Trong cuộc phỏng vấn với Nhật báo Phố Wall (Mỹ) vào ngày 2/6/2023, Tổng thống Ukraine Zelensky nói rằng Ukraine sẵn sàng mở một cuộc phản công, nhưng việc này "có thể mất thời gian và tốn kém".
Theo ông Zelensky, Ukraine cần các hệ thống phòng không để phản công. Cụ thể, ông nói, Ukraine cần 50 tổ hợp phòng không Patriot.
Tổng thống Zelensky khẳng định: "Một cuộc phản công mà không kiểm soát được bầu trời là điều rất nguy hiểm. Hãy tưởng tượng một quân nhân khi không có mái che đầu".
Máy bay tiêm kích đa năng Su-35 của Nga. Ảnh: Eurasian Times.
Việc Tổng thống Zelensky khát khao có được 50 pháo đội Patriot cho thấy kế hoạch phản công của Ukraine gặp vấn đề. Đối với mảng phòng không, khoảng cách giữa nhu cầu của Ukraine và khả năng đáp ứng hiện rất lớn một cách đáng kinh ngạc.
Cho tới nay, phương Tây mới cam kết chuyển giao 5 tổ hợp Patriot cho Ukraine và trong số này, mới chỉ có 2 tổ hợp được bàn giao.
Được triển khai ở Kiev, 2 hệ thống Patriot nói trên đã liên tục bị tên lửa và UAV Nga đánh phá. Chúng đã bị đánh phá vào ngày 16/5. Từ đó đến nay, 2 hệ thống này tiếp tục bị tấn công, khiến người ta nghi ngờ về khả năng bảo vệ của hệ thống Patriot đối với thủ đô Kiev.
Đón đánh hiểm vào trụ sở Tổng cục Tình báo quốc phòng Ukraine
Ngày 30/5, quân đội Nga sử dụng tên lửa hành trình để đánh vào tổng hành dinh của cơ quan tình báo quân sự (GUR) trực thuộc Bộ Quốc phòng Ukraine, trên đảo Rybalsky ở thủ đô Kiev.
Việc hệ thống Patriot và các hệ thống phòng không khác đã không thể bảo vệ trụ sở GUR là bằng chứng cho thấy sự xuống cấp của các hệ thống phòng không bảo vệ Kiev.
Trước cuộc tấn công trên, quân đội Nga vào ngày 28/5 đã sử dụng lượng lớn máy bay không người lái (UAV) tấn công ồ ạt khu vực miền Trung Ukraine, đặc biệt là khu vực thủ đô Kiev. Theo không quân Ukraine, phía Nga sử dụng tổng cộng 54 UAV cảm tử Geran-2.
Có khả năng Nga đã sử dụng các UAV này để xác định các vị trí ẩn nấp của hệ thống phòng không IRIS-T và Patriot, đồng thời làm kiệt kho tên lửa của đối phương.
Ngày hôm sau, bắt đầu từ đêm 29/5, theo không quân Ukraine, phía Nga đã tấn công Ukraine bằng 37 quả tên lửa hành trình Kh-101/Kh-555 và 29 UAV Geran-2, có khả năng đã gây thiệt hại nặng cho hệ thống phòng không ở Kiev.
Cuối cùng, vào ngày 30/5, Nga đánh thẳng vào trụ sở Tổng cục Tình báo quốc phòng Ukraine, có thể bằng 2 quả tên lửa hành trình. Các blogger quân sự Nga cho rằng quân đội Nga đầu tiên sử dụng một quả tên lửa cận âm Kh-35U phóng từ chiến hạm để gây thiệt hại sơ bộ cho tòa nhà GUR, sau đó họ bồi thêm một quả tên lửa P-800 Onik để phá hủy khu vực hầm ngầm của tòa nhà này.
Ngoài việc sở hữu số lượng hệ thống phòng không Patriot ít ỏi, Ukraine còn đối mặt tình trạng thiếu thốn tên lửa cho hệ thống này.
Nga tìm cách giành thế áp đảo trên bầu trời
Trong hơn 15 tháng qua, Nga đã thực hiện chiến dịch quân sự ở Ukraine mà chưa thiết lập được ưu thế trên không. Hỗ trợ của phương Tây cho Ukraine đã khiến máy bay của không quân Nga hạn chế hoạt động trong không phận Ukraine.
Thay vào đó, Nga buộc phải dựa chủ yếu vào UAV và tên lửa hành trình để tấn công cơ sở hạ tầng của Ukraine và ngăn chặn các tuyến tiếp tế của Ukraine cho mặt trận.
Do hoạt động bên ngoài tầm với của hệ thống phòng không Ukraine, các máy bay chiến đấu của Nga bị giới hạn vào hoạt động hỗ trợ mặt đất sau khi đã thiết lập được ưu thế trên không cục bộ.
Trong bối cảnh Ukraine chuẩn bị phản công quy mô lớn, Nga đang phấn đấu thiết lập ưu thế trên toàn bộ không phận Ukraine nhằm cắt đứt các tuyến tiếp tế của Ukraine cho mặt trận và nhanh chóng dập tắt cuộc phản công của Ukraine. Hiện nay vũ khí và đạn dược của phương Tây đang được tuồn vào chiến trường Ukraine thông qua miền Trung và miền Tây Ukraine cũng như từ Odessa.