Trong bối cảnh địa chính trị bất ổn của thế giới đương đại, các lực lượng đánh thuê tư nhân đã trở thành một trong những công cụ giải quyết các nhiệm vụ quân sự được tận dụng nhiều nhất và có hiệu quả nhất của nhiều quốc gia.
Các công ty quân sự tư nhân trở thành không thể thay thế trong các chiến dịch, ở những nơi mà lực lượng quân sự truyền thống không thể can thiệp.
Bảo vệ các tàu thuyền khỏi cướp biển, nhiệm vụ chiến đấu nhằm tiêu diệt chân rết của tổ chức khủng bố ở nước khác, hoặc những chiến dịch quân sự quy mô hơn – tất cả đều là lĩnh vực hoạt động của các công ty quân sự tư nhân.
Thông thường, những lính đánh thuê tư nhân không biết tới nỗi sợ, họ được huấn luyện chuyên nghiệp và có nhiều kinh nghiệm tham gia vào các chiến dịch quân sự.
Nhiều công ty có văn phòng đại diện ở khắp nơi trên thế giới, một số khác thì hợp tác với Liên hợp quốc trong vai trò lực lượng gìn giữ an ninh. Họ hoạt động hết sức đa dạng, và chúng tôi xin chia sẻ với độc giả 10 công ty quân sự tư nhân nổi tiếng nhất thế giới.
№1 Academi (Blackwater)
Quốc gia: Mỹ
Số lượng: hơn 20 nghìn người
Chuyên ngành: hỗ trợ lật đổ chính quyền và duy trì chế độ được dựng lên tại những quốc gia có sự hiện diện của các lực lượng vũ trang Mỹ. Nhiều nguồn tin không chính thức khẳng định rằng công ty này còn buôn bán vũ khí và bảo vệ các kênh vận chuyển ma túy từ Trung Đông.
Các chiến dịch nổi danh nhất: Iraq, Bagdad, 2007.
Vào năm 1997, 2 lính thủy đánh bộ đã quyết định thành lập một công ty bảo vệ riêng, sẵn sàng nhận mọi công việc nếu được trả tiền hậu hĩnh. Và một trong những công ty quân sự tư nhân nổi tiếng nhất thế giới đã ra đời – đó là Blackwater.
Tất cả bắt đầu vào năm 2002 khi Blackwater Security Consulting (BSC) nhận được hợp đồng nghiêm túc đầu tiên của mình từ CIA. 20 sát thủ đã có mặt tại Afganistan để bảo vệ các nhân viên của cơ quan vừa mới ra tuyên bố truy bắt "tên khủng bố số 1" – Osama Bin Laden.
Sau khi kết thúc sứ mệnh kéo dài 6 tháng, công ty đã nhận được khoản tiền 5,4 triệu USD. Nhưng vấn đề tiền bạc không quan trọng, mà chính là những mối quan hệ mà công ty này có được. Chính vì thế, cho tới nay, khách hàng chủ yếu của Blackwater là các cơ quan tình báo Mỹ.
Và chính từ thời khắc ấy, Blackwater luôn bị mang tiếng xấu, khiến cho ban lãnh đạo công ty phải 2 lần thay đổi tên gọi. Hiện nay công ty này được đổi tên thành Academi.
Hợp đồng lớn thứ hai được các nhân viên tác chiến của Blackwater thực hiện ngay một năm sau đó. Vào tháng 5/2003, họ được thuê để bảo vệ các nhân viên Bộ Ngoại giao Mỹ tại Iraq. Kết quả là những sát thủ này đã nhận được 21,4 triệu USD. Nhưng điều thú vị nhất chờ họ ở phía trước.
Balckwater được cả thế giới biết đến vào ngày 16/9/2007. Tại quảng trường trung tâm thủ đô Baghdad, những lính đánh thuê này đã gây ra cuộc đấu súng khiến 17 thường dân thiệt mạng, thêm 18 người khác bị thương nặng. Một vụ bê bối đã xảy ra. Và mặc dù trong số các nạn nhân có trẻ em, nhưng những sát thủ của công ty không hề bị trừng phạt.
