Sau các trận bão lớn như bão Yagi hoặc mưa lớn, nguồn nước thường bị ô nhiễm nặng, là môi trường sống lý tưởng cho nhiều loại vi khuẩn, virus và ký sinh trùng gây bệnh. Việc sử dụng nguồn nước không đảm bảo vệ sinh trong những trường hợp này có thể gây ra các dịch bệnh nguy hiểm, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng.
Sau bão lũ, việc đảm bảo nguồn nước sạch là ưu tiên hàng đầu để phòng tránh các bệnh truyền nhiễm.
Một số bệnh thường gặp do nguồn nước bị ô nhiễm bao gồm:
Tiêu chảy: Đây là bệnh phổ biến nhất, thường do các vi khuẩn như E. coli , Salmonella hoặc virus gây ra. Triệu chứng chính là đi ngoài nhiều lần trong ngày, có thể kèm theo sốt, đau bụng, buồn nôn.
Viêm gan A: Bệnh viêm gan A lây truyền qua đường tiêu hóa, gây vàng da, mệt mỏi, chán ăn.
Lỵ: Bệnh lỵ do vi khuẩn Shigella gây ra, gây ra các triệu chứng như đau bụng dữ dội, đi ngoài ra máu và nhầy.
Sốt thương hàn: Bệnh này do vi khuẩn Salmonella typhi gây ra, gây sốt cao kéo dài, đau đầu, chán ăn.
Các bệnh ký sinh trùng: Một số loại giun sán, amip có thể xâm nhập vào cơ thể qua đường tiêu hóa khi sử dụng nước bị ô nhiễm .
Để xử lý nước sinh hoạt sau bão, bác sĩ Nguyễn Văn Ngãi (Viện Vệ sinh dịch tễ) hướng dẫn: chúng ta cần thực hiện hai bước chính là làm trong nước và khử trùng nước.
Sử dụng phèn chua có thể giúp làm sạch nước sinh hoạt. Tỷ lệ một g phèn chua dùng được cho 25 lít nước.
Bước đầu tiên là làm trong nước để loại bỏ các chất bẩn, cặn bã và các hạt lơ lửng. Có hai cách làm trong nước phổ biến:
Sử dụng phèn chua: Phèn chua có khả năng kết tủa các hạt lơ lửng trong nước, giúp nước trở nên trong hơn. Để làm trong nước bằng phèn chua, bạn hòa tan một lượng phèn chua nhỏ (khoảng 1 gram cho 20 lít nước) vào nước, khuấy đều và để yên trong khoảng 30 phút đến 1 giờ. Sau đó, các hạt cặn sẽ lắng xuống đáy, bạn có thể lọc nước qua một lớp vải sạch để loại bỏ hoàn toàn cặn bẩn.
Lọc bằng vải sạch: Sau khi đã để lắng cặn, bạn có thể lọc nước qua một lớp vải sạch như vải màn hoặc vải bông. Việc lọc này giúp loại bỏ các hạt lơ lửng còn sót lại, làm cho nước trong hơn.
Sau khi làm trong nước, bước tiếp theo là khử trùng để tiêu diệt các vi khuẩn, virus và các mầm bệnh khác có thể có trong nước. Có một số cách khử trùng nước như sau:
Dùng hóa chất:
Clo: Clo là một chất khử trùng mạnh, thường được sử dụng để khử trùng nước. Bạn có thể sử dụng viên thuốc clo hoặc bột clo để khử trùng. Hòa tan viên thuốc clo vào nước theo hướng dẫn trên bao bì. Sau khi khử trùng, nước sẽ có mùi clo nhẹ.
Cloramin B cũng là những chất khử trùng hiệu quả. Bạn cần hòa tan chúng vào nước theo liều lượng quy định.
Đun sôi: Đây là cách khử trùng đơn giản và hiệu quả nhất. Đun sôi nước trong ít nhất 10 phút sẽ giúp tiêu diệt hầu hết các vi khuẩn và virus có trong nước.
Nguồn nước bị ô nhiễm là môi trường sống lý tưởng cho nhiều loại vi khuẩn, virus và ký sinh trùng gây bệnh.
Lưu ý, khi sử dụng hóa chất để khử trùng nước, bạn cần tuân thủ đúng liều lượng quy định để đảm bảo hiệu quả và tránh gây hại cho sức khỏe.
Thời gian tiếp xúc: Sau khi cho hóa chất vào nước, bạn cần để nước tiếp xúc với hóa chất trong một khoảng thời gian nhất định để quá trình khử trùng diễn ra hoàn toàn.
Kiểm tra mùi vị: Sau khi khử trùng , nước sẽ có mùi clo nhẹ. Nếu nước có mùi lạ hoặc vị khó chịu, bạn không nên sử dụng.
Ngoài ra, để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, bạn nên lưu ý:
Không sử dụng nước giếng khoan ngay sau bão: Nên bơm hết nước đục và bơm tiếp 15 phút nữa bỏ đi, sau đó mới sử dụng.
Vệ sinh giếng: Sau khi nước rút, cần vệ sinh giếng sạch sẽ, đặc biệt là phần đáy giếng.
Không sử dụng nước sông, ao hồ: Nước mặt sau bão thường bị ô nhiễm nặng, không nên sử dụng để ăn uống.
Tuyệt đối không ăn các loại rau rửa bằng nguồn nước ô nhiễm, chưa qua khử trùng.
Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch: Đây là cách đơn giản nhưng hiệu quả để phòng tránh bệnh tật.
Nấu chín thức ăn: Thực phẩm cần được nấu chín kỹ trước khi ăn.
Tránh ăn rau sống: Rau sống cần được rửa kỹ bằng nước sạch và ngâm qua nước muối loãng trước khi ăn.