Sau khi tiêm vắc xin ngừa Covid-19, làm sao để biết đã có tác dụng bảo vệ hay chưa?

Vân Hồng |

Các nhà nghiên cứu Đài Loan đã cho ra đời loại thuốc để xét nghiệm nhằm giúp kiểm tra kết quả về mức kháng thể trung hòa trong cơ thể sau khi tiêm phòng vắc xin Covid-19.

Có thể biết hiệu quả của vắc xin sau khi tiêm không?

Khi ngày càng có nhiều người tiêm vắc xin phòng ngừa Covid-19, một số người băn khoăn muốn biết, sau khi tiêm vắc xin, cơ thể có tạo ra thành công kháng thể trung hòa không? Tiêm xong thì có tác dụng bảo vệ ngay chưa? Có thể ra ngoài an toàn không?"

Để giải đáp những băn khoăn này, các chuyên gia Đài Loan đã đưa ra những thông tin trả lời.

Trung tâm Nghiên cứu Virus mới thuộc Đại học Chang Gung (Đài Loan) và Công ty Công nghệ Sinh học Đài Loan đã phát triển một loại thuốc xét nghiệm mới nhất, có thể sử dụng huyết thanh để phát hiện chính xác các kháng thể trung hòa và quan sát xem liệu hiệu quả bảo vệ có được sau khi tiêm vắc xin Covid-19 như thế nào.

Loại thuốc để xét nghiệm này đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (EUA) cấp phép khẩn cấp, nhưng hiện tại vẫn chưa trở thành hạng mục được kiểm nghiệm tại bệnh viện. Hiện mới chỉ được Đại học Chang Gung sử dụng với mục đích nghiên cứu.

Người chủ trì kế hoạch nghiên cứu và là giám đốc Trung tâm về các loại virus mới của Đại học Chang Gung, giáo sư Shi Xinru cho biết, đây là một dự án nghiên cứu do Viện Y tế tài trợ.

Sau khi tiêm vắc xin ngừa Covid-19, làm sao để biết đã có tác dụng bảo vệ hay chưa? - Ảnh 1.

Hiệu quả bảo vệ sau khi tiêm đang được nghiên cứu

Các nghiên cứu thử nghiệm liên tục được triển khai

"Thông thường, các bệnh viện không thực hiện loại xét nghiệm này cho người dân", - chuyên gia Huang Yucheng, chỉ huy khu vực phía Bắc của Mạng lưới Y tế và Phòng chống Bệnh Truyền nhiễm thuộc Cơ quan Y tế và Phúc lợi Đài Loan, đồng thời là một giáo sư tại Khoa Các bệnh truyền nhiễm tại Chang Gung Linkou cho biết.

Vào mùa xuân năm nay, các biện pháp kiểm dịch đối với phi hành đoàn đã từng được nới lỏng thành 3 + 11 (cách ly tại nhà 3 ngày, quản lý sức khỏe độc ​​lập 11 ngày) và phi hành đoàn được yêu cầu đến bệnh viện để xét nghiệm huyết thanh và quan sát IgM/IgG.

Tuy nhiên, kháng thể IgM/IgG hiện nay được kiểm tra bằng xét nghiệm huyết thanh thường được sử dụng trong bệnh viện, không thể biết chính xác vắc xin có tác dụng bảo vệ hay không.

Chuyên gia Huang Yucheng nói rằng xét nghiệm này chủ yếu phụ thuộc vào việc liệu bạn có bị nhiễm Covid-19 hay không và bạn đã bị nhiễm hay đã bị nhiễm trước đó hay chưa. Điều này ít liên quan đến việc kiểm tra liệu vắc xin có tạo ra tác dụng bảo vệ hay không.

Sau khi tiêm vắc xin ngừa Covid-19, làm sao để biết đã có tác dụng bảo vệ hay chưa? - Ảnh 2.

Xét nghiệm "kháng thể trung hòa" mới có thể phản ánh tác dụng bảo vệ của vắc xin

Chuyên gia Shi Xinru cho biết: "Các kháng thể IgM/IgG được phát hiện bằng các xét nghiệm huyết thanh thông thường được sử dụng để xác định xem có nhiễm Covid-19 hay không, chứ không phải để dùng cho việc xét nghiệm "kháng thể trung hòa".

Kháng thể trung hòa là một loại kháng thể có thể vô hiệu hóa virus và cũng được sử dụng để ước tính khả năng bảo vệ của vắc xin, và chỉ nó mới có thể phản ánh hiệu quả bảo vệ của vắc xin.

Chuyên gia Shi Xinru nói rằng, mặc dù hiện tại không thể xác định hiệu quả của kháng thể trung hòa sẽ cao bao nhiêu, nhưng cũng không thể xác định khi nào kháng thể trung hòa sẽ giảm và phải tiêm lại vắc xin. Nhưng nghiên cứu khẳng định rằng: hiệu quả kháng thể trung hòa càng cao, thì càng ít người nhiễm Covid-19, điều này cũng có nghĩa là càng được bảo vệ nhiều hơn!

Chuyên gia Shi Xinru tiết lộ rằng, xét nghiệm huyết thanh hiện tại có độ chính xác chỉ từ 72,9% đến 84,6% đối với kháng thể trung hòa.

Sau khi tiêm vắc xin ngừa Covid-19, làm sao để biết đã có tác dụng bảo vệ hay chưa? - Ảnh 3.