Chính quyền Iraq đã nỗ lực trục xuất công ty này nhưng không mang lại kết quả. Những mối quan hệ mà Blackwater thiết lập được vào năm 2002 đã can thiệp. Từ chối gia hạn hợp đồng là phản ứng chính thức của khách hàng – chính phủ Mỹ.
Người ta xác định được rằng, các nhân viên của công ty trong giai đoạn từ năm 2005 đến hết năm 2007, đã tham gia vào 195 cuộc đấu súng. Trong 84% trường hợp, những kẻ đánh thuê đã nổ súng giết người không cần suy tính mặc dù họ chỉ được quyền sử dụng vũ khí để phòng vệ.
№2 G4S (Group 4 Securicor)
Quốc gia: Anh
Số lượng: hơn 500.000 người
Chuyên ngành: vận chuyển đồ có giá trị và tiền, cũng như phối hợp với các tổ chức an ninh tư nhân. Bảo vệ các công trình chiến lược và những sự kiện lớn quốc tế như thế vận hội; thay mặt cảnh sát áp tải tù nhân.
Các chiến dịch nổi danh nhất: Trong giai đoạn từ 2004 đến hết 2011 nó đã nuốt chửng 7 đối thủ cạnh tranh của mình.
Công ty quân sự tư nhân lớn nhất thế giới với văn phòng đại diện tại 125 nước. Để so sánh, quân đội Anh cũng chỉ có 180 nghìn binh lính. Trụ sở công ty đặt tại Luân Đôn.
Các nhân viên của G4S được thuê để thực hiện công tác bảo vệ các sân bay và thay mặt cảnh sát áp tải tù nhân. Trong số các khách hàng của công ty phải kể đến không chỉ các tập đoàn, doanh nghiệp tài chính và chính phủ các quốc gia có chủ quyền, mà cả các sân bay, cảng biển, trung tâm hậu cần và vận tải cũng như các cá nhân.
Tại các điểm nóng, những lính đánh thuê Anh chính thức làm nhiệm vụ rà phá bom mìn, huấn luyện nhân sự và bảo vệ vận tải đường sắt.
Vào năm 2011, ban lãnh đạo công ty đã ký "Hợp đồng toàn cầu của Liên hợp quốc" mà nó đã trở thành chuẩn mực quốc tế thúc đẩy đạo đức kinh doanh, bao gồm bảo vệ người lao động, quyền con người, chống tham nhũng và bảo vệ môi trường.
Những thắng lợi nổi danh của Group 4 Securicor có được không phải ở trên chiến trường mà chính là trong kinh doanh. Trong giai đoạn từ năm 2004 đến hết năm 2011, công ty này đã thôn tính 7 đối thủ cạnh tranh của mình.
Nó đã mở rộng hướng hoạt động, bao gồm không chỉ những dịch vụ bảo vệ mà có cả hoạt động sản xuất máy tính bảng và hệ thống an ninh mà được xuất khẩu đi khắp nơi trên thế giới. Mặc dù công ty này là doanh nghiệp quân sự tư nhân, nhưng không hề có thông tin về sự tham gia của nó vào các chiến dịch quân sự.
Thế nhưng công ty có hẳn mã riêng trên sàn giao dịch chứng khoán thế giới.
№3 MPRI International (Military Professional Resources) Inc.
Quốc gia: Mỹ
Số lượng: 3.000 người
Chuyên ngành: Cung cấp các chương trình huấn luyện dành cho những đơn vị đặc nhiệm. Hỗ trợ chính phủ các nước trong công tác nghiên cứu phân tích thông tin hiệu quả, hỗ trợ thực hiện những cuộc điều tra và đánh giá ý kiến xã hội.
Các chiến dịch nổi danh nhất: Bosnia-Hezgovina năm 1994. Chuẩn bị cho chiến dịch "Chớp nhoáng Balcan".
"Chúng tôi huấn luyện giết người một cách chuyên nghiệp". Công ty được thành lập bởi 8 cựu sĩ quan quân đội Mỹ đã trở thành nền tảng để tiến hành huấn luyện bính lính của các đơn vị đặc nhiệm khi cung cấp một danh sách lớn các dịch vụ dành cho chính phủ và quân đội 40 quốc gia trên thế giới.
