Không ít gia đình có thói quen tích trữ cá trong tủ lạnh nhưng lại lo ngại cá nhanh hỏng, mất vị hoặc phải dùng đến các chất bảo quản không an toàn. Trên thực tế, theo các khuyến cáo quốc tế về an toàn thực phẩm, nếu xử lý và cấp đông đúng cách, cá hoàn toàn có thể bảo quản được tới một tháng mà vẫn giữ được hương vị tự nhiên, không cần bất kỳ loại hoá chất nào.
Ướp cá bằng nguyên liệu tự nhiên: Bước quyết định độ tươi
Theo hướng dẫn xử lý thủy sản của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO) yếu tố quan trọng nhất trước khi bảo quản lạnh là làm sạch và kiểm soát vi khuẩn bề mặt. Cá sau khi mua về cần được đánh vảy, bỏ mang, bỏ ruột, rửa nhanh bằng nước sạch hoặc nước muối loãng 1–2% để loại bỏ vi khuẩn và chất nhầy.
Ảnh minh hoạ
Một mẹo nhỏ được nhiều chuyên gia an toàn thực phẩm khuyến nghị là lau nhanh bề mặt cá bằng nước chanh hoặc giấm loãng. Môi trường axit nhẹ giúp ức chế vi khuẩn gây hư hỏng ban đầu, nhưng không làm cá bị chua hay biến đổi mùi vị nếu thao tác nhanh và đúng cách. Sau đó, cá phải được thấm khô hoàn toàn trước khi đưa vào các bước bảo quản tiếp theo.
Khi chưa cấp đông ngay, cá nên được đặt trên đá lạnh, nhiệt độ gần 0°C. Theo các tài liệu bảo quản cá thương mại của FAO, có thể rắc một lớp muối rất mỏng lên đá, không rắc trực tiếp lên cá. Cách này giúp đá tan chậm hơn, giữ nhiệt ổn định, từ đó làm chậm quá trình phân hủy mà không ảnh hưởng đến chất lượng thịt cá.
Ảnh minh hoạ
Gừng, lá nguyệt quế và giấy thấm: Hỗ trợ giảm mùi, hạn chế vi khuẩn
Một số tài liệu về bảo quản thực phẩm tự nhiên tại châu Âu cho thấy, gừng tươi hoặc lá nguyệt quế có đặc tính kháng khuẩn nhẹ và khử mùi. Khi bảo quản, có thể đặt vài lát gừng hoặc lá nguyệt quế trong túi hoặc hộp, không để tiếp xúc trực tiếp với thịt cá.
Bên cạnh đó, giấy thấm hút ẩm là chi tiết nhỏ nhưng rất quan trọng. Theo hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA), độ ẩm dư thừa trong túi bảo quản là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn phát triển. Lót giấy thấm giúp cá khô bề mặt, ít nhớt và giữ mùi tự nhiên lâu hơn.
Nhiều người thắc mắc liệu áp dụng các mẹo trên rồi cho cá vào ngăn đông có thể để được cả tháng hay không. Theo khuyến nghị chính thức của USDA, cá tươi nếu được xử lý sạch, thấm khô, đóng gói kín và cấp đông sâu ở −18°C hoặc thấp hơn, hoàn toàn có thể bảo quản 1 tháng an toàn trong điều kiện gia đình, không cần dùng tới các hoá chất.
Lá nguyệt quế và gừng được đánh giá là thứ hữu ích trong việc cấp đông cá (Ảnh minh hoạ)
Quy trình được các chuyên gia khuyến cáo gồm: Rửa nhanh bằng nước muối loãng, thấm khô, bọc kín hai lớp (màng bọc thực phẩm và túi đông lạnh hoặc hộp kín), loại bỏ tối đa không khí rồi mới đưa vào ngăn đông. Cá cần được ghi rõ ngày cấp đông và tuyệt đối không rã đông rồi cấp đông lại.
USDA cũng lưu ý thêm, cá đông lạnh nên được rã đông chậm trong ngăn mát tủ lạnh, không rã đông ở nhiệt độ phòng. Cách này giúp hạn chế vi khuẩn phát triển và giữ cấu trúc thịt cá. Sau khi rã đông, cá nên được chế biến ngay, phù hợp nhất với các món nấu chín như kho, canh, chiên; không nên dùng cho các món yêu cầu độ tươi sống cao.
FAO và USDA đều nhấn mạnh, các chất như hàn the, formol, oxy già hay dung dịch sát khuẩn không rõ nguồn gốc bị cấm tuyệt đối trong bảo quản thực phẩm vì tiềm ẩn nguy cơ nghiêm trọng cho sức khỏe. Những mẹo bảo quản bằng đá lạnh, muối loãng, axit tự nhiên nhẹ và cấp đông sâu đúng cách được xem là giải pháp an toàn, minh bạch và phù hợp với gia đình.
Ướp cá bằng nguyên liệu tự nhiên, xử lý sạch và cấp đông đúng cách là chìa khóa giúp cá có thể bảo quản tới một tháng mà vẫn đảm bảo an toàn và hương vị. Không cần đến bất kỳ loại hoá chất nào, người nội trợ hoàn toàn có thể yên tâm tích trữ cá nếu tuân thủ đúng các bước được chuyên gia quốc tế khuyến nghị – vừa tiết kiệm, vừa bảo vệ sức khỏe cả gia đình.