Các nhà quan sát theo dõi hoạt động của Hải quân Nga nhận thấy tàu hộ vệ tên lửa Tucha thuộc lớp Karakurt không còn ở cảng của Hạm đội Biển Đen ở Novorossiysk. Ngày 2/5, ảnh vệ tinh cho thấy tàu Tucha xuất hiện ở quân cảng Kaspiysk - căn cứ chính của Hạm đội Caspi.
Ảnh vệ tinh ngày 2/5 cho thấy tàu hộ vệ tên lửa Tucha lớp Karakurt xuất hiện ở quân cảng Kaspiysk - căn cứ chính của Hạm đội Caspi. Ảnh: MT Anderson
Biển Caspi không thông ra biển hay đại dương nào và thực chất là hồ nước mặn lớn, được bao quanh bởi Nga, Iran, Turkmenistan, Kazakhstan và Azerbaijan. Các sông Volga, Terek và Kura đóng vai trò là nguồn cung cấp nước chính cho Biển Caspi.
Các nhà phân tích cho rằng việc điều chuyển tàu Tucha từ Biển Đen đến Biển Caspi có thể cho thấy sự thay đổi chiến lược của Nga.
Với tính chất khép kín của Biển Caspi, bao quanh đều là đất liền, việc tàu Tucha được đưa tới đây như thế nào là điều nhiều người quan tâm.
Một trong các khả năng là đưa nó đi qua một con sông sâu đổ ra Biển Caspi, kết nối trực tiếp giữa Novorossiysk và vùng biển này.
Nga thường xuyên sử dụng các tuyến đường thủy nội địa cho những hoạt động vận chuyển như vậy, không chỉ các tàu quân sự mà còn cả các tàu thương mại nhỏ.
Tuyến đường thủy nội địa
Thực tế, không có tuyến đường thủy trực tiếp nào cho việc vận chuyển như vậy. Một trong những giải pháp khả thi dù tiềm ẩn nhiều rủi ro là để Tucha vượt qua Eo biển Kerch, dưới sự giám sát chặt chẽ của Ukraine.
Theo lộ trình này, tàu hộ vệ tên lửa Tucha từ Novorossiysk sẽ đi qua Eo biển Kerch tiến vào Biển Azov. Sau đó, Tucha đi vào tiếp cận sông Don (sông Đông).
Có một con kênh nối sông Don với sông Volga, được gọi là Kênh Volga-Don. Khi Nga cần di chuyển một con tàu từ Novorossiysk đến Biển Caspi, họ sẽ sử dụng con kênh này, sau đó, tàu sẽ tiếp cận Biển Caspi thông qua hệ thống sông Volga.
Kênh Volga – Don được đánh giá là là tuyến đường trung chuyển quan trọng của Nga. Đầu tháng 12/2023, ảnh vệ tinh cho thấy tàu Tucha bất ngờ xuất hiện ở Biển Đen. Tàu Tucha được cho là đã di chuyển từ nhà máy đóng tàu Zelenodolsk nằm trên sông Volga đến Novorossiysk thông qua con kênh này.
Các tuyến đường thủy nội địa đóng một vai trò không thể thiếu trong cơ sở hạ tầng giao thông của Nga, cho phép tàu chiến, hàng hóa và tàu thuyền vận qua lại giữa các khu vực khác nhau.
Ngoài kênh Volga-Don cho phép tàu thuyền từ Biển Đen tiếp cận Biển Caspi, Nga còn có tuyến đường thủy Volga-Baltic. Tuyến đường thủy này nối sông Volga với Biển Baltic, tạo ra một tuyến đường khác cho các tàu thuyền hướng tới Novorossiysk.
Ý đồ của Nga là gì?
Tàu Tucha hiện đang phục vụ trong Hạm đội Biển Đen của Nga. Việc chuyển nó tới đội tàu lâu đời nhất của Nga, cụ thể là Hạm đội Caspi, chắc chắn mang ý nghĩa chiến lược và địa chính trị.
Turkmenistan, Azerbaijan và Kazakhstan duy trì mối quan hệ thân thiện với Nga cả về mặt chính trị và xã hội mà không có bất kỳ xung đột nào.
Tương tự, Iran cũng vậy. Tehran được xem như đồng minh đáng tin cậy của Nga. Khả năng Nga đang triển khai tàu hộ vệ Tucha để hỗ trợ Iran đề phòng nguy cơ leo thang với Israel và Mỹ là rất khó xảy ra, bởi Iran tự hào có một hạm đội mạnh mẽ ở Biển Caspi.
Tàu hộ vệ tên lửa Tucha của Nga. Ảnh: Evgeniy Babanov
Một suy luận cho rằng, Nga có thể cho phép thử nghiệm pháo hoặc các vũ khí khác của Iran trên tàu Tucha.
Một khả năng khác là Tucha đang tiến hành các cuộc diễn tập ngoài kế hoạch trong bối cảnh điều kiện hiện tại ở Biển Azov rất phức tạp và nhiều thách thức.
Cũng có khả năng Nga sơ tán tàu Tucha tới Biển Caspi để tránh tổn thất. Cách giải thích này khá hợp lý trong bối cảnh tàu chiến thuộc Hạm đội Biển Đen của Nga liên tiếp bị nhắm mục tiêu trong các cuộc tấn công do Ukraine tiến hành bằng tàu không người lái và tên lửa do phương Tây cung cấp.
Tàu hộ vệ tên lửa Tucha
Tàu hộ vệ tên lửa Tucha là một trong số các tàu chiến lớp Karakurt của Nga. Lớp tàu này có kích thước nhỏ gọn nhưng hỏa lực đáng gờm.
Tàu Tucha được thiết kế để hoạt động trong khu vực ven biển, giao chiến với các tàu mặt nước và tàu ngầm của đối phương. Ngoài ra, nó còn có nhiệm vụ hỗ trợ pháo binh trong các hoạt động tấn công đổ bộ.
Vũ khí chính của tàu Tucha là tên lửa hành trình Kalibr-NK, các tên lửa hành trình chống hạm, chống ngầm và tấn công mặt đất. Hơn nữa, nó còn được trang bị hệ thống phòng không Pantsir-M, có khả năng đối phó hiệu quả với các mối đe dọa trên không như máy bay và tên lửa. Để tác chiến ở cự ly gần, tàu được trang bị pháo AK-176MA 76,2mm.
Ngoài ra, tàu Tucha còn được trang bị 2 khẩu pháo tự động AK-630M 30mm và súng máy MTPU 14,5mm. Tàu cũng có thể triển khai ngư lôi tác chiến chống tàu ngầm. Nó cũng có thể chứa một trực thăng Ka-27 cho các hoạt động chống tàu ngầm và tác chiến mặt nước mở rộng.
Tàu hộ tống này hoạt động với thủy thủ đoàn tương đối tinh gọn. Với khả năng tự động hóa tiên tiến, số lượng nhân sự cần thiết chỉ là 39 thành viên.