Cây sen được trồng phổ biến ở nhiều làng quê Việt Nam, là loại cây vừa làm cảnh, làm thực phẩm và làm thuốc. Đặc biệt, toàn bộ cây sen được sử dụng làm thuốc từ lâu đời trong y học cổ truyền với tên thuốc là: Liên nhục (hạt sen), liên tâm (tâm sen), liên phòng (bát sen), liên tu (tua sen), liên ngẫu (ngó sen)… Để thu được những vị thuốc này, người ta thu hoạch các bộ phần của cây sen rồi đem đi sấy khô hoặc phơi.
Dưới đây là một số công dụng nổi bật của loại cây này mà có nhiều nhiều người chưa biết:
1. Hạ đường huyết
Một số nghiên cứu cho thấy các hợp chất trong lá sen và cả hạt sen đều có thể giúp giảm lượng đường trong máu.
Theo đó, trong hạt sen có ít calo nhưng lại rất giàu chất xơ nên có thể giúp làm giảm lượng đường trong máu. Đặc biệt, hoạt chất alkaloid chứa trong tâm sen có tác dụng giảm sự gia tăng về nồng độ của glucose sau bữa ăn. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng uống trà tim sen giúp kiểm soát lượng đường trong máu và hỗ trợ hiệu quả cho các bệnh nhân đái tháo đường.
Lá sen cũng được chứng minh là có công dụng giúp lượng đường trong máu được điều hòa ở mức ổn định, chống tăng đường huyết và rối loạn lipid máu người bệnh tiểu đường. Vì vậy, người bệnh có thể dùng lá sen và hạt sen trong bữa ăn để giúp điều trị bệnh. Tuy nhiên, nhớ tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng để đảm bảo an toàn cho cơ thể.
Mặc dù vẫn chưa rõ ràng, nhưng hoa sen cũng có tác dụng chống bệnh tiểu đường. Mặc dù chưa có kết luận rõ ràng nhưng người ra cho rằng công dụng này của hoa sen có thể xuất phát từ chất chống oxy hóa có trong loài hoa này.
2. Ngừa ung thư
Ngăn ngừa ung thư cũng là một trong những công dụng của hoa sen. Theo các nghiên cứu, trong loài hoa này có chứa lượng lớn vitamin C là một chất chống oxy hóa mạnh giúp cơ thể ngăn ngừa ung thư và các bệnh nguy hiểm khác như tim mạch, đột quỵ.
Một nghiên cứu tiến hành năm 2014 cũng cho thấy neferine – một trong những chất chiết xuất từ lá sen được khám phá có đặc tính chống vi-rút và chống tế bào ung thư phổi. Nó cũng có thể tiêu diệt và làm cản trở quá trình di căn của các tế bào ung thư, giúp mở ra triển vọng phòng ngừa và hỗ trợ điều trị ung thư phổi trong tương lai.
3. Tốt cho gan
Y học hiện đại thì cho thấy rằng trong lá sen có chứa những thành phần chống tích tụ mỡ ở trong gan, giúp bảo vệ và thanh lọc gan hiệu quả như 0.77 - 0.84% alcaloid, 0.2 - 0.3% tanin, succinic, acid citric, quercetin, isoquercitrin…
Đặc biệt, hạt sen cũng được chứng minh là tốt cho gan khi có các đặc tính có thể làm giảm mỡ máu và hỗ trợ điều trị bệnh gan nhiễm mỡ.
4. Chữa thiếu máu và giúp xương chắc khỏe
Theo một số nghiên cứu, cánh hoa sen chứa nhiều thành phần rất công hiệu trong việc tái tạo tế bào máu. Do đó, hoa sen được dùng làm thuốc, làm thực phẩm chữa thiếu máu hữu hiệu. Ngoài ra, hoa sen cũng rất tốt cho xương nhờ chứa một lượng photpho dồi dào - yếu tốt quan trọng giúp xương chắc khỏe, chống loãng xương đối với người lớn tuổi.
5. Giảm mỡ máu
Một số nghiên cứu cho thấy lá sen cũng giúp hạ mỡ máu. Theo đó, trong loại lá này có chứa tanin, alcaloid, nuciferin, vitamin C, các axit citric, tartric, succinic... có tác dụng loại bỏ bớt lượng mỡ trong máu hiệu quả.
5. Hỗ trợ điều trị chứng mất ngủ
Một trong những công dụng nổi bật của hạt sen và lá sen là giúp an thần, ngủ ngon hơn. Theo đó, trong lá sen và tim sẽn có asparagine cùng các alkaloid như nuciferin, liensinin, nelumbin giúp cho giấc ngủ được kéo dài và tinh thần được ổn định. Song song với đó, nó giúp hạ hỏa với vị đắng, tính lạnh để làm xóa bỏ trạng thái tinh thần căng thẳng, hỗ trợ chữa mất ngủ rất an toàn, cải thiện đáng kể tình trạng bệnh để người bị bệnh có những giấc ngủ sâu và ngon hơn.
Tuy nhiên, người dùng cần tham khảo ý kiến bác sĩ và sử dụng đúng cách, đúng liều lượng để tránh phản tác dụng.
6. Hỗ trợ tiêu hóa
Từ xa xưa, hạt sen đã được xem là loại thuốc quý có nhiều tác dụng như sinh dưỡng cơ nhục, kiện tỳ, hỗ trợ tiêu hóa. Công dụng này đến từ việc hạt sen không chỉ chứa các chất dinh dưỡng đa lượng, axit amin thiết yếu mà còn chứa khoáng chất, vitamin và cả chất chống oxy hóa…
Theo các chuyên gia, những người đang gặp vấn đề về tiêu hóa có thể lựa chọn uống trà tâm sen. Bởi loại trà này chứa nhiều chất xơ, giúp hỗ trợ cải thiện quá trình tiêu hóa của cơ thể.
(Tổng hợp)