TT Putin “xỏ mũi” giới vũ trang Nga như thế nào?

Quang Huy |

Điện Kremlin đã có nhiều nỗ lực để không lộ ra trước công chúng những xung đột trong giới lãnh đạo cao cấp, nhất là giữa TT Putin với tướng lĩnh lực lượng vũ trang Nga.

Những bổ nhiệm đầy toan tính của TT Putin

Tuy nhiên, vụ ám sát thủ lĩnh phong trào đối lập Boris Nemtzov trong năm ngoái, và những sự kiện gần đây, đã cho thế giới cơ hội hiếm có để thấy được cuộc chiến không khoan nhượng của phe vũ trang Nga.

Để lý giải cuộc chiến tranh giành quyền lực này, cần phải quay lại năm 1999, khi tổng thống Boris Eltsin bổ nhiệm thủ tướng mới Putin mà vào thời điểm đó không mấy được công chúng Nga biết tới.

Ngay sau khi được bổ nhiệm, ông Putin đã tuyên chiến với những phần tử cực đoan tại Chechnya và trong một thời gian ngắn đã hoàn thành nhiệm vụ đặt ra. Sự thành công này đã biến Putin trở nên nổi tiếng.

Và khi, vào trước đêm Giao thừa năm 2000, tổng thống Eltsin thông báo về sự rút lui về hậu trường của mình, người dân Nga đã đứng dậy vỗ tay đón chào vị tân tổng thống của mình.

Tuy nhiên, để chiếm được nước cộng hoà Chechnya dữ dằn dễ hơn nhiều so với giữ được nó trong tầm kiểm soát.


Binh sĩ Nga trong cuộc chiến Chechnya lần 2 dưới sự điều hành của Thủ tướng Putin.

Binh sĩ Nga trong cuộc chiến Chechnya lần 2 dưới sự điều hành của Thủ tướng Putin.

Để đạt được điều tưởng như không thể, ông Putin đã bổ nhiệm thủ lĩnh tôn giáo của Chechnya làm tỉnh trưởng mới của khu vực này, ông Akhmat Kadyrov, kẻ từng tuyên bố thánh chiến chống lại Nga hồi giữa những năm 90.

Sau khi Kadyrov bị sát hại vào năm 2004, thay thế ông ta là người con trai trẻ tuổi Ramzan mà cũng là cựu binh của cuộc chiến Chechnya chống lại Nga (và công khai tự ngợi khen mình rằng đã giết người Nga đầu tiên khi mới 16 tuổi).

Việc bổ nhiệm Kadyrov con, kẻ biến Chechnya thành mảnh đất của mình để đổi lấy sự trung thành với Putin, đã khiến nhiều quan chức cấp cao của Nga thất vọng.


Tổng thống Nga Putin.

Tổng thống Nga Putin.

Trong đó, giới vũ trang, mà chủ yếu là những tướng lĩnh nắm giữ các bộ ngành Trung ương Nga như Bộ Quốc phòng, Bộ Nội vụ, Cơ quan an ninh quốc gia (FSB hay KGB) và Cơ quan chống tội phạm ma tuý, đều không hài lòng. Có hai nguyên nhân chính:

Thứ nhất, trên thực tế Chechnya trở thành quốc gia độc lập, điều khiến toàn bộ những nỗ lực của giới vũ trang trong hai cuộc chiến tại Chechnya biến thành con số 0 tròn chĩnh.

Thứ hai, những khoản tiền hỗ trợ tài chính “xông xênh” từ Trung ương cấp cho Chechnya (một số người gọi đó là bố thí) mà được chuyển tới thẳng tay Kadyrov khiến cho giới vũ trang bị cướp miếng ăn của mình.

Trong khi đó, Kadyrov nhận nhiệm vụ tiêu diệt các đối thủ và những kẻ chỉ trích mình và Tổng thống Nga ở ngay tại Chechnya cũng như ở bên ngoài ranh giới của nước cộng hoà này.

Các tướng lĩnh vũ trang đã phản ứng dữ dội

Nemtsov, người được người ta đánh giá là như cái gai trong mắt ông Putin, có ý nghĩa quan trọng thứ hai sau Kadyrov về khả năng ảnh hưởng của mình tới chính trường Nga. Và cái chết của Nemtsov, nhiều khả năng, được cho là có lợi cho ông Putin.

Những người Chechnya sát hại Nemtsov, có vẻ như không nghĩ rằng sẽ bị điều tra kỹ lưỡng như vậy và chúng đã rất bất cẩn khi để lại dấu vân tay của mình tại hiện trường.


Zaur Dadayev được cho là một mắt xích quan trọng trong vụ ám sát ông Nemtzov.

Zaur Dadayev được cho là một mắt xích quan trọng trong vụ ám sát ông Nemtzov.

Tuy nhiên, giới vũ trang, những người có đầy đủ cơ sở để nguyền rủa kẻ theo chủ nghĩa tự do thân Phương Tây Nemtsov và vui sướng về cái chết này, đã nhanh chóng xác định được danh tính kẻ giết người và những kẻ đồng phạm ẩn náu tại Chechnya.

