Tìm đến nhà thầy lang Đỗ Xuân Mạnh ở thôn 8, xã Hà Lâm (huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa) người ta không khỏi ngạc nhiên vì người thầy thuốc ấy có cái tâm với nghề đến như vậy.
Bài thuốc gia truyền 4 đời đặc trị bệnh hen suyễn
Từ xa xưa, những bài thuốc dân gian của ông cha vẫn chưa cụ thể, tỉ mẩn, nên vào khoảng 40 năm trở lại đây, bài thuốc hen mang thương hiệu Xuân Phong mới bắt đầu có người chú ý đến. Ông Mạnh cho hay, ông học bài thuốc gia truyền này từ bố mẹ, ông nội mình. Tiếp xúc với nghề thuốc từ khi còn khá nhỏ, ông Mạnh đã quen hết vị thuốc cũng như bài thuốc chữa bệnh hen. Tuy nhiên về các phương thức bí truyền thì mãi sau này, khi đã quyết định “ăn, ở” với nghề thì mới bắt đầu có ý thức ghi nhớ và học hành bài bản.
Suốt những năm tháng tuổi thơ, mấy chục năm sống cùng bố và ông nội là ông Đỗ Xuân Phong, ông Mạnh đã có dịp chứng kiến gia đình mình đã dùng bài thuốc gia truyền đặc trị hen suyễn này chữa khỏi cho hàng nghìn người bệnh, không kể già trẻ, gái trai, mắc bệnh bao nhiêu năm ... Tất cả đều khỏi vĩnh viễn. Đến nay, ông Đỗ Xuân Phong đã mất. Nối tiếp nguyện vọng của ông là duy trì và phát triển bài thuốc này để chữa khỏi được cho thêm thật nhiều người bệnh nữa, ông Mạnh đã lấy tên ông nội làm tên bài thuốc đặc trị hen suyễn (viêm phế quản) mãn tính.
Chưa có ai than phiền về bài thuốc
Thôn trưởng thôn 8 (Hà Lâm- Hà Trung- Thanh Hóa) - anh Đường Xuân Quang cho biết: “Bài thuốc hen gia truyền của nhà anh Mạnh có từ mấy đời rồi. Người ta đến chữa bệnh hen suyễn đông lắm. Cho đến nay, chưa hề có ai than phiền với chính quyền về việc anh chữa bệnh cả. Người ta đều khen bài thuốc chữa bệnh hen cứu người của anh".
Bà Thảo (mẹ ông Mạnh) – cũng là người làm trong nghề thuốc suốt mấy chục năm nay. Hiện nay, do tuổi già, mắt kém, bà Thảo không còn tham gia công việc làm thuốc như trước, bà truyền hẳn cho con. Bà cho hay: “Tôi có 4 người con, nhưng duy chỉ truyền nghề cho thằng Mạnh. Bởi từ bé nó hiền lành, không rượu chè, bài bạc bê tha… nói chung nó là đứa biết lo toan, tính toán, cũng là đứa sáng dạ nhất, có thể học và phát triển bài thuốc của gia đình. Vì vậy mà tôi và ông nhà hoàn toàn yên tâm khi Mạnh học được bài thuốc của gia đình”.
Nói về lý do theo học nghề thuốc của gia đình, ông Mạnh kể: “Tôi có biết đến bài thuốc hen gia truyền của gia đình khoảng chục năm nay. Tuy nhiên trước đó tôi cũng không quan tâm cho lắm. Mãi đến khi nghe báo đài mới biết được mức độ nguy hiểm của bệnh hen. Một lần, tôi gặp một nguời phụ nữ có 2 đứa con cũng bị mắc chứng bệnh hen. Đứa con đầu lòng đã mất, đứa thứ hai đang trong tình trạng bệnh khá nặng. Cũng là bậc làm cha, làm mẹ tôi biết “kẻ đầu bạc tiễn người đầu xanh” đau đớn như thế nào. Thế rồi tôi quyết tâm học hành bài bản bài thuốc gia truyền để có thể chữa bệnh được cho nhiều người”.
Con đường gian nan hoàn thiện bài thuốc “có một không hai”
Không hề giấu diếm bài thuốc của mình, ông Mạnh nói: “Trong bài thuốc gia truyền của tôi có 3 vị thuốc chính, đó toàn là những nguyên liệu hóa thạch bao gồm: Dạ thổ, huy hoàng, thạch sương phê. Đây chính là 3 nguyên liệu chính mà nếu thiếu một trong 3 vị thì không có cách nào có thể hoàn thiện bài thuốc. Tất cả nguyên liệu mua ở dạng thô, sau đó nghiền ra hòa lẫn vào nhau, kết hợp thêm một số vị nữa. Tất cả công đoạn, tôi hoàn toàn làm thủ công cho nên rất lâu. Trong vòng 2-3 ngày mới chế biến xong một mẻ thuốc. Mỗi mẻ cũng chỉ khoảng vài liều. Vì vậy mà có thời gian tôi không đủ thuốc để chữa bệnh”.
Một liều thuốc chữa bệnh hen gia truyền.
Kể về câu chuyện một mình đi tìm vị thuốc, anh Mạnh chia sẻ: “Các vị thuốc trong bài thuốc mà gia đình tôi sử dụng rất hiếm. Chính vì thế mà từ đời ông cha tôi, bài thuốc này phổ biến chưa rộng rãi. Mấu chốt của vấn đề là tìm cho được đủ các vị thuốc để hoàn thiện bài thuốc cho hoàn chỉnh”.
