Hôm nay (11/11), tàu ngầm Kilo đầu tiên của Việt Nam mang tên Hà Nội sẽ lên đường từ thành phố thành phố Saint Petersburg (Nga) về Cam Ranh. Một bước “lột xác” mới sắp đến với sức mạnh của Hải quân Việt Nam.
Trong những vũ khí trang bị cho tàu ngầm Kilo 636 của Việt Nam thì lợi hại nhất là tên lửa chống hạm 3M-54E (biến thể xuất khẩu của tên lửa 3M-54). Tên lửa chống hạm 3M-54E có tầm bắn tới 220km mang theo đầu đạn nặng 200kg, đủ sức nhấn chìm tàu chiến có tải trọng trên 5.000 tấn chỉ với 1 phát bắn.
Tiêm kích Su-30MK2V có thể đảm đương nhiệm vụ cung cấp tọa độ khái lược cho tàu ngầm Kilo nạp vào tên lửa để tiêu diêt các mục tiêu ở phạm vi 200km, ngoài tầm phát hiện của các hệ thống điện tử trên tàu ngầm Kilo.
Tuy nhiên, trên tàu ngầm Kilo không có radar tầm xa, hệ thống định vị thủy âm thụ động kỹ thuật số MGK-400EM trên tàu ngầm Kilo 636 của Việt Nam chỉ có thể lắng nghe chân vịt của một tàu chiến ở khoảng cách 100km. Vậy với những mục tiêu mặt nước ở ngoài phạm vi 100km, tàu ngầm Kilo 636 sẽ tiêu diệt chúng bằng cách nào?
Trên thực tế thì bất kỳ hệ thống vũ khí nào khi hoạt động đều phải có sự tương tác với các hệ thống vũ khí khác. Tàu ngầm Kilo của Việt Nam sẽ không hoạt động một cách đơn độc mà còn có sự trao đổi thông tin với các thiết bị quân sự khác như: Tiêm kích Su-30MK2V, thủy phi cơ DHC-6, máy bay tuần tra CASA-212, tàu chiến, radar cảnh giới bờ biển…
Bản thân tàu ngầm Kilo không có radar tầm xa để phát hiện mục tiêu ở phạm vi ngoài 100km nhưng nó có thể nhận tham số về mục tiêu từ những thiết bị khác. Tiêm kích Su-30MK2V phát hiện được một mục tiêu nguy hiểm xâm nhập vùng biển chủ quyền quốc gia nhưng không mang theo tên lửa chống hạm. Vì thế, nó phải phối hợp chặt chẽ với tàu ngầm Kilo.
Trong trường hợp tàu ngầm Kilo mang theo tên lửa chống hạm nhưng đang ở cách mục tiêu khoảng 200km, không thể xác định được mục tiêu thì tiêm kích Su-30MK2V sẽ đảm nhận việc truyền tọa độ khái lược về khu vực có mục tiêu xuất hiện cho tàu ngầm Kilo.
Tên lửa chống hạm 3M-54E có thể lặng lẽ được phóng đi từ tàu ngầm Kilo mà đối phương không hề hay biết. (Ảnh minh họa)
Tọa độ khái lược này sẽ được nạp vào hệ thống dẫn đường quán tính của tên lửa thông qua hệ thống cáp kết nối kỹ thuật số AERVD-100 TATA. Khi đã có được tọa độ khái lược, tàu ngầm Kilo sẽ phóng tên lửa chống hạm 3M-54E về phía mục tiêu, hệ thống dẫn hướng quán tính trên tên lửa sẽ dẫn đường cho nó đến khu vực có mục tiêu.
Khi cách khu vực tọa độ khái lược của mục tiêu đã được nạp sẵn khoảng 30-40km, tên lửa 3M-54E sẽ leo lên độ cao lớn hơn và kích hoạt radar chủ động ARGS-54 gắn ở mũi tên lửa để bắt đầu sục sạo khu vực có mục tiêu. Khi đã bật radar chủ động, tên lửa sẽ hoạt động một cách độc lập mà không cần sự can thiệp của tàu phóng.
Radar ARGS-54 có phạm vi tìm kiếm mục tiêu tới 60km, radar có thể quét góc phương vị ±45 độ, góc tà từ 10-20 độ. Mục tiêu sẽ bị khóa ở khoảng cách 20km, lúc này tên lửa sẽ hạ thấp độ cao, tách bỏ động cơ phản lực và kích hoạt động cơ tăng tốc để lao đến mục tiêu. Động cơ này sẽ cho phép tên lửa lao đến mục tiêu với tốc độ lên đến 3.200km/h, tên lửa hạ độ cao xuống cách mặt nước từ 3-5 mét để tăng hiệu quả tiêu diệt mục tiêu.
Radar ARGS-54 có đường kính 42cm, dài 70cm, nặng 40kg, radar có thể hoạt động trong điều kiện trời mưa với lưu lượng 4mm/giây hoặc trong điều kiện biển động cấp 6. Như vậy, việc tiêu diệt mục tiêu ở phạm vi 200km đối với tàu ngầm Kilo hoàn toàn là điều đơn giản.
Mặc dù, Việt Nam chưa có các máy bay chỉ huy và cảnh báo sớm trên không AWACS nhưng về mặt thiết kế tiêm kích Su-30MK2V có khả năng hoạt động như một máy bay AWACS mini. Điều này cho phép nó thực hiện nhiệm vụ cảnh báo sớm, cung cấp tọa độ khái lược về mục tiêu cho các hệ thống vũ khí khác trong đó có tàu ngầm Kilo.
Sự phối hợp giữa tàu ngầm Kilo và tiêm kích Su-30MK2V cho phép tiêu diệt hiệu quả các mục tiêu tầm xa trong khi vẫn đảm bảo tính chất bí mật và an toàn cho cả tàu ngầm lẫn máy bay. Sau khi phóng tên lửa, tàu ngầm Kilo có thể rút khỏi vị trí bởi nó hầu như không tác động đến quá trình dẫn đường cho tên lửa. Việc theo dõi quá trình tấn công mục tiêu của tên lửa sẽ do Su-30MK2V đảm nhận. Máy bay cũng không can thiệp vào quá trình khóa mục tiêu của tên lửa nên không cần phải hoạt động trong khu vực nguy hiểm.
Trong tương lai, Việt Nam có thể sẽ mua máy bay chỉ huy và cảnh báo sớm trên không, máy bay tuần tra hàng hải chống ngầm, các UAV trinh sát tầm xa. Khi đó, khả năng phối hợp tác chiến biên đội hỗn hợp sẽ càng trở nên mạnh hơn.
Khả năng tấn công tầm xa hỗn hợp kiểu này là một thành phần cực kỳ quan trọng trong việc tạo nên thế trận răn đe tầm xa hiệu quả. Trước đây, phạm vi tác chiến của các tàu chiến Hải quân Việt Nam bị giới hạn trong phạm vi 130km của tên lửa chống hạm Kh-35 Uran E. Tuy nhiên, với sự có mặt của tàu ngầm Kilo cùng tên lửa 3M-54E sẽ cho phép nâng phạm vi tác chiến lên gần gấp đối, nếu được trang bị biến thể 3M-54E1 tầm bắn 300km thì khả năng này còn tăng lên rất nhiều lần nữa.
