Hãng Sputnik đã có câu trả lời cho những câu hỏi trên.
Vào ngày 7/5/1992, Tổng thống đầu tiên của Nga, ông Boris Nikolayevich Yeltsin, đã ban hành sắc lệnh hành pháp thành lập Lực lượng Vũ trang Nga và nắm quyền kiểm soát với tư cách là chỉ huy tối cao.
Bắt đầu khó khăn
Có thể cho rằng không có bộ phận nào của xã hội Nga bị ảnh hưởng bất lợi bởi sự sụp đổ của Liên Xô hơn quân đội. Vào tháng 12 năm 1991, hơn 3,6 triệu tướng lĩnh, sĩ quan và lính nghĩa vụ từng cam kết trung thành với Liên Xô thức dậy và thấy mình ở 15 quốc gia khác nhau.
"Lực lượng phòng không ở Estonia đã bị bỏ rơi và bị lãng quên. Yeltsin đưa ra những lời hứa và sau đó từ chối thực hiện những gì đã tuyên bố. Ông ấy đã phản bội chúng tôi", một sĩ quan giận dữ nói tại một cuộc họp của Hội nghị các sĩ quan toàn quân ở Moscow vào đầu năm 1992.
"Rất khó để nói về khả năng sẵn sàng chiến đấu ngày nay, vì binh lính và sĩ quan không được luân phiên trực chiến trong nhiều ngày liên tục và không có người thay thế họ dù chỉ một ngày. Quân đội không thể tiếp tục ở trong tình trạng như vậy.
Ví dụ, tôi là người Ukraine theo quốc tịch, vợ tôi là người Nga, bốn đứa con của chúng tôi sinh ra ở Baltic, Ukraine, Nga và Kazakhstan. Tôi muốn hỏi chủ tịch tại cuộc họp này: hôm nay tôi là công dân của nước nào? Và ngày mai tôi sẽ sống ở nước nào cùng với gia đình?", một người khác hỏi.
Quân đội Nga phải trải qua phần còn lại của thập niên 1990 trong tình trạng khó khăn nhất kể từ cuộc hỗn loạn xảy ra sau các cuộc cách mạng năm 1917, đối mặt với việc cắt giảm ngân sách lớn, tình trạng mất tinh thần nghiêm trọng, sự bắt đầu xâm lấn dần dần của NATO vào biên giới Nga và một loạt xung đột trên khắp lãnh thổ.
"Ngày nay, Lực lượng Vũ trang Nga được xếp hạng trong số ba cường quốc quân sự hàng đầu trên thế giới, trong năm qua đã chứng tỏ rằng họ có thể tiến hành chống lại một cuộc chiến tranh ủy nhiệm với sức mạnh kinh tế và quân sự kết hợp của NATO trong toàn bộ lực lượng ở Ukraine", Sputnik viết.
Tầm cỡ lực lượng vũ trang của Nga
Nga đang trong quá trình mở rộng quy mô lực lượng vũ trang liên quan đến cuộc khủng hoảng ở Ukraine. Vào tháng 12/2022, Bộ trưởng Quốc phòng Sergey Shoigu thông báo rằng quân đội cần mở rộng từ khoảng một triệu quân lên một triệu rưỡi.
"Để đảm bảo hoàn thành các nhiệm vụ đảm bảo an ninh của Nga, cần phải tăng sức mạnh của Lực lượng Vũ trang lên 1,5 triệu quân nhân, bao gồm 695.000 quân nhân dự bị", ông Shoigu nói.
Vào tháng 1/2023, Bộ trưởng Shoigu đã tổ chức một cuộc họp với các thứ trưởng quốc phòng và chỉ huy của mình về việc thực hiện chỉ thị, với sáng kiến sẽ được hoàn thành từ năm 2023 đến năm 2026.
Đến ngày 2/5, ông Shoigu đã đưa ra một bản cập nhật về tình trạng hiện tại của chương trình tái vũ trang quốc gia, tiết lộ rằng quân đội đang mua gần gấp ba số lượng vũ khí của một số loại so với năm 2022 và gấp bảy lần những loại có nhu cầu đặc biệt cao.
Bộ trưởng nhấn mạnh rằng khả năng của Lực lượng vũ trang phụ thuộc vào việc bổ sung vũ khí kịp thời, nghĩa là tổ hợp công nghiệp quân sự phải theo kịp với sự gia tăng nhu cầu.
