Theo trang Business Insider ngày 8.6, Tướng Hà Lôi, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm khoa học quân sự Trung Quốc, người dự Diễn đàn đối thoại Shangri-La (SLD) ở Singapore hôm 2.6, là một sĩ quan “diều hâu” cực lực quảng bá Bắc Kinh có chủ quyền tuyệt đối trên Biển Đông.
Trước tình hình mới, Mỹ đã tăng sức ép lên Trung Quốc về vấn đề tranh chấp Biển Đông với việc đưa máy bay ném bom B-52 đến khu vực này, trong khi đang cân nhắc cử một tàu chiến đi qua Eo biển Đài Loan.
Tại SLD ngày 2.6, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis có phát biểu trở thành tin nóng quốc tế, khi ông cáo buộc Trung Quốc “có những hành vi hù dọa, o ép” các nước trong khu vực Biển Đông, và nói Mỹ sẽ bảo đảm hành vi hung hăng của Bắc Kinh sẽ phải lãnh các hậu quả.
Sau đó, Tướng Hà Lôi tuyên bố Bộ trưởng Mattis “phát biểu vô trách nhiệm”. Nhưng ông cũng đã tiết lộ yếu kém lớn nhất của PLA, khi ông nói: “Tôi sẽ sớm về hưu. Tiếc nuối lớn nhất của tôi là tôi không hề có cơ hội chiến đấu trong một cuộc chiến tranh. Nhưng đấy là vì Trung Quốc có hòa bình suốt 30 năm”.
Trong phần phát biểu, Tướng Hà Lôi nhắc đi nhắc lại ước muốn được cầm súng chiến đấu. Phần phát biểu của ông được một học giả dự SLD ghi âm. Ông Aaron Connelly, chủ nhiệm Dự án Đông Nam Á thuộc Viện nghiên cứu Lowy (Úc) còn kể rằng trong phòng hội nghị SLD, các nhà ngoại giao trong khu vực Biển Đông cố giấu sự kinh ngạc hoặc tiếng cười cùng việc bị sốc khi nghe vị tướng Trung Quốc phát biểu.
Nhà nghiên cứu Ian Easton thuộc Viện Dự án 2049, nói tuyên bố của Tướng Hà Lôi là một ví dụ khác của việc Bắc Kinh dùng quân đội làm công cụ tuyên truyền.
Trung tướng thủy quân lục chiến Mỹ đã hưu trí Wallace Gregson nói mỉa: “Có lẽ Tướng Hà Lôi hy vọng con cháu ông ấy cũng sẽ tiếc vì không được tham chiến vào năm 2048”.
Quân binh Trung Quốc biểu diễn võ thuật - Ảnh : Reuters
Tướng Hà Lôi đã nối tiếp điều Viện của ông từng nói với Business Insider trước đó: Yếu kém lớn nhất của PLA chính là không có kinh nghiệm chiến đấu, vì PLA lo bảo vệ CPC, chưa bao giờ tham gia một cuộc chiến thật sự. Nhiệm vụ chính của PLA là bảo vệ CPC, cứu hộ thiên tai và bảo vệ biên cương.
Trung Quốc đã đổ “núi tiền” để xây dựng hải quân (PLAN) đạt tầm cỡ thế giới. Theo những người ủng hộ chủ nghĩa dân tộc ở Trung Quốc, đất nước họ đã trải qua 100 năm ô nhục vì bị quân phiệt Nhật chiếm đóng, và bây giờ, Trung Quốc trở thành một thế lực quân sự có thể sớm qua mặt Mỹ.
Nhưng dù PLA là lực lượng vũng trang lớn nhất, cộng thêm nguồn lao động giá rẻ, mạng lưới điệp viên rộng lớn cùng khả năng tin tặc “trộm” bí mật quân sự Mỹ, PLA không thể sánh bằng quân đội Mỹ.
Vẫn theo Business Insider, học thuyết quân sự mới của Trung Quốc đang trỗi dậy rất hùng mạnh, nhưng học thuyết này chưa được thử thách trên chiến địa. PLA tạo được ấn tượng là nhanh chóng tiến bộ trong các dự án đóng chiến đấu cơ, tàu chiến mới, nhưng Chuẩn Đô đốc Tom Rowden năm 2017 từng nói với trang tin Defence News: Trung Quốc chỉ “thổi phồng” sức mạnh quân sự.
Ông Rowden, chỉ huy lực lượng tác chiến trên biển của hải quân Mỹ, giải thích khi một tàu chiến Mỹ và một tàu chiến Trung Quốc đều có thể sẵn sàng chiến đấu, thì tàu Trung Quốc “không thể thoát khỏi túi giấy ướt, và chiếc khu trục hạm Mỹ sẽ đâm chìm bất kỳ thứ gì mà nó đang chống”.
Ông Rowden còn nói không như PLAN, hải quân Mỹ không chạy thử tàu chiến “cho vui hoặc phung phí tiền ngân sách thừa”, và hải quân Mỹ tin tưởng hoàn toàn 100% vào chiến hạm của mình, cũng như tự tin thực hiện bất kỳ nhiệm vụ nào được giao.
Đấy là trên biển, trong khi chiến tranh trên bộ thì việc “nướng” quân ở cấp độ khủng khiếp. Theo Business Insiders, khi bộ binh Trung Quốc (đa số là thi hành nghĩa vụ quân sự) bị thử thách trên chiến trường, thì không thể rõ họ có chiến đấu dũng cảm như quân tình nguyện Mỹ hay không.
Trong khi thế giới có thể thụ huởng hòa bình và không bị vướng chiến tranh, việc PLA muốn đè bẹp sức mạnh quân sự nổi trội của Mỹ sẽ vẫn là ước mơ, chưa được kiểm nghiệm, và sự nghi ngờ sẽ càng sâu sắc.