Kỹ sư Yuriy Motov với phương tiện chống máy bay không người lái kiểu mới. (Ảnh: Reuters)
Đây là một phần trong nỗ lực của Ukraine nhằm chạy đua công nghệ vũ khí với Nga, để thu hút cả khu vực tư nhân tham gia vào chương trình được nhà nước cấp vốn, tạo ra hàng ngàn chiếc máy bay không người lái từ ngành công quốc phòng thời chiến đang phát triển mạnh mẽ.
"Chiến tranh ngày nay là chiến tranh công nghệ, với những thay đổi mỗi ngày về công nghệ và tình hình chiến trường", ông Mykhailo Fedorov, Phó Thủ tướng phụ trách công nghệ của Ukraine, nói với Reuters bên lề cuộc họp tại căn hầm.
Đơn vị tổ chức treo thưởng 3 triệu USD cho 3 đội chế tạo để họ trình bày mẫu máy bay không người lái hoặc công nghệ chiến tranh điện tử tốt nhất nhằm đối phó với các máy bay Shahed của Nga. Shahed có nguồn gốc từ Iran, thường bay theo từng đàn đến mục tiêu rồi phát nổ khi va chạm.
Tháng 5 vừa qua, Nga tấn công Ukraine bằng 300 máy bay không người lái, mức kỷ lục từng được ghi nhận trong một tháng, theo thống kê của Kiev. Kiểu tấn công này khiến Ukraine lo lắng cho các cơ sở năng lượng của họ trong mùa đông năm nay.
"Chúng tôi muốn chuẩn bị cho mùa đông tiếp theo để đối phó với những thách thức như vậy", Phó Thủ tướng Ukraine Oleksandr Kubrakov cho biết.
Máy bay không người lái của Iran bay tầm thấp, nên có thể không bị hệ thống phòng không phát hiện, trong khi hệ thống điều hướng của chúng đủ mạnh để tránh nhiều loại súng điện từ phá sóng radio.
Phương Tây cung cấp cho Ukraine các hệ thống phòng không phức tạp để đối phó với tên lửa, nhưng hạ gục những chiếc máy bay chỉ có giá 50.000 USD bằng tên lửa trị giá 1 triệu USD không phải cách hiệu quả.
"Cách đó không hiệu quả về chi phí, vì thế chúng tôi cần giảm chi phí thiết bị dùng để hạ gục Shahed", ông Fedorov cho biết.
"Chúng tôi đang nói về việc phát hiện máy bay không người lái bằng âm thanh và các phương tiện khác, kể cả về việc phá hủy", ông Fedorov cho biết thêm.
Oleksandr cho biết nhóm của anh sẽ trình bày về "quadrocopter", phương tiện vừa có cánh vừa chạy bằng cánh quạt. Oleksandr khẳng định phương tiện này có thể bay nhanh hơn và lâu hơn những máy bay không người lái khác.
"Đó sẽ là máy bay không người lái cất cánh thẳng đứng để chặn hoặc đuổi kịp máy bay không người lái của đối phương, nhằm bắn rơi hoặc gây nhiễu", Oleksandr giải thích.
Một kỹ sư khác tên là Yuriy cho biết, nhóm của anh sẽ trình bày thiết kế hệ thống chiến tranh điện tử chống máy bay không người lái mới, có thể tiêu diệt Shahed hiệu quả hơn.
Chiến tranh UAV
Máy bay không người lái được sử dụng rộng rãi ở Yemen, Syria và Nagorno-Karabakh, nhưng nhiều nhất là ở Ukraine, các quan chức cho biết.
"Đây thực sự là cuộc chiến máy bay không người lái chưa từng có tiền lệ", ông Fedorov nói.
Năm ngoái, Ukraine triển khai dự án cấp vốn nhằm tạo ra một "đội quân máy bay không người lái". Theo đó, nhà nước chi trả mọi chi phí, từ sản xuất máy bay không người lái đến huấn luyện người điều khiển.
"Vài tháng sau khi chiến tranh nổ ra, ai cũng nhận ra rằng cách hiệu quả nhất để thực hiện trinh sát và đánh bại đối phương là phương tiện bay không người lái", Chuẩn tướng Yurii Shchyhol cho biết.
Shchyhol là người giám sát chương trình mua sắm của nhà nước, đến nay đã mua 15.000 máy bay không người lái. Máy bay không người lái còn đến từ những nguồn khác, qua Bộ Quốc phòng và những người tình nguyện.
Không rõ Ukraine đã sử dụng tổng số bao nhiêu máy bay không người lái trên chiến trường.
"Mục tiêu của chúng tôi năm nay là mua hơn 200.000 máy bay không người lái tấn công và trinh sát… Chúng tôi sẽ mua càng nhiều càng tốt, tùy vào mức độ sẵn có của thị trường", ông Shchyhol cho biết.
Ông Fedorov cho biết, hoạt động sản xuất máy bay không người lái đang diễn ra trên khắp Ukraine, bất chấp rủi ro từ các cuộc không kích. Các đơn vị cũng phân tán địa điểm sản xuất và đưa xuống hầm tránh bom để bảo vệ an toàn.
Ông Fedorov cho biết, hơn 80% máy bay không người lái được Ukraine mua là do các nhà sản xuất trong nước làm ra hoặc lắp ráp tại nước này.