"Nhìn chung, ngành quân khí đang đáp ứng nhu cầu của Quân đội và Hải quân. Tuy nhiên, cần nhận diện rủi ro doanh nghiệp không thực hiện nghĩa vụ và kịp thời có biện pháp chấn chỉnh", ông nói.
Thành phần của lực lượng vũ trang Nga
Quân đội Nga bao gồm năm nhánh:
Lực lượng mặt đất.
Lực lượng hàng không vũ trụ.
Hải quân.
Lực lượng Dù.
Lực lượng tên lửa chiến lược.
Lực lượng mặt đất của Nga lớn như thế nào?
Lục quân Nga cho đến nay là nhánh lớn nhất, chiếm khoảng 550.000 nhân sự vào năm 2022. Lực lượng này bao gồm 8 sư đoàn súng trường cơ giới, 3 sư đoàn xe tăng, một sư đoàn súng máy-pháo binh và khoảng 100 lữ đoàn từ các đơn vị súng trường cơ giới và xe tăng đến pháo binh, pháo phản lực, điều khiển và thông tin liên lạc, tác chiến điện tử, phòng không, đơn vị công binh, quân cảnh và các đơn vị Phòng thủ Bức xạ, Hóa học và Sinh học.
Quân đội được chia thành Quân đội kết hợp nằm ở các Quân khu phía Tây, Quân khu phía Nam, Quân khu Trung tâm và Quân khu phía Đông.
Các lực lượng này có hàng nghìn xe tăng (lên tới 2.800), xe chiến đấu bộ binh (lên tới 5.100) và xe bọc thép chở quân (lên tới 6.100), pháo tự hành và xe kéo (trên 1.750), pháo phản lực (trên 1.350) và tàu nổi. Hệ thống tên lửa đối không (2.530+) và hàng chục nghìn xe tăng, IFV, APC, pháo kéo và pháo tự hành khác trong kho.
Một phần của những kho dự trữ này đã được khai thác để bổ sung cho các thiết bị tham chiến ở Ukraine, với việc quân đội triển khai một loạt thiết bị trong khu vực xung đột, từ các biến thể khác nhau của xe tăng T-72 đến T-80 và từ các thiết kế BTR thời Liên Xô cho đến xe bộ binh Tigr được giới thiệu vào những năm 2000.
Lực lượng hàng không vũ trụ của Nga lớn như thế nào?
Lực lượng Hàng không vũ trụ Nga, đúng như tên gọi, là nhánh quân sự chịu trách nhiệm đảm bảo an ninh cho không phận rộng lớn của Nga, từ Bắc Cực đến Biển Đen và Biển Caspi, và từ Biển Baltic đến Thái Bình Dương.
Quy mô của lực lượng là khoảng 165.000 người vào năm 2020 và chúng được phân chia thành Lực lượng Không quân, Lực lượng Phòng thủ Tên lửa và Phòng không và Lực lượng Vũ trụ.
Nhánh phụ chính, Lực lượng Không quân, được trang bị nhiều loại thiết bị, từ máy bay chiến đấu và máy bay ném bom chiến đấu đến máy bay ném bom chiến lược hạng nặng, máy bay trực thăng vận tải và tấn công, máy bay vận tải, máy bay chở dầu và máy bay huấn luyện.
Trong số những loại máy bay được biết đến nhiều nhất là máy bay tiêm kích-ném bom/tấn công hai chỗ ngồi Sukhoi-Su-34, máy bay chiến đấu phòng không Sukhoi Su-35 một chỗ ngồi, trực thăng vũ trang Mil Mi-24, Tu-160 Thiên nga trắng, máy bay ném bom chiến lược và máy bay vận tải khổng lồ Ilyushin Il-76.
Lực lượng phòng không được trang bị một loạt các thiết bị phòng thủ tên lửa và radar cố định và di động, từ hệ thống tên lửa chống đạn đạo A-135 cố định bảo vệ Moscow khỏi cuộc tấn công tên lửa đến tên lửa S-300 và S-400 cơ động.
Lực lượng Không gian được trang bị các công cụ hỗ trợ kiểm soát không gian và phương tiện để đưa vệ tinh vào quỹ đạo.