Như doanh thu thực sự của công ty này được mang lại từ hoạt động trong bối cảnh những cuộc xung đột toàn cầu đương đại. Trong suốt quá trình lịch sử của mình, những lính đánh thuê của MPRI International đã kịp tham gia vào gần như tất cả các cuộc xung đột vũ trang tại Balcan, Trung Đông, Nam Mỹ và Châu Phi.
Vào tháng 2/1994, lính của MPRI đã thúc đẩy việc ký kết hiệp ước giữa người Croatia và người Hồi giáo tại Bosnia-Herzegovina. Dưới áp lực của những sát thủ, lãnh đạo các phe đối đầu đã phải ký hiệp ước triển khai hành động quân sự chống lại người Serbia.
Kết quả, công ty quân sự tư nhân gồm các cựu sĩ quan Mỹ đã đào tạo được đội ngũ tướng lĩnh cấp cao của quân đội Croatia và Bosnia trong thời gian cực ngắn, cũng như nghiên cứu và ứng dụng hệ thống liên lạc tác chiến hiệu quả giữa các cơ quan chỉ huy và những đơn vị của NATO mà có tác động trực tiếp lên kết quả của "Chớp nhoáng Balcan".
Sau khi kết thúc giai đoạn nóng của cuộc xung đột, công ty này tiếp tục phối hợp với Quân đội giải phóng Kosovo, sau đó tiến hành làm việc với các nhóm vũ trang Albania tại Macedonia vào thời điểm 2000-2001 và các lực lượng quân chính phủ Liberia và Columbia.
Vào năm 2001, theo sáng kiến của Bộ Quốc phòng Mỹ, lính MPRI International đã được cử tới Gruzia để tái tổ chức các lực lượng vũ trang nước này theo những tiêu chuẩn của NATO đặt ra.
№4 Aegis Defence Services
Quốc gia: Anh
Số lượng: hơn 20.000 người
Chuyên ngành: dịch vụ bảo vệ trong lĩnh vực hàng không vũ trụ, ngoại giao và chính phủ, cũng như trong các ngành công nghiệp khai khoáng và dầu khí.
Aegis Defence Services
Những chiến dịch gây tiếng vang nhất: Iraq, năm 2005.
Các văn phòng đại diện của công ty quân sự tư nhân này có mặt tại Kenya, Iraq, Nepal, Bahrain, Afganistan và Mỹ, còn trụ sở chính của nó được đặt tại Basel (Thụy Sĩ).
Các nhân viên của công ty chính thức cung cấp dịch vụ bảo vệ, nhưng ngoài ra công ty còn cung cấp dịch vụ lính đánh thuê.
Vào năm 2005, trên mạng internet xuất hiện một đoạn video trong đó các nhân viên của Aegis Defence Services đã xả súng vào những người Iraq không mang vũ khí. Và mặc dù ban lãnh đạo công ty không thừa nhận sự dính líu của công ty vào vụ việc, nhưng Lầu Năm Góc vẫn tạm thời dừng hợp tác với Aegis Defence Services.
Hiện nay công ty đang thực hiện một bản hợp đồng từ chính quyền Mỹ với tổng giá trị vào khoảng 497 triệu USD để đảm bảo an ninh tại Iraq và bảo vệ chính phủ Mỹ tại Kabul (Afganistan).
№5 ЧВК RSB-Group (Các hệ thống an ninh Nga)
Quốc gia: Nga
Số lượng: Nhân sự chủ lực – khoảng gần 500 người. Phụ thuộc vào quy mô của chiến dịch, số lượng nhân viên có thể tăng lên tới vài nghìn người bằng việc thuê các chuyên gia.
Chuyên ngành: Tiến hành các chiến dịch đảm bảo an ninh trên đất liền cũng như trên biển. Công ty này sẽ thực hiện hoạt động thăm dò cạnh tranh chuyên nghiệp và cung cấp dịch vụ tư vấn quân sự. Tại "RSB-Group" cũng có trung tâm huấn luyện, nơi tiến hành các bài tập huấn dành cho các chuyên gia quân sự.
Những chiến dịch gây tiếng vang nhất: Vịnh Aden, năm 2014.
