Bị phương Tây liệt vào danh sách “trục ma quỷ”, người Iran nhận thức rõ ràng, giới quân sự Mỹ và đồng minh luôn có sẵn kịch bản can thiệp quân sự vào nước này khi có cơ hội. Theo các chiến lệ từng diễn ra với Nam Tư, Iraq, Libya…, tên lửa hành trình Tomahawk sẽ là “tên lính xung kích” của các cuộc tấn công như vậy.
Vì lẽ đó, người Iran đã vạch ra nhiều phương án đánh trả loại vũ khí này. Một trong những “con bài” mà Iran kỳ vọng là hệ thống pháo phòng không Mesbah-1, được giới thiệu lần đầu vào tháng 5/2010.
Thực chất, Mesbah-1 là bản “độ” cực kỳ ấn tượng của pháo phòng không Zu-23-2 do Liên Xô thiết kế từ những năm 1950. Cùng là pháo phòng không tầm thấp cỡ nòng 23mm nhưng nếu như Zu-23-2 chỉ có 2 nòng pháo thì Mesbah-1 có tới 8 nòng, nghĩa là nhiều gấp 4 lần nguyên mẫu.
Không chỉ vậy, theo thông tin từ phía Iran cung cấp, Mesbah-1 có tốc độ bắn lên tới 4.000 phát/phút, nhanh gấp 10 lần so với nguyên mẫu.
Ngoài ra, hệ thống điều khiển hỏa lực của Mesbah-1 cho phép nó tác chiến trong cả điều kiện đêm tối, dựa vào hệ thống trinh sát quang – điện tử do nước này chế tạo. Điều đó có nghĩa là, các khẩu đội Mesbah-1 không ngại đánh nhau vào ban đêm. Một ưu điểm khác của Mesbah-1 là toàn bộ hệ thống được đặt trên khung gầm 4 bánh nên rất dễ dàng cơ động.
Nhược điểm của Mesbah-1 hiện nay, có lẽ là hệ thống này chưa từng tham gia thực chiến để đánh giá hiệu quả thực sự. Bên cạnh đó, việc đưa cả 8 nòng pháo (dù cỡ nòng chỉ là 23mm) cũng khiến nhiều người không khỏi đặt câu hỏi đối với tính ổn định của hệ thống vũ khí này. Nhìn từ ngoài vào, không mấy ai hiểu rõ, các kỹ sư Iran đã giải quyết bài toán chống giật cho hệ thống phức tạp này như thế nào?
Nhưng dù thế nào, giới quân sự đều hiểu, trong tác chiến phòng không tầm thấp, không phải độ chính xác mà chính là mật độ đạn mới là yếu tố hàng đầu đảm bảo thắng lợi. Mật độ đạn càng dày, khả năng bắn hạ mục tiêu càng lớn. Cũng với nguyên lý này, các nhà kỹ thuật quân sự Iran còn sáng chế ra súng phòng không 8 nòng cỡ 12,7mm. Về bản chất, cũng giống với nguyên tắc thiết kế Mesbah-1, các kỹ sư Iran đã sao chép và ghép 8 khẩu 12,7mm thành một bệ súng phòng không độc nhất vô nhị.
Không chỉ vậy, khả năng đánh đêm của các khẩu đội Mesbah-1 cũng sẽ khắc chế thói quen lên kế hoạch của các chiến lược gia của Lầu Năm Góc. “Con bài” Mesbah-1 có thể phải khiến “những cái đầu nóng” ở Washington phải tốn thêm thời gian tính toán cho các kế hoạch tấn công nước Cộng hòa Hồi giáo.
