SOHA NEWS
Trong thí nghiệm thị sai sử dụng dữ liệu đưa về từ tàu thăm dò New Horizon, các nhà khoa học NASA phát hiện ra rằng con tàu được phóng lên không năm 2009 này nhìn nhận một vài ngôi sao khác với cách ta quan sát. Điều đó cũng cho thấy New Horizon đã bay xa Trái Đất tới nhường nào.
Ngay cả trong thí nghiệm tự thực hiện tại nhà, một người cũng có thể dựng lại kết quả mới của NASA: duỗi thẳng tay ra và giơ một ngón bất kỳ, bạn sẽ thấy vị trí ngón tay thay đổi khi nhìn nó bằng một trong hai con mắt. Đó chính là hiệu ứng thị sai, xuất hiện trong cả cách hai mắt của bạn nhìn ngón tay lẫn cách ta và New Horizon nhìn một vật thể phát sáng.
Khác biệt chủ yếu tại quy mô thí nghiệm, độ dài “cánh tay” trong thử nghiệm của NASA có độ dài tính bằng năm ánh sáng cơ. Hai “ngón tay” là hai ngôi sao Proxima Centauri (cách Trái Đất 4,2 năm ánh sáng) và Wolf 359 (cách ta 7,8 năm ánh sáng).
Còn khoảng cách giữa hai mắt trong thí nghiệm này chính là khoảng cách giữa Trái Đất và tàu Horizon, 6.9 tỷ kilomet. Tốc độ của con tàu hiện tại là khoảng 50.700 km/h, nó vẫn sẽ tiếp tục chuyến hành trình Vũ trụ trong ít nhất 14 năm nữa.
Với hình ảnh bên trái là từ tàu New Horizon, còn bên phải là nhìn bằng kính viễn vọng Trái Đất, hiệu ứng thị sai khiến ngôi sao Proxima Centauri hiện ra ở hai vị trí khác nhau.
Cuối tháng Tư vừa rồi, khi New Horizon bay ngang hai ngôi sao nói trên, nó đã chụp lại hình ảnh hai đốm sáng bằng camera viễn vọng đường dài. Cùng thời điểm đó tại Trái Đất, các kính thiên văn đặt ởi Úc và Mỹ cũng thực hiện các quan sát tương tự.
“Thí nghiệm với New Horizon cho thấy đường thị sai dài từng được thực hiện - hơn 4 tỷ dặm (tương đương 6 tỷ km) - và đây là lần đầu tiên ta mô tả thành công một đường thị sai Vũ trụ dễ quan sát”, Tod Lauer, thành viên của đội khoa học thuộc dự án New Horizon cho hay.
Phụ thuộc vào điểm mà ta đứng nhìn, ngôi sao xa xôi hiện ra ở hai vị trí khác nhau.
Khi so sánh hai hình ảnh, giữa dữ liệu của New Horizon và ảnh từ Trái Đất, ta thấy Proxima Centauri và Wolf 359 nằm tại hai điểm khác nhau, cho thấy hiệu ứng thị sai xuất hiện. Những ngôi sao phía sau vẫn nằm tại vị trí thường thấy, cho thấy chúng vẫn còn rất xa để có thể tạo ra thêm những đường thị sai mới.
“Cũng có thể nói New Horizon đang chứng kiến một bầu trời khác với những gì ta biết khi nhìn từ Trái Đất”, Alan Stern, một trong những chuyên gia của dự án New Horizon, phát biểu. “Điều đó cho phép ta thực hiện điều chưa từng có tiền lệ, đó là nhìn ngôi sao gần ta nhất nằm lệch với vị trí ta vẫn thấy nó khi nhìn từ đây”.
Tham khảo Gizmodo