Đài Loan tích cực phát triển thuốc để xét nghiệm mức độ kháng thể sau khi tiêm

Làm thế nào để bạn xác định liệu vắc xin bạn được tiêm có tác dụng bảo vệ hay không?

Bác sĩ Shi Xinru cho biết: "Chúng tôi có một kế hoạch nghiên cứu hợp tác với Đại học Washington ở Hoa Kỳ để nghiên cứu những thay đổi trong miễn dịch huyết thanh của các bệnh truyền nhiễm mới, bao gồm việc sản xuất các kháng thể trung hòa sau khi tiêm chủng.

Và ĐH Chang Gung và Formosa Plastics Health (MeDiPro) đã cùng nhau phát triển một loại thuốc thử phát hiện hiệu quả kháng thể trung hòa Covid-19 với độ chính xác 91,1%. Bài báo nghiên cứu đã được chính thức xuất bản".

Đối tượng của nghiên cứu này bao gồm nhân viên y tế, giáo viên, học sinh và một số người đã được tiêm vắc xin. Đại học Chang Gung đã thu thập tổng cộng 40 người tham gia. Huyết thanh được thu thập tại 3 thời điểm, bao gồm: trước khi tiêm chủng, 1 tháng sau liều đầu tiên, và 1 tháng sau khi tiêm đủ hai liều.

Đầu tiên, tất cả huyết thanh này được gửi đến phòng thí nghiệm cấp ba, nơi ĐH Chang Gung và MeDiPro sử dụng một phương pháp mới để phát hiện các kháng thể trung hòa, và chúng được hiệu chuẩn theo các đơn vị tiêu chuẩn quốc tế.

Từ kết quả nghiên cứu cũng có thể quan sát được hiệu quả kháng thể trung hòa của các đối tượng nghiên cứu một cách thuận lợi, khi tăng đến một mức nhất định thì sẽ giảm từ từ và có tác dụng bảo vệ.

"Tuy nhiên, không thể gửi tất cả huyết thanh đến phòng thí nghiệm cấp ba tiêu chuẩn cao, và sẽ mất từ ​​3 đến 5 ngày để có kết quả. Vì nó có thể được sử dụng với số lượng lớn trong tương lai nên chúng tôi quyết định phát triển một loại thuốc thử hiệu quả kháng thể trung hòa đơn giản hơn, có thể được thực hiện trong các phòng thí nghiệm thông thường.

Sau nhiều tháng thử nghiệm và so sánh, thuốc thử phát hiện hiệu quả kháng thể trung hòa tiện lợi hơn này có độ chính xác tương đương với kết quả do phòng thí nghiệm cấp ba thực hiện và nó có thể hoàn toàn tự động và dễ vận hành. Chỉ mất 90 phút để có kết quả, và thuốc thử có thể được lưu trữ lên đến 1 năm.

Sau khi tiêm vắc xin ngừa Covid-19, làm sao để biết đã có tác dụng bảo vệ hay chưa? - Ảnh 4.

Khi đã xác nhận tác dụng bảo vệ của vắc xin, các biện pháp phòng chống dịch vẫn cần phải thực hiện

Thuốc thử đã thông qua EUA vào tháng 3 năm nay, và MeDiPro đã được chuyển giao kỹ thuật và sẵn sàng sản xuất hàng loạt. Nói cách khác, "thuốc thử hiệu quả kháng thể trung hòa" mới nhất này có khả năng trở thành vật phẩm xét nghiệm cho các bệnh viện trong tương lai.

Chuyên gia Shi Xinru cho rằng điều này không có nghĩa là sau khi tiêm vắc xin và hiệu quả bảo vệ được xác nhận, bạn sẽ không phải đeo khẩu trang và rửa tay thường xuyên nữa.

Bất kể bạn đã được tiêm phòng hay chưa, bạn vẫn phải thường nên thực hiện các biện pháp phòng ngừa, nếu không, bạn vẫn có thể bị tấn công bởi Covid-19 với các biến thể khác nhau.

Mời độc giả đặt câu hỏi toạ đàm trực tuyến

Đồng hành cùng chương trình tiêm vaccine COVID-19 của chính phủ, chúng tôi đã tổ chức những cuộc toạ đàm trực tuyến nhằm kết nối chuyên gia giải đáp nhiều băn khoăn, thắc mắc của độc giả trong vấn đề tiêm vaccine. Nhận thấy nhu cầu thông tin của độc giả còn rất nhiều, trong đó có rất nhiều băn khoăn cụ thể, chúng tôi tiếp tục làm cầu nối để độc giả có thể gặp gỡ, trao đổi trực tiếp và lắng nghe giải đáp của chuyên gia.

Buổi toạ đàm với chủ đề: AN TOÀN KHI TIÊM VACCINE COVID-19: ĐỘC GIẢ HỎI - CHUYÊN GIA TRẢ LỜI với sự tham gia của TS.BS Nguyễn Huy Luân - Trưởng Đơn vị Tiêm chủng, BV Đại học Y dược TP HCM sẽ nhận câu hỏi của độc giả và gửi cho chuyên gia giải đáp trực tiếp trong chương trình. Quý độc giả có câu hỏi xin gửi về cho chương trình TẠI ĐÂY .

Kính mời độc giả theo dõi chương trình được phát sóng trực tiếp thttps://www.facebook.com/TintucSoharên page Soha.vn và web Soha.vn lúc 14h30 Thứ 2 ngày 23/8/2021.

Đường dây nóng: 0943 113 999

Soha
Báo lỗi cho Soha

*Vui lòng nhập đủ thông tin email hoặc số điện thoại