"RSB-Group" hiện nay đang là công ty quân sự tư nhân hàng đầu Nga. Theo một vài dữ liệu, số lượng nhân sự vào khoảng 500 người, nhưng ban lãnh đạo có thể gọi thêm hàng nghìn người tham gia vào các chiến dịch. Được cho là một trong những đơn vị có trình độ và hiệu quả nhất trong lĩnh vực dịch vụ bảo vệ trên thị trường Nga.
Công ty này chính thức hoạt động trong các khu vực có tình hình chính trị bất ổn. Chủ yếu "RSB-Group" triển khai các chiến dịch tại Trung Đông.
Những người sáng lập – đó là các chuyên gia quân sự, sĩ quan tình báo quân sự và FSB Nga từng có mặt tại nhiều điểm nóng và sở hữu trình độ chỉ huy tác chiến siêu việt.
Trụ sở của "RSB-Group" đặt tại Moscow (Nga). Các văn phòng đại diện được mở tại Sri-Lanka, Thổ Nhĩ Kỳ, Đức và Đảo Síp. Ngoài ra, công ty có văn phòng tại Senegal chuyên về khu vực Tây Phi và Trung Đông, nơi mà công ty chuyên triển khai các chiến dịch quy mô của mình.
Ở tầm quốc tế, "RSB Group" là công ty quân sự tư nhân Nga. Trong danh sách các dịch vụ cung cấp phải kể đến hoạt động bảo vệ các công trình dầu khí và sân bay, hộ tống các đoàn xe trong những khu vực xảy ra xung đột và những tàu chở hàng trên các vùng biển có cướp biển hoành hành, cũng như tháo dỡ bom mìn, huấn luyện quân sự, trinh sát và phân tích.
ЧВК RSB-Group
Theo lời giám đốc "RSB-Group", ông Oleg Krinitzin, các nhân viên của công ty cung cấp các dịch vụ ở nước ngoài từ năm 2011.
"RSB có các công ty bảo vệ sở hữu giấy phép mang vũ khí được đăng ký ở ngoài nước Nga. Các nhân viên của RSB hoạt động ở nước ngoài trên cơ sở tuân thủ luật pháp và yêu cầu của nước sở tại.
Các loại súng bán tự động 7,62mm và 5,56mm, thiết bị chống đạn, cảm ứng nhiệt, thiết bị nhìn ban đêm, liên lạc qua vệ tinh, khi cần thiết có thể sử dụng máy bay không người lái", ông Krinitzin trả lời phóng viên báo "Kommersant" (Nga).
Ông cũng chia sẻ rằng chiến dịch nước ngoài đầu tiên của "RSB-Group" đó là bảo vệ các tàu thuyền trên vịnh Aden trước những nhóm cướp biển Somali.
Điều đáng nói là công ty đã xây dựng chiến thuật bảo vệ các tàu thuyền mà nhờ đó cướp biển đã phải đổi hướng, không dám đụng độ vũ trang và thậm chí trong một vài trường hợp hi hữu, chúng còn chào đón những nhân viên vũ trang đầy đủ của RSB trên các tàu thuyền được họ bảo vệ. Vì thế, công ty đã triển khai dịch vụ bảo vệ trên biển mà gần như không phải đổ máu.
№6 Erinys International
Quốc gia: Anh
Số lượng: không rõ
Chuyên ngành: Dịch vụ bảo vệ nói chung và tại các khu vực ở Trung Phi nói riêng, nơi có những điều kiện thiên nhiên khá phức tạp.
Chiến dịch gây tiếng vang nhất: Iraq, năm 2003.
Công ty quân sự của Anh được đăng ký tại Quần đảo Virginia. Nó sở hữu hàng loạt các công ty con tại Anh, Cộng hòa Congo, Đảo Síp và Nam Phi.
Đơn vị hỗ trợ chủ yếu của Mỹ tại Iraq. Từ năm 2003, Erinys hỗ trợ toàn diện chính phủ Mỹ trong các chiến dịch quân sự trên lãnh thổ Iraq.
Các nhân viên của công ty từng có thời gian làm việc tại những cơ quan tình báo và đặc nhiệm của Anh.
