực có bóng tối, nhưng theo nhà nghiên cứu Wallisch, điều đó phụ thuộc vào độ phơi sáng mà mắt người quan sát có được.
Những người có thói quen dậy sớm và ngủ sớm sẽ thấy những đồ vật nằm dưới ánh sáng ban ngày được chiếu sáng theo một cách khác, khác hơn những người “hoạt động về đêm”, thời điểm mà đa số sự vật xung quanh họ được chiếu sáng bằng ánh sáng nhân tạo.
“Điều này chỉ ra rằng bất kì thứ ánh sáng nào mà một người hay nhìn sẽ ít nhiều ảnh hưởng tới cách mà họ nhìn nhận các màu sắc xung quanh mình”, Wallisch nói.
Ám ảnh tới mức xăm "chiếc váy" đó lên trên người mình
Một số giả thuyết khác cho rằng việc nhìn nhận màu của chiếc váy lại dựa vào màu nền của tấm ảnh chứ không phải điều kiện ánh sáng.
Trong khi đó, một nghiên cứu “không liên quan tới váy” khác cũng chỉ ra rằng yếu tố sinh lý cũng ảnh hưởng tới khả năng nhận thức màu sắc trong mắt người, từ đó dẫn tới những sự khác biệt trong việc nhìn nhận màu sắc nói chung.
Nhưng dù sao, bản thân chiếc váy này đã trở thành một điểm phân tích dữ liệu quan trọng trong ngành khoa học nghiên cứu khả năng nhận thức màu sắc.
Những giả thuyết, chứng minh, nghiên cứu khoa học liên quan tới việc liệu hai người nhìn cùng một màu có chắc chắn rằng họ cùng nhìn thấy một màu giống nhau hay không, liệu màu xanh của tôi có khác màu xanh của bạn hay không, sẽ cho ta một góc nhìn rất khác về thế giới này.
“Nếu như điều kiện chiếu sáng không rõ ràng, giả định về nguồn sáng của bạn sẽ có giá trị, và những yếu tố đó sẽ phụ thuộc vào cả các quyết định sống của bạn nữa, ví dụ như giờ bạn lên giường ngủ chẳng hạn”, Wallisch nói.
Nguồn: Motherboard