Hiện nay, bác sĩ Tiến cho biết việc tầm soát ung thư vô cùng quan trọng vì việc điều trị thành công hay không phụ thuộc rất nhiều vào giai đoạn, thời gian phát hiện bệnh. Càng phát hiện ở giai đoạn sớm, tỷ lệ thành công trong điều trị càng cao hơn.
Thời gian vừa qua, Khoa Ngoại 1 thường xuyên tiếp nhận các bệnh nhân bị ung thư ở giai đoán trễ. Có một phần lý do từ dịch bệnh nhưng cũng có những trường hợp chủ quan không có thói quen đi khám sức khoẻ định kỳ.
Với những bệnh ung thư phổ biến, bác sĩ Tiến cho rằng hiện nay mọi người có thể tầm soát bệnh ung thư theo khuyến cáo Guideline của Hiệp hội ung thư Hoa Kỳ.
Dưới đây là 5 bệnh ung thư thường gặp và Hiệp hội ung thư Hoa Kỳ khuyến cáo guideline sàng lọc.
1-Ung thư vú:
Phụ nữ có thể bắt đầu tầm soát ở tuổi 40. Tất cả phụ nữ có nguy cơ ung thư vú trung bình nên bắt đầu khám tầm soát hàng năm vào năm 45 tuổi.
Ở tuổi 55, phụ nữ có thể chọn tiếp tục chụp nhũ ảnh hàng năm. Phụ nữ nên nói chuyện với bác sĩ của họ về nguy cơ ung thư vú và về bất kỳ thay đổi tại vú nào mà họ nhận thấy. Chụp nhũ ảnh hằng năm nên tiếp tục miễn là phụ nữ có sức khỏe tốt.
Tầm soát ung thư vú khi 40 tuổi
2-Ung thư cổ tử cung:
Phụ nữ trong độ tuổi từ 21 đến 29 cần được thử Pap mỗi 3 năm một lần. Phụ nữ trong độ tuổi từ 30 đến 65 phải có cả xét nghiệm Pap và xét nghiệm HPV cứ 5 năm một lần, hoặc thử nghiệm Pap một mình cứ 3 năm một lần.
Phụ nữ trên 65 tuổi đã được xét nghiệm tầm soát thường xuyên với kết quả bình thường sẽ không còn được kiểm tra ung thư cổ tử cung nữa. Những phụ nữ có nguy cơ cao bị ung thư cổ tử cung có thể cần phải được kiểm tra thường xuyên hơn. Nói chuyện với bác sĩ của bạn về lịch khám sàng lọc tốt nhất cho bạn.
3-Ung thư đại trực tràng:
Người lớn có nguy cơ trung bình nên bắt đầu tầm soát ung thư đại trực tràng thường xuyên ở tuổi 45, nhưng những người có tiền sử gia đình hoặc các yếu tố nguy cơ khác nên nói chuyện với bác sĩ của họ về việc bắt đầu sớm hơn.
Một số xét nghiệm khác nhau có thể được sử dụng để sàng lọc ung thư đại trực tràng, bao gồm nội soi đại trực tràng, xét nghiệm máu ẩn trong phân. Hãy thảo luận về xét nghiệm nào phù hợp với bác sĩ của bạn và bảo hiểm y tế. Tất cả các kết quả bất thường về xét nghiệm nên được kiểm tra bằng nội soi.
Tìm hồng cầu ẩn trong phân 1 lần / năm hoặc
Tìm DNA nhiều mục tiêu trong phân 1 lần / 3 năm hoặc
Nội soi đại trực tràng 1 lần / 10 năm hoặc
Nội soi ảo bằng chụp CT 1 lần / 5 năm hoặc
Soi đại tràng sigma 1 lần / 5 năm.
Phụ nữ và đàn ông 76-85 tuổi: Tùy thuộc ước nguyện, tình trạng sức khỏe, thời gian sống dự kiến và các xét nghiệm tầm soát trước đó.
Phụ nữ và đàn ông > 85 ngừng tầm soát.
BS Nguyễn Văn Tiến và các đồng nghiệp mổ cho bệnh nhân ung thư
4-Ung thư phổi:
Những người có nguy cơ ung thư phổi cao có thể thực hiện CT scan. "Nguy cơ cao" là những người hút thuốc hiện tại (hoặc những người đã bỏ thuốc lá trong vòng 15 năm qua) từ 55 đến 74 tuổi, có tiền sử hút thuốc từ 30 tuổi trở lên.
Điều này có nghĩa là hút thuốc trung bình 1 gói mỗi ngày trong 30 năm, 2 gói một ngày trong 15 năm hoặc tương đương. Nói chuyện với bác sĩ của bạn về nguy cơ của bạn, và những lợi ích, giới hạn, và tác hại của tầm soát bằng CT.
5-Ung thư buồng trứng
Để tầm soát ung thư buồng trứng, bạn có thể thực hiện xét nghiệm máu để đo nồng đồ chất chỉ dấu ung thư hoặc siêu âm bụng hoặc kết hợp cả hai.
Tuy nhiên, vấn đề là các xét nghiệm này không phải lúc nào cũng có thể phát hiện được ung thư buồng trứng ở giai đoạn sớm.
Do đó, tầm soát ung thư buồng trứng chỉ được khuyến cáo cho những bệnh nhân có tiền căn gia đình bị ung thư buồng trứng hoặc ung thư vú. Ở những người này thì độ tuổi bắt đầu tầm soát là 30 -35 tuổi.
Ngoài sàng lọc sớm ung thư, BS Tiến cho rằng ở mọi lứa tuổi nên có lối sống lành mạnh và điều này sẽ giúp giảm nguy cơ ung thư hãy tránh xa mọi loại thuốc lá, giữ cân nặng hợp lý, vận động thường xuyên, ăn uống khoa học với thật nhiều trái cây và rau xanh, giảm bớt lượng bia rượu nếu bạn có uống.
Bảo vệ da trước ánh nắng mặt trời, cần biết được tiền sử bệnh của bản thân, gia đình và những yếu tố nguy cơ ung thư của mình.