Những ngày đầu tiên, ông Mạnh đi tìm khắp mọi nơi, có những khi ông phải sang tận Trung Quốc để tìm cho đủ vị và đã phải bán cả xe ô tô – chiếc “cần câu cơm” của cả gia đình để dồn tâm sức vào bài thuốc Xuân Phong. Với ông Mạnh, những ngày đầu tiên ấy vất vả lắm, cả về tiền bạc lẫn tâm sức.
Ông nói: “Tôi đã làm hỏng không biết bao nhiêu vị thuốc, mà ngày đó vị thuốc quý giá. Ví dụ như thạch phê chẳng hạn. Để chế biến thành vị thạch sương phê, tôi đã phải trải qua rất nhiều công đoạn. Phải thật chú ý trong khâu xử lí, nếu không sẽ hỏng ngay. Những ngày đầu tiên tôi đã làm hỏng không biết bao nhiêu lần. Giờ đây, kinh nghiệm đã có, không bao giờ tôi làm hỏng vị thuốc của mình nữa. Bởi vì nó quý như sinh mạng mình vậy. Không có thuốc đồng nghĩa với việc người bệnh không được chữa. Tôi đã cố gắng, nỗ lực hoàn thiện và đưa bài thuốc hen gia truyền của gia đình nhà mình để nhiều người bệnh có thể biết đến và chữa trị cho dứt điểm”.
Chị Hải, bệnh nhân đến đây lấy thuốc. Ảnh TG
Không hề quảng cáo mà người ta chữa khỏi bệnh rồi truyền tai nhau đến đây. Mỗi bệnh nhân đến đây bốc thuốc, ông đều hỏi qua bệnh tình rồi sau đó mới lấy thuốc cho họ. Có người dùng 4 liều là khỏi, người nặng hơn thì 6 liều. Riêng trẻ con thì có khi chỉ 1 liều là khỏi bệnh. Anh Nông Thế Cường (Thái Nguyên) vui mừng kể rằng, bản thân anh cũng là một người bác sĩ, bị bệnh hen đã lâu, chữa ngược xuôi không khỏi. Anh được người quen giới thiệu đến gặp ông Mạnh, mới uống được 4 liều nhưng bệnh tình đã thấy tiến triển đáng kể. Trước đây mỗi khi trời trở rét là cực kì khó thở, bình xịt lớn, bình bé, thuốc nọ thuốc kia mà không đỡ, thế nhưng từ ngày uống thuốc ông Mạnh cho, anh thấy khỏe hẳn. Những hôm rét 8-9 độ như thế này, anh vẫn rất ổn. Chỉ cần uống khoảng 2 liều thuốc nữa thì anh khỏi hẳn.
Còn chị Nguyễn Thị Hải (Thạch Thành- Thanh Hóa) thì không khỏi xúc động khi gặp đúng thầy đúng thuốc. Mặc dù mới uống được 1 liều nhưng chị đã khá lên rất nhiều. Tiện hôm có việc đi qua, chị Hải ghé thăm, cảm ơn ông Mạnh. Chị kể: “Khổ lắm, tôi bị căn bệnh hen này suốt bao nhiêu năm, cũng chữa ngược xuôi rồi mà chẳng ăn thua. Những hôm khó thở, đêm đến là không thở được, cả ngày chả làm được việc gì. Được mách đến lấy thuốc ở đây, mặc dù mới uống nhưng thấy bệnh tình thuyên giảm hẳn. Tôi mang ơn thầy Mạnh lắm, nhất định là lần này tôi dứt điểm khỏi bệnh”
Có những bệnh nhân trong tận Cần Thơ cũng nhờ người ra lấy thuốc: “Tôi chữa ngược chữa xuôi không khỏi, tốn hàng chục triệu đồng rồi mà sức khỏe thì ngày càng đi xuống, thở không thở nổi. Đến đây lấy thuốc, theo dõi trong 2 năm, giờ bệnh tình đã khỏi hẳn”. Còn anh Thành (Thanh Hóa) thì cho hay: “Lần đầu đi mua thuốc cho con trai, vì là nông dân nghèo nên tôi cảm thấy thuốc đắt quá, nhưng sau khi chữa, bệnh đã dứt hẳn, con trai tôi đi làm bình thường, kiếm được tiền nuôi bản thân, sức khỏe ổn định, tôi mới thấy vài triệu sao mà rẻ thế. Tôi cũng biết ơn anh Mạnh lắm, vì gia đình tôi nghèo, đi mua thuốc cho con chỉ có vài trăm nghìn trong túi, anh vẫn cho tôi lấy thuốc, coi như làm phúc cứu người”.
Bài thuốc chưa được kiểm định nên cần phải xem xét
Nói về bài thuốc gia truyền chữa hen có các vị thuốc chính là Dạ thổ, huy hoàng, thạch sương phê, ông Nguyễn Hồng Xiêm - Chủ tịch hội Đông y thành phố Hà Nội cho biết: Những vị thuốc trên không có trong danh mục các cây thuốc thiết yếu của Việt Nam nên tôi cũng không thể khẳng định chúng có được dùng để chữa hen hay không.
Trong dân gian cũng có nhiều bài thuốc được lưu truyền mà chúng tôi chưa khám phá hết. Hơn nữa các cây thuốc mà họ lưu truyền lại có thể là những cây chỉ dòng họ biết, họ tự đặt tên hoặc họ đã thay đổi tên của cây thuốc đó nên không ai biết. Nếu bài thuốc ấy đặc trị hen thì thầy lang đó làm đơn lên Hội Đông y, hoặc Bộ Y tế để được kiểm định. Khi ấy chúng ta mới nên tin tưởng và đến khám chữa, còn chưa có một kiểm định gì thì cần xem xét.