Chiến dịch quy mô nhất trong những năm gần đây đó là triển khai trên lãnh thổ Iraq 16 nghìn nhân viên bảo vệ tại 282 điểm trên toàn bộ quốc gia này. Lực lượng hùng hậu đã bảo vệ an ninh cho các đường ống dẫn dầu và các trung tâm năng lượng khác.
Vào năm 2004, công ty rơi vào tâm chấn của một vụ bê bối khi trên các mặt báo xuất hiện thông tin về hành động cư xử dã man với tù binh. Theo các dữ liệu của phóng viên, những lính đánh thuê này đã vi phạm hiến chương về nhân quyền khi áp dụng hình thức tra tấn dã man đối với một công dân 16 tuổi người Iraq trong quá trình điều tra.
№7 Northbridge Services Group
Quốc gia: Cộng hòa Dominica
Số lượng: Thay đổi phụ thuộc vào các nhiệm vụ
Chuyên ngành: Tư vấn về các vấn đề bảo vệ và huấn luyện nhân sự, hỗ trợ do thám và tác chiến, cũng như bảo vệ các mạng lưới hạ tầng thông tin liên lạc chiến lược. Công ty cũng cung cấp dịch vụ trong lĩnh vực an ninh hàng hải và bảo vệ các nguồn tài nguyên.
Chiến dịch gây tiếng vang nhất: Liberia, năm 2003.
"Bất cứ ý thích nào mà được bạn trả tiền" – đó là khẩu hiệu của công ty. Những khách hàng chính của công ty là các doanh nghiệp và tập đoàn xuyên quốc gia có túi tiền rủng rỉnh cho việc bảo vệ các hoạt động kinh doanh của mình ở khắp mọi nơi trên thế giới.
Northbridge Services Group đăng ký tại nước cộng hòa Dominica. Các văn phòng được mở tại Mỹ, Anh và Ukraine.
Công ty "cung cấp dịch vụ hiệu quả được xây dựng trên cơ sở nhu cầu của các chính phủ, các tập đoàn xuyên quốc gia và các tổ chức phi chính phủ và những cá nhân".
Các lính đánh thuê Northbridge giúp đỡ những cơ quan bảo vệ pháp luật trong cuộc chiến chống khủng bố, vận chuyển ma túy, tội phạm có tổ chức và tìm kiếm thông tin trái phép, hỗ trợ trong lĩnh vực an ninh hàng hải và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên.
Tổng doanh thu tài chính trong năm 2012 đạt mức 50,5 triệu USD.
Công ty được thế giới biết đến vào năm 2003 khi đề nghị Tòa án của Liên hợp quốc chi 2 triệu đôla để bắt tổng thống Liberia Charles Taylor. Nhưng đề nghị này đã bị bác bởi nó vi phạm pháp luật.
№ 8 DynCorp
Quốc gia: Mỹ
Số lượng: gần 14.000 người
Chuyên ngành: Dịch vụ bảo vệ trên không, trên đất liền và trên biển. Ngoài ra, công ty là doanh nghiệp chế tạo các hệ thống an ninh và cung cấp các giải pháp trong khuôn khổ các chiến lược quân sự.
Chiến dịch gây tiếng vang nhất: Afghanistan, năm 2002.
DynCorp được thành lập từ năm 1946. Trụ sở của công ty đặt tại Bang Virginia, tuy nhiên toàn bộ hoạt động điều hành hàng ngày được thực hiện từ văn phòng tại Texas. Hơn 65% doanh thu của DynCorp đến từ chính phủ Mỹ.
Công ty quân sự lâu đời nhất thế giới chuyên cung cấp các dịch vụ cho lực lượng vũ trang Mỹ tại các chiến trường, như Bolivia, Bosnia, Somali, Angola, Haiti, Columbia, Kosovo và Kuwait. Công ty cung cấp dịch vụ bảo vệ tổng thống Afghanistan Hamid Karzai và tổ chức đào tạo phần lớn lực lượng cảnh sát của Iraq và Afghanistan.
DynCorp
Công ty cũng từng gặp phải một số vụ bê bối lớn trong lịch sử của mình. Chính quyền Iraq buộc tội công ty này và Bộ Ngoại giao Mỹ chi tiền không đúng mục đích số tiền 1,2 tỷ đôla dành để huấn luyện các đơn vị cảnh sát.