Lực lượng Hàng không vũ trụ có quyền tiếp cận hơn 100 căn cứ không quân từ vùng đất Kaliningrad ở phía tây đến đảo Sakhalin ở Viễn Đông, cũng như một số căn cứ ở nước ngoài, đáng chú ý nhất là Căn cứ Không quân Khmeimim ở Syria.
Hải quân Nga lớn cỡ nào?
Hải quân Nga bao gồm khoảng 150.000 quân nhân, được chia thành các Hạm đội Baltic, Hạm đội Phương Bắc, Hạm đội biển Đen, Hạm đội Thái Bình Dương cùng với Hạm đội Caspi. Hải quân Nga lớn thứ ba trên thế giới sau Mỹ và Trung Quốc, với kho vũ khí bao gồm hơn 65 tàu ngầm tấn công và tên lửa, 80 tàu hộ tống, 60 tàu đổ bộ, 21 tàu khu trục, 2 tàu tuần dương và 1 tàu sân bay Đô đốc Kuznetsov.
Nga là một trong số ít các quốc gia trên thế giới có cái gọi là hải quân nước xanh - có nghĩa là nước này có thể triển khai các tài sản hải quân trên toàn cầu trong các đại dương của thế giới (do đó có thuật ngữ xanh lam).
Sự sụp đổ của Liên Xô buộc Nga phải thu hẹp đáng kể tham vọng hải quân của mình, với tàu sân bay Kuznetsov chỉ là một trong sáu tàu chị em được đóng cho Hải quân Liên Xô, thuộc về nhiều quốc gia sau năm 1991, hai trong số chúng đã được bán cho Ấn Độ và Trung Quốc và nâng cấp, hiện đại hóa, và một cái trở thành công viên chủ đề nổi.
Tàu sân bay Ulyanovsk chạy bằng năng lượng hạt nhân chưa bao giờ được hoàn thành. Nếu trang bị sẽ cho phép Nga gia nhập câu lạc bộ độc quyền của các quốc gia có siêu tàu sân bay, nhưng việc xây dựng đã bị dừng lại vào năm 1991 và bị hủy bỏ vào năm 1992.
Nga đã bù đắp cho việc giảm trọng tải bằng một số giải pháp bất đối xứng, bao gồm trang bị nhiều loại tàu chiến - từ tàu hộ tống nhỏ đến tàu ngầm tấn công tàng hình, với khả năng phóng tên lửa hành trình Kalibr có khả năng mang đầu đạn hạt nhân.
Năm 2015, các tàu hộ tống thuộc Hạm đội Caspian của Nga đã phô diễn khả năng của Kalibr, bắn hàng chục tên lửa vào các mục tiêu khủng bố ở Syria, cách đó hơn 1.500 km.
Điều gì khiến lực lượng đổ bộ đường không và lực lượng tên lửa chiến lược của Nga trở nên đặc biệt?
Lực lượng đổ bộ đường không Nga và Lực lượng tên lửa chiến lược là những binh chủng đặc biệt. Nhóm thứ nhất bao gồm khoảng 45.000 nhân viên, và như tên cho thấy, được giao nhiệm vụ tấn công trên không, mặc dù họ cũng có thể tham gia các hoạt động trên bộ, nơi cần những đội quân được huấn luyện đặc biệt tốt, thiện chiến.
Cùng với Lực lượng tác chiến đặc biệt, Lực lượng đổ bộ đường không được coi là một trong những đơn vị tinh nhuệ nhất của quân đội Nga. Lực lượng Nhảy dù được trang bị áo giáp hạng nhẹ, bao gồm cả xe chiến đấu bộ binh và 2S9 Nona, một loại súng cối tự hành có thể thả từ trên không được thiết kế đặc biệt.
Lực lượng tên lửa chiến lược mang gánh nặng lớn nhất trên vai trong số tất cả các quân nhân Nga - và chịu trách nhiệm phóng vũ khí hạt nhân của quốc gia trong trường hợp bị kẻ thù tấn công hạt nhân hoặc xâm lược thông thường nghiêm trọng đến mức đe dọa sự tồn tại của nhà nước. Khoảng 50.000 nhân viên phục vụ trong Lực lượng tên lửa chiến lược.
