Sáng 27-3, Bộ Y tế và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Bộ NN-PTNT) tổ chức hội nghị trực tuyến liên ngành tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người năm 2024.
Theo Bộ Y tế, bệnh lây từ động vật sang người gia tăng trong các năm gần đây. Khoảng 70% các bệnh truyền nhiễm là các bệnh lây truyền từ động vật sang người.
Đại diện Bộ Y tế và Bộ Nông nghiệp và Bộ NN-PTNT đồng chủ trì hội nghị tại điểm cầu trung ương.
Hơn 20 năm qua, nhiều dịch bệnh nguy hiểm và mới đã xảy ra trên toàn thế giới như: Dịch hạch, SARS, cúm gia cầm A/H5N1, đại dịch cúm A/H1N1, MERS-CoV, Ebola và gần đây nhất là đại dịch COVID-19, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người cũng như tác động lớn đến kinh tế - xã hội của các quốc gia.
27 ca tử vong do bệnh dại
Tại Việt Nam, trong phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người, cúm gia cầm và bệnh dại thuộc 5 bệnh truyền nhiễm ưu tiên.
Với cúm A/H5N1, sau 8 năm kể từ năm 2014 không ghi nhận ca mắc mới, tháng 8-2022 và tháng 3-2024 đã ghi nhận thêm 2 ca mắc mới, trong đó có 1 ca tử vong.
Về bệnh dại, Bộ Y tế cho biết đây là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm gây dịch có số tử vong trên người cao trên thế giới cũng như tại Việt Nam.
Từ năm 2023 đến nay, bệnh dại tại Việt Nam diễn biến phức tạp. Riêng trong hơn 2 tháng đầu năm nay, số ca mắc tiếp tục gia tăng đột biến với 27 trường hợp tử vong do dại, tăng 16 ca so với cùng kỳ năm ngoái (khoảng 170%).
Tiêm phòng vắc-xin dại để ngừa bệnh trên động vật
Năm 2023, ghi nhận số lượng người tiêm vắc-xin phòng dại tăng vọt (tăng gần 45% so với năm 2022). Khu vực miền Nam có số lượng người tiêm vắc-xin dại cao nhất trên cả nước trong nhiều năm.
Đáng nói, từ đầu năm năm 2024 ghi nhận 143.000 người đi tiêm phòng dại, tương đương cùng kỳ năm 2023.
Với các trường hợp tử vong do bệnh dại, Bộ Y tế cho biết nguyên nhân không đi tiêm vắc-xin phòng dại có tới gần 44% người dân chủ quan cho rằng chó nhà cắn, tại thời điểm cắn chó bình thường; hơn 16% dùng thuốc nam để điều trị bệnh dại; 5,5% trẻ nhỏ bị chó cắn không nói với gia đình; số còn lại do không hiểu biết về bệnh, không có tiền để tiêm phòng...
Bệnh dại vẫn tăng
Tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương nhận định thời gian tới nguy cơ các ổ dịch bệnh lây truyền từ động vật sang người vẫn tiếp tục xảy ra, trong đó có bệnh dại.
Nguyên nhân do tỉ lệ tiêm phòng trên đàn chó, mèo nuôi còn thấp dẫn đến gia tăng dịch bệnh trên động vật và tăng nguy cơ lây nhiễm sang người.
Cùng đó, công tác quản lý đàn chó, mèo còn hạn chế, nhiều địa phương vẫn để xảy ra tình trạng thả rông chó, mèo dẫn đến tăng nguy cơ tấn công con người.
Tại hội nghị, đại diện Cục Thú y, Bộ NN-PTNT cho biết năm 2023 nước ta có gần 700 người phải tiêm phòng do động vật cắn, tiêu tốn gần 1.000 tỉ đồng chưa bao gồm những ảnh hưởng khác.
Kết quả giám sát ngẫu nhiên mới đây ở khu vực Tây Nguyên đã phát hiện 2/10 mẫu động vật có virus dại.
"Nhà nước không cấm nuôi chó mèo nhưng phải thực hiện đúng quy định đó là nuôi nhốt trong khuôn viên gia đình, bắt buộc phải đeo rọ mõm khi ra ngoài cộng đồng, tiêm phòng vắc-xin cho động vật theo quy định"- đại diện Cục Thú y nhấn mạnh.
Các điểm cầu tham dự hội nghị
Tại hội nghị, ông Phùng Đức Tiến, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT nhấn mạnh thời tiết diễn biến thất thường, trong khi đó đường biên giới dài, giao lưu thương mại, cùng đó là thói quen giết mổ nhỏ lẻ... là những yếu tố nguy cơ dịch bệnh bùng phát.
"Từ đầu năm đến nay đã có 27 ca tử vong do bệnh dại và 1 ca tử vong do cúm gia cầm. Đây là dấu hiệu cảnh báo diễn biến phức tạp của dịch bệnh trong năm 2024"- ông Tiến nói.
Cùng đó, Thứ trưởng Tiến cũng nêu tình trạng tỉ lệ tiêm vắc-xin dại cho chó mèo chỉ đạt khoảng 30%, hầu như chó mèo không đeo rọ mõm khi ra đường.
"Mới đây Thủ tướng Chính phủ đã có công điện yêu cầu tăng cường xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định pháp luật trong việc nuôi, quản lý chó, mèo; điều tra, truy tố, kiên quyết xử lý nghiêm đối với trường hợp không tuân thủ đúng quy định trong việc nuôi, quản lý chó, mèo để xảy ra hậu quả nghiêm trọng theo quy định của pháp luật. Chúng tôi đề nghị các địa phương thực hiện nghiêm việc này"- Thứ trưởng Tiến nhấn mạnh.
Bộ Y tế cho biết 5 bệnh đã có trong danh mục các bệnh lây truyền từ động vật sang người: Cúm A/H5N (cúm gia cầm), bệnh dại, liên cầu lợn, bệnh than và bệnh xoắn khuẩn vàng da (leptospirosis).
Trong đó, cúm gia cầm (cúm chim) do các loài chim, gia cầm (gà) lây sang người. Đây là bệnh có tỉ lệ tử vong rất cao (khoảng 50%). Mới đây nhất, trong nước ghi nhận ca bệnh cúm gia cầm tử vong (ngày 23-3) là nam bệnh nhân 21 tuổi, ở Khánh Hòa.