Hồi tháng 10/2007, nhân viên của công ty đã sát hại một lái xe taxi ở Bagdad, còn vào tháng 7/2010, các nhân viên của DynCorp đã xả súng giết chết 4 thường dân Afghanistan ở gần sây bay Kabul.
№9 ITT Corporation
Quốc gia: Mỹ
Số lượng: gần 9.000 nhân viên
Chuyên ngành: nghiên cứu chế tạo công nghệ cao và sản xuấ các công nghệ quốc phòng
Chiến dịch gây tiếng vang nhất: Châu Mỹ Latin và Nam Phi, năm 1946
Công ty này được thành lập như một trong những đơn vị của công ty ITT Corporation. Bản thân nó bắt đầu hoạt động vào những năm 1920 như một công ty điện thoại và điện tín quốc tế. Sau khi phân chia theo hướng hoạt động, nó trở thành một trong những nhà thầu chính thực hiện các đơn đặt hàng của chính phủ Mỹ trong lĩnh vực công nghiệp quốc phòng.
ITT Corporation được coi là một trong những công ty lớn nhất chuyên về các phát minh công nghệ cao, cũng như sản xuất và ứng dụng công nghệ quốc phòng.
Nó nổi danh từ việc tham gia trực tiếp vào hoạt động lật đổ các chính quyền tại Châu Mỹ Latin, trong cuộc đảo chính vào năm 1964 khi chính phủ các nước có ý định quốc hữu hóa các công ty Mỹ, cũng như đầu tư tiền bạc cho lực lượng mà sau này đã dựng Pinochet lên nắm quyền vào năm 1973.
Vào tháng 3/2007, ITT Corporation đã bị Bộ Tư pháp Mỹ phạt 100 triệu đôla vì chuyển thông tin về các thiết bị nhìn đêm và những công nghệ chống vũ khí laser cho Singapore, Trung Quốc và Anh.
№10 Asgaard German Security Group
Quốc gia: Đức
Số lượng: Không rõ
Chuyên ngành: lập kế hoạch các chiến dịch và hộ tống tại những khu vực rủi ro, bảo vệ, tư vấn, huấn luyện và nâng cao trình độ, tổ chức các khóa học.
Chiến dịch gây tiếng vang nhất: Somali, năm 2010.
Một trong những công ty quân sự tư nhân nổi tiếng nhất của Đức. Được thành lập vào năm 2007 bởi cựu sĩ quan lính dù cấp cao Thomas Kaltegartner. đến nay vẫn chưa có số lượng nhân viên cụ thể. Nó có các văn phòng đại diện tại Somali, Afganistan, Pakistan, Nigeria, Marocco, Chad, Croatia và Các tiểu vương quốc Ả rập thống nhất.
Điều đáng nói đó là Bộ Ngoại giao Đức công khai tuyên bố rằng không thể kiểm soát được hoạt động của công ty này và không biết gì về hoạt động của nó tại Somali.
Công ty được biết đến bởi việc ký kết một trong những bản hợp đồng gây điều tiếng nhất với lãnh đạo phe cánh tả Somali, ông Galadid Abdinur Ahmad Darman, kẻ mà từng tự tuyên bố là tổng thống của nước này vào năm 2003.
Đến năm 2009, tổng thống tạm thời là Sheikh Sharif Ahmed, còn Galadid quyết định tăng cường vị thế của mình bằng sự giúp đỡ của các lính đánh thuê Đức.
Tóm lại, tính hợp pháp và sự thừa nhận chính thức hoạt động của các công ty quân sự tư nhân là đề tài khá được quan tâm vào thời điểm hiện nay. Đặc biệt liên quan tới Nga, nơi hiện tượng này mới bắt đầu xuất hiện, khác so với Phương Tây và Châu Âu nơi các công ty quân sự tư nhân được thành lập khá lâu.
Hiệu quả hoạt động tại các điểm nóng của những công ty này đã được chứng tỏ, vấn đề chỉ còn là họ có được chính phủ công khai thừa nhận hay không.