Nga là một trong năm quốc gia trên thế giới có bộ ba hạt nhân - nghĩa là khả năng phóng hạt nhân từ hầm chứa, hoặc các đơn vị cơ động trên mặt đất, tàu ngầm hoặc máy bay.
Bộ ba hạt nhân mang lại cho Nga một đảm bảo quan trọng rằng trong trường hợp kẻ thù tấn công trước - ngay cả khi đó là một cuộc tấn công bằng tên lửa hành trình thông thường hàng loạt được thiết kế để chặt đầu giới lãnh đạo Nga hoặc vô hiệu hóa vũ khí hạt nhân của Nga thì ít nhất một số đầu đạn sẽ được kích hoạt chiến đấu.
Ai chỉ huy lực lượng vũ trang Nga?
Tổng thống Nga là tổng tư lệnh tối cao được ủy quyền theo hiến pháp chỉ huy Lực lượng vũ trang Nga.
Chữ Z trên xe tăng Nga có ý nghĩa gì?
Sự xuất hiện của chữ Z trên các đơn vị thiết giáp của Nga trong giai đoạn leo thang căng thẳng ở Donbass vào đầu năm 2022 không có lời giải thích chính thức nào về mặt quân sự.
Hầu hết các chuyên gia suy đoán rằng các dấu hiệu, cùng với các chữ cái V và O hiếm khi được quan sát thấy hơn, được sơn trên các phương tiện để cho phép lực lượng Nga tránh hỏa lực đồng minh và có thể, để chỉ hướng thiết bị được cho là di chuyển - Z là Zapad hoặc Tây, V là Vostok hoặc Đông, hoặc để phân biệt giữa các lực lượng từ các quân khu phía Tây và phía Đông.
Trong khi đó, chữ O rất hiếm khi thấy xuất hiện trên vũ khí khí tài Nga và đến nay ý nghĩa thực sự của nó vẫn là điều bí ẩn.
Trong mọi trường hợp, chữ Z hiện đã trở thành biểu tượng cho toàn bộ hoạt động quân sự ở Ukraine và được sử dụng trong các lá cờ, dán trên xe, mũ, áo sơ mi và các vật dụng khác và thậm chí được một số người dùng mạng xã hội mặc để thể hiện quan điểm của họ ủng hộ hoạt động của quân đội Nga.
Quân đội Nga mạnh hơn NATO?
Những người quan tâm tới quân sự trên các diễn đàn internet và mạng xã hội đã tranh luận nảy lửa về việc ai sẽ chiến thắng trong cuộc xung đột giữa quân đội Nga và NATO, sử dụng các lập luận từ mức độ sẵn sàng đến số liệu thống kê về thiết bị, loại đạn dược cho đến kinh nghiệm chiến đấu, khả năng của các nền kinh tế và các ngành công nghiệp quân sự để duy trì một cuộc xung đột kéo dài.
Xét về gần như tất cả các thông số quân sự, từ tổng số nhân sự, máy bay và tàu chiến, NATO đều có lợi thế. Liên minh chi nhiều hơn đáng kể cho quốc phòng – hơn 1 nghìn tỷ USD vào năm 2022 so với khoảng 86,4 tỷ USD bởi Nga. Quy mô của các nền kinh tế trong liên minh cũng lớn hơn, với GDP là 18,35 nghìn tỷ USD, lấn át 1,8 nghìn tỷ USD của Nga.
Tất nhiên, những con số này không phải là tất cả, với cuộc chiến trừng phạt thất bại của phương Tây cho thấy những tính toán sai lầm nghiêm trọng về sức mạnh và khả năng chiến đấu chiến thắng, và các cuộc chiến trong lịch sử đã chứng minh rằng sự bền bỉ và quyết tâm có thể được tính bằng hoặc thậm chí nhiều hơn năng lượng nguyên tử.
Bất kể lập luận về sức mạnh quân sự so sánh có thể là gì, những con số trên chắc chắn giúp xác thực những lo ngại của Nga về sự leo thang về phía đông của NATO trong hai thập kỷ rưỡi qua.
Hy vọng rằng các lý thuyết về bên nào mạnh hơn sẽ không bao giờ được đưa vào thử nghiệm, bởi vì số phận của hàng tỷ sinh mạng, và có lẽ thậm chí cả nhân loại có thể phụ thuộc vào hòa bình giữa các siêu cường hạt nhân.