Năm 2020 chứng kiến mối quan hệ giữa Trung - Ấn trở nên vô cùng căng thẳng liên quan tới vấn đề tranh chấp biên giới. Theo đó, căng thẳng tranh chấp biên giới Trung - Ấn nằm dọc Đường Kiểm soát thực tế (LAC) bùng phát kể từ tháng 6/2020, sau vụ đụng độ đẫm máu ở thung lũng Galwan thuộc bang Ladakh khiến ít nhất 20 quân nhân Ấn Độ và 4 lính Trung Quốc tử vong trong 2 ngày 15 - 16/6.
Đây được xem là cuộc xung đột biên giới nghiêm trọng nhất kể từ sau vụ tranh chấp kéo dài 70 ngày tại cao nguyên Doklam hồi năm 2017. LAC nằm giữa khu vực Ladakh do Ấn Độ quản lý và Aksai Chin do Trung Quốc kiểm soát.
Trước lễ kỷ niệm 1 năm bùng nổ cuộc xung đột đẫm máu, quân đội Trung Quốc đã có thêm động thái ở khu vực tranh chấp chủ quyền với Ấn Độ.
Cụ thể, hôm 14/6, tờ The Hindu dẫn các nguồn tin tình báo nước này cho hay, quân đội Trung Quốc đã cho xây thêm nhiều cơ sở bao gồm hoạt động thường trực và tạm thời ở loạt khu vực như Rudok, Kangxiwar, Gyantse và Golmud ở bang Ladakh.
“Hoạt động xây dựng các bệnh viện dã chiến và mua thêm nhiều thiết bị di chuyển trên tuyết của quân đội Trung Quốc cho thấy họ đang chuẩn bị cho hoạt động mùa đông dài ngày ở các chốt quân sự”, nguồn tin nhấn mạnh.
Các bản báo cáo tình báo của Ấn Độ cũng cho hay, Trung Quốc đang tiến hành những bài thử nghiệm cuối cùng đối với các oanh tạc cơ tàng hình chiến lược H-20 tại căn cứ không quân Hotan nằm cách đèo Karakoram 250 km về phía đông bắc và cách khu vực Finger 4 ở hồ Pangong Tso thuộc bang Ladakh 380 km.
Theo một số nguồn tin, oanh tạc cơ H-20 được trang bị các tên lửa thông thường và mang đầu đạn hạt nhân. Trọng lượng cất cánh tối đa là từ 200 tấn và tải trọng 45 tấn, đạt tốc độ dưới ngưỡng tốc độ âm thanh và có thể bắn 4 tên lửa hành trình bội siêu thanh.
Các chuyên gia phân tích quốc phòng nghi ngờ quân đội Trung Quốc sẽ cho triển khai các máy bay ném bom H-20 tới gần biên giới tranh chấp Ladakh để đối phó với sức mạnh không quân của Ấn Độ, sau khi New Delhi đặt mua các chiến đấu cơ Rafale của Pháp.
Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi và Bộ trưởng Quốc phòng Rajnath Singh hiện tỏ ra khá thận trọng khi công khai nhắc tới “các vấn đề còn tồn tại” với Trung Quốc, dù các nguồn tin tình báo cho thấy nhiều khu vực mà Ấn Độ tuyên bố chủ quyền ở bang Ladakh như cao nguyên Depsang, thung lũng sông Kugrang nằm sát Hot Springs - Gogra và Charding Nala ở phía nam Demchok vẫn đang bị quân đội Trung Quốc chiếm đóng.
“Chúng tôi đã nhiều lần nhấn mạnh về việc hoàn thành quá trình rút quân khỏi các khu vực trên để mở đường cho 2 bên hạ nhiệt căng thẳng và đảm bảo khôi phục hoàn toàn nền hòa bình và sự minh bạch, cũng như tạo sự đột phá trong các mối quan hệ song phương”, ông Arindam Bagchi, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Ấn Độ tuyên bố hồi tuần trước.
Sau vụ đụng độ đẫm máu vào tháng 6/2020, quân đội Trung - Ấn đã đồng thuận rút quân dọc bờ sông Pangong vào tháng 2/2021. Tuy nhiên, hoạt động rút quân của hai bên đã bị đình trệ sau vài vòng đám phán ngoại giao và quân sự thất bại để đạt được sự nhân nhượng ở những địa điểm mang tính chiến lược như cao nguyên Depsang, Gogra và Hot Springs.