Hôm nay lại bị hỏi cho bé sơ sinh uống nước được không? Bà ngoại đòi cho bé uống nước sợ bé khát, mẹ thì không biết nên hay không. Hai người đem tới cho tui phân xử.
Tui hỏi 2 người: vậy chứ lúc pha sữa cho bé thì làm sao. Mẹ nói bỏ 2 muỗng đầy sữa bột rồi pha với 120 ml nước. Tui hỏi tiếp mỗi ngày bé uống mấy bình. Mẹ nói 6-8 bình. Tôi nói vậy một ngày nó uống gần 1 lít nước, nhiều hay ít? Mỗi ngày mình uống 2-3 lít nước mà mình to lớn như vậy, bé có chút xíu uống gần 1 lít mà còn sợ khát? Nước ở đâu cũng là nước mà.
Bé khi còn trong độ tuổi chỉ có bú/uống sữa thì không cần uống nước vì trong sữa đã có nước. Khi từ 6 tháng trở lên, bé đã bắt đầu ăn dặm, thì có thể cho uống vài ngụm nhỏ khi bé khát hay sau khi cho ăn thức ăn đặc, chứ không cho uống nhiều.
Khi bé 1 tuổi, đã ăn dặm nhiều và uống sữa tươi (whole milk) thì cho bé uống nước theo nhu cầu của bé.
Vậy lỡ cho uống nước thì có sao không?
Nếu cho bé uống nước nhiều thì bé sẽ no nước, bú ít lại, không được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng và không lên cân.
Nếu cho uống quá nhiều và kéo dài sẽ gây NGỘ ĐỘC NƯỚC, cơ thể bé không thải được lượng nước thừa làm máu bị pha loãng quá mức gây mất cân bằng điện giải, cụ thể là hạ Na, gây co giật kéo dài, hôn mê, tổn thương não và TỬ VONG.
Có ba mẹ không cho uống nước nhưng pha loãng sữa với nước, cũng gây hại y như vậy, không có gì khác.
Còn nhớ hồi ở Việt Nam, có lần tui nhận một bệnh nhi 3 tháng tuổi vào cấp cứu tai Bệnh viện Nhi đồng 2 (TP HCM) vì co giật. Cơn co giật kéo dài và không đáp ứng thuốc. Sau khi kiểm soát được co giật thì kết quả xét nghiệm về cho thấy Natri chỉ có 119. Hỏi lại mẹ thì lâu nay mẹ cứ cho bú hai bình sữa một bình nước. Mẹ suýt hại con vì sự thiếu hiểu biết của mình.
Hai tuần trước tôi lại gặp một em bé 3 tuần tuổi bú một ngày gần 1 lít sữa mà không lên cân, hỏi kỹ ra thì mới biết mẹ pha sữa bằng cách cho ba muỗng sữa bột rồi đổ đầy nước vào bình khoảng gần 300 ml thay vì 180 ml thôi. Bé vô cùng may mắn vì được phát hiện sớm, nếu không có thể mất mạng vì cách cho bú của mẹ.
Cách pha sữa bột hiện nay cho tất cả các loại sữa:
- Cho nước vào trước chứ không phải cho bột trước, tính lượng nước theo lượng sữa dự định pha, 2 oz nước (60 ml) cho mỗi muỗng đầy sữa bột.
- Cho bột vào theo đúng tỷ lệ dự định.
- Lắc đều cho bột sữa hoà tan, nhưng đừng cho bú ngay lập tức, hãy để yên khoảng 10 phút cho các bọt khí thoát ra hết rồi hãy cho bú.
Đã có cha mẹ ở Mỹ đi tù vì để con bị ngộ độc nước mà chết đó nha các mẹ.
Ngộ độc nước ở trẻ nhỏ hay gặp ở các tình huống sau:
- Vì nghèo không có tiền mua sữa nên phải pha loãng sữa hay cho uống nước thay thế sữa (đây là nguyên nhân phổ biến nhất).
- Mẹ thiểu hiểu biết nên cho là con cần uống nước, như bà mẹ ở trên.
- Không hiểu biết hay hiểu lầm nên pha sữa bột không đúng làm loãng sữa.
Cái gì quá nhiều cũng đều có hại, kể cả nước là thứ vô hại nhất.
Các mẹ nhớ giùm.
BS Trương Hoàng Hưng
(Phòng khám Nhi MD KIDS PEDIATRICS, TP Irving, Texas, Hoa Kỳ)
BS Trương Hoàng Hưng tốt nghiệp Đại học Y Dược TP HCM năm 2000, sau đó làm nội trú Nhi khoa tại Đại học Y Dược TP HCM và Texas Tech University (TTU). Hiện đang hành nghề BS Nhi khoa và BS giảng dạy lâm sàng tại TTU, Texas, Hoa Kỳ.