Đương nhiên, mọi thứ đã được lên kế hoạch để loại bỏ Kadyrov khi họ bóng gió nói tới sự dính líu của ông ta tới vụ ám sát Nemtsov. Điều xảy ra sau đó đã trở thành món ăn dành cho những lập luận cởi mở nhất có thể.

Thứ nhất, Đại tướng Sergei Ivanov, Chánh Văn phòng Tổng thống Nga và lãnh đạo phe vũ trang đã biến mất khỏi sự quan tâm của công chúng trong vòng 2 tuần. Sau đó Putin biến mất với lý do bị ốm.

Cựu tài phiệt Nga Mikhail Khodorkovsky còn dự đoán về cái kết chính trị chóng vánh của tổng thống Putin. Tuy nhiên, ngay sau đó ông Putin đã xuất hiện trong cuộc hội đàm với tổng thống Kyrgyzstan.

Tổng thống nước này trong bài phát biểu của mình đã vấn an công chúng rằng tổng thống Nga Putin hoàn toàn mạnh khoẻ. Sau đó một thời gian, tổng thống Nga và Chánh văn phòng của mình không rời nhau nửa bước.

Những lời đồn đại về âm mưu của phe vũ trang chống lại Kadyrov xuất phát từ hai nguồn thông tin: từ phe cánh tả - ông Ilya Yashin và “Novaya Gazeta” - tờ báo đã đang tải tên tuổi kẻ được cho là ra lệnh cho Kadyrov thực hiện vụ ám sát Nemtsov.

Đó là cựu đội trưởng vệ sĩ của Putin và Thứ trưởng thứ nhất Bộ Nội vụ Nga, tướng Victor Zolotov.

Mối liên hệ của ông Zolotov với Putin được hình thành từ khi cả hai còn làm việc tại Saint Peterburg. Ông Zolotov được biết tới bởi sự trung thành với tổng thống và không được phe vũ trang coi là thành viên đích thực của “gia đình”.

Các nhà hoạt động cánh tả nổi tiếng của Nga ngay lập tức thấy rằng ông Zolotov được phe vũ trang cố tình coi là phe đối đầu, như một nguyên tố gây xung đột thường xuyên với Kadyrov, và ở mức độ nào đó, với chính tổng thống Putin.

Hồi đầu tháng 4/2016, tổng thống Nga thông báo về việc thành lập một lực lượng mới được quân sự hoá –Vệ binh Quốc gia với thành phần bao gồm 400 nghìn binh lính (gấp 4 lần quân đội Anh).

Lực lượng này hợp nhất nhiều đơn vị tinh nhuệ, bao gồm Cảnh sát Đặc nhiệm (OMON) và Cảnh sát phản ứng nhanh (SOBR) mà trước đó thuộc quyền chỉ huy của phe vũ trang.


Lực lượng đặc nhiệm Nga.

Lực lượng đặc nhiệm Nga.

Tư lệnh Vệ binh Quốc gia mới được bổ nhiệm chính là ông Zolotov, người vừa được phong quân hàm tướng quân đội và tham gia vào Hội đồng An ninh Quốc gia Nga.

Ông Zolotov chịu trách nhiệm trực tiếp trước tổng thống, còn nhiệm vụ của lực lượng do ông quản lý - đó là chống các phần tử cực đoan và tội phạm có tổ chức.

Chức năng cuối cùng của lực lượng này nghe có vẻ rất trớ trêu khi nhắc tới việc vào những năm 90, ông Zolotov từng là vệ sĩ của ông Tzepov, một kẻ nổi tiếng với những mối quan hệ với giới tội phạm Saint Peterburg.

Cái chết của ông ta từng bị nghi có dính líu tới giới vũ trang.

Trước đó Putin bổ nhiệm Kadyrov làm quyền tổng thống Chechnya sau khi nhiệm kỳ tổng thống kết thúc vào ngày 5/4/2015. Nhiều khả năng, ông Kadyrov sẽ tái cử tại cuộc bầu cử địa phương diễn ra vào tháng 9 năm nay.

Giới vũ trang định dùng cái chết của Nemtsov làm công cụ để loại bỏ Kadyrov, nhưng mọi nỗ lực của họ đều bị hoá giải bởi vì họ đã đánh mất tầm ảnh hưởng của mình mà bây giờ đã được Zolotov đón nhận một cách sung sướng.

Còn Kadyrov tiếp tục củng cố khả năng kiểm soát Chechnya của mình. Tuy nhiên, phe vũ trang vẫn chưa bị tiêu diệt hoàn toàn. Hiện giờ còn quá sớm để dự đoán về nước cờ tiếp theo của họ, nhưng có thể nói một cách tự tin rằng vở kịch sẽ vô cùng thú vị.

Theo Politobzor.net

Đường dây nóng: 0943 113 999

Soha
Báo lỗi cho Soha

*Vui lòng nhập đủ thông tin email hoặc số điện thoại