Cần phải cảnh báo gấp
Thông tin tại trạm quan trắc môi trường không khí tự động liên tục của Tổng cục Môi trường đặt tại khu vực 556 Nguyễn Văn Cừ, Long Biên, Hà Nội gần đây thường xuyên cảnh báo về mức độ ô nhiễm không khí tại Hà Nội khiến nhiều người cảm thấy lo ngại.
TS Hoàng Dương Tùng - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường cho biết, thiết bị đo đạc, quan trắc phát hiện chất độc thủy ngân trong không khí là một vấn đề mà các nhà khoa học trong nước và trên thế giới đều đang lo ngại.
PGS Trần Hồng Côn – giảng viên khoa Hóa học trường Đại học Khoa học Tự nhiên Hà Nội cũng cho biết đây thực sự là điều đáng báo động.
Theo PGS Côn thủy ngân là một kim loại cực độc và khi nó ở dạng hơi thì nó còn độc hơn gấp nhiều lần vì nó dễ thâm nhập vào các mô, tế bào như các chất hàng nhầy trong phổi, tan vào trong máu, tác dụng với các abomin và các chất ở trong cơ thể rất nhanh.
Nguy hiểm là ở chỗ nếu tính độc tính của nguyên tố thủy ngân thì ở dạng hơi là độc nhất.
Thông thường thủy ngân trong không khí hàm lượng cực kỳ thấp, thông thường người ta chỉ đo được nồng độ thủy ngân ở các ống khói của nhà máy đốt rác thải y tế vì trong rác thải y tế có chứa nhiều thiết bị có thủy ngân.
Cũng có thể gặp tình trạng này ở một số lò đốt rác công nghiệp vì có một số hợp chất có thủy ngân khi đốt nó bay lên không khí.
Nhưng thông thường thủy ngân bay lên không khí rất hiếm.
PGS Côn nhấn mạnh nếu nghi ngờ có thì không nên tung tin lên vì người dân sẽ hoang mang. Nhưng nếu có điều đó xảy ra trong thực tế thì phải cảnh báo, báo động.
Kể cả chỉ số thủy ngân đo được nếu ở dưới ngưỡng cho phép thì cũng phải cảnh báo rất rõ. Vì hơi thủy ngân cực kỳ độc với cơ thể con người.
Khi thủy ngân đã bay ra ngoài không khí thì con người không thể làm gì được nó mà phải sống chung với nó vì nó ở dạng hơi trong không khí, không ai đuổi theo gom nó lại được, chắn nó lại được như các hạt bụi.
Chúng ta cần phải xem xét thật kỹ để cảnh báo các lò đốt rác thải y tế, rác thải công nghiệp phải chặn thủy ngân ngay từ đầu vào trước khi khói bay ra ngoài không khí, phải giữ hơi thủy ngân lại.
Cảnh giác ngộ độc thủy ngân từ vật dụng gia đình
Trong gia đình, sản phẩm có chứa thủy ngân điển hình là cặp nhiệt độ. Một số cặp nhiệt độ có thủy ngân ở cái đầu “nhũ bạc”.
Nếu bị vỡ ra nhà rất nguy hiểm bởi nguyên tố này không hót, không quét được. Càng quét nó càng tan nhỏ ra phân tán ở trong sàn nhà, dễ bốc hơi và bay vào không khí, đọng trong phòng. Nếu vô tình hít phải nó rất nguy hiểm.
Khi bị vỡ cặp nhiệt độc, để xử lý thủy ngân chúng ta nên lấy lá đồng nguyên chất, bạc nguyên chất (đũa bạc, xẻng đồng) để cho thủy ngân bám dính vào.
Cũng có thể dùng bột lưu huỳnh để quét, thủy ngân tác dụng hóa học với bột lưu huỳnh sẽ không bị xé nhỏ và bay vào không khí.
Thủy ngân rơi vào các khe không thể hót, quét được thì có thể sử dụng sắt clorua để xử lý lấy hết thủy ngân.
Nếu để thủy ngân xâm nhập vào cơ thể, chất này sẽ len lỏi vào các mô, những nơi có chứa chất nhày nhày như ở phổi và nó sẽ kích thích đường hô hấp dẫn đến ho húng hắng, ho ra đờm, khó thở, da có thể tím tái do thiếu ôxy.
Biểu hiện của nhiễm độc thủy ngân khác nhau tùy thuộc dạng ngộ độc, khoảng thời gian, cường độ tiếp xúc và một vài điều kiện cơ thể.
Nếu hít phải thủy ngân thường biểu hiện bệnh phổi nặng cấp tính. Triệu chứng đầu tiên là sốt do khói kim loại gồm sốt, ớn lạnh, thở khó, giảm trí nhớ, mất khả năng tập trung, mờ mắt và bị các chứng bệnh về thận.
Những triệu chứng khác gồm viêm miệng, lơ mơ, co giật, nôn và viêm ruột. Những triệu chứng này thường dịu đi trong vòng 1 tuần.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp diễn tiến nặng hơn phù phổi cấp, suy hô hấp và tử vong. Còn ngộ độc mãn do hít thủy ngân gây viêm lợi, run giật tay và rối loạn tâm thần kinh. Thủy ngân có thể gây ra tình trạng thiếu máu, xanh xao và tử vong dần.