Vừa qua, Bộ trưởng quốc phòng Voltaire Gazmin và Tổng tham mưu trưởng các lực lượng vũ trang Philippines Emmanuel Bautista đồng thời xác nhận, lần thay quân và bổ sung tiếp tế cho đảo Ayungin (Việt Nam gọi là bãi Cỏ Mây, Trung Quốc gọi là Ren'ai Jiao, tên tiếng Anh là Second Thomas Shoal) đã hoàn thành tốt đẹp, không gặp phải sự ngăn cản nào từ phía quân đội Trung Quốc.
Tiếp theo, từ ngày 27/06 đến ngày 02/07, hải quân Philippines và hải quân Mỹ cũng tổ chức một cuộc diễn tập rất lớn ở khu vực biển gần Scaborough (Trung Quốc gọi là đảo Hoàng Nham) trên biển Đông.
Các phương tiện truyền thông Trung Quốc cho biết, diễn tập “Carat 2013” có sự tham gia của tàu tác chiến ven bờ (LSC) mới được điều động đến biển Đông đảm nhận nhiệm vụ thường trực sẵn sàng chiến đấu (Cảng chính tại Changi - Singapore). Đồng thời, hải quân Mỹ sẽ huy động lực lượng lớn nhất trong lịch sử.
Diễn tập "Carat 2013" là chuỗi diễn tập song phương được tổ chức thường niên giữa Mỹ và hải quân 8 nước ASEAN, bao gồm Campuchia, Philippines, Đông Timor (Timor-Leste), Malaysia, Singapore, Thái Lan, Indonesia và Brunei. Hải quân Mỹ sẽ lần lượt diễn tập song phương với từng quốc gia trong 8 nước này.
“CARAT” có ý nghĩa là “Hợp tác huấn luyện và sẵn sàng chiến đấu trên biển”. Sự khác biệt lớn nhất so với các năm trước là số lượng binh lính, tàu thuyền và các khoa mục huấn luyện của quân đội Mỹ đều lập kỷ lục. Ngoài ra, tham dự diễn tập lần này còn có một quốc gia ngoài Đông nam Á là Bangladesh.
Một quan chức quốc phòng Malaysia cho biết, trực tiếp tham gia diễn tập là Đội đặc nhiệm 73 của hải quân Mỹ. Đội đặc nhiệm này được cấu thành từ các lực lượng hải quân, hải quân đánh bộ và nhân viên chấp pháp hải dương, với tổng quân số khoảng 1200 người.
Các chiến hạm thuộc Đội đặc nhiệm 73 bao gồm: Tàu vận tải đổ bộ USS Tortuga (LSD-46), tàu khu trục tên lửa USS Curtis Wilbur (DDG-54), tàu vận tải USNS Washington Chambers (T-AKE 11) và tàu trục vớt, cứu hộ USNS Safeguard (T-ARS 50).
Lực lượng hải quân đánh bộ tham gia diễn tập bao gồm: Tiểu đoàn tấn công hỏa lực thuộc sư đoàn 3; tiểu đoàn đổ bộ tấn công số 2 của sư đoàn 2 và đại đội 1 của tiểu đoàn 3, trung đoàn hải quân đánh bộ 3. Tất cả các đơn vị này đều là đơn vị trực thuộc Cụm hải quân đánh bộ viễn chinh số 3.
Bộ tư lệnh huấn luyện nghiệp vụ và an ninh trên biển của Mỹ cũng cử lực lượng tham gia, bao gồm: Tiểu đoàn công binh công trình cơ động số 5, phân đội rà phá bom mìn số 5. Ngoài ra, Bộ tư lệnh này cũng còn cử đến các nhân viên y tế trực thuộc và một máy bay trinh sát chống ngầm cất cánh từ đất liền P-3C Orion và một số trực thăng hạm MH-60 Sea Hawk.
Thế nhưng, điều đáng chú ý nhất là sự tham gia của tàu tác chiến ven bờ LSC-1 Freedom mới được cử đến thường trực chiến đấu ở Singapore. Vị quan chức quốc phòng Malaysia cho biết: “Đây là một trong những lớp tàu chiến đấu hiện đại nhất của hải quân Mỹ trong tương lai. Nó sẽ khởi hành từ Singapore đến tham gia diễn tập với Indonesia, Malaysia, sau đó, LSC-1 sẽ đến biển Đông tham gia diễn tập với hải quân Philippines”.
Thời gian gần đây, tranh chấp giữa Philippines – Trung Quốc càng nóng lên, khi ngày 6/6 Manila cho biết, hình ảnh vệ tinh nước này phát hiện Trung Quốc đã bắt đầu xây dựng trái phép các công trình trên bãi cạn Scarborough mà Bắc Kinh chiếm quyền kiểm soát từ Manila hồi tháng 4/2012.
Cách đây vài ngày, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Voltaire Gazmin đã phát biểu với truyền thông nước này là Trung Quốc đã rào cửa ngõ vào đầm phá bãi cạn Scarborough ngăn cản ngư dân Philippines quay lại ngư trường truyền thống trong vùng biển chủ quyền của mình. Vì vậy, trong tình hình này, diễn tập Mỹ - Phi "Carat 2013" lại càng gây được sự chú với cộng đồng quốc tế, đặc biệt là Trung Quốc.
Khác với diễn tập "Carat 2012" gồm các khoa mục chủ yếu là: Cứu trợ nhân đạo, hiệp đồng chỉ huy và thông tin, "Carat 2013" sẽ có thêm nhiều khoa mục chiến đấu như: Hợp tác chống ngầm, tác chiến nổ dưới nước, bắn đạn thật các loại, đánh chiếm và củng cố phòng ngự đảo… Về phía hải quân Philippines, Manila sẽ điều động tham gia diễn tập những quân hạm lớn nhất của họ.
Theo Hãng tin Pháp AFP (Agence France-Presse), địa điểm diễn tập chủ yếu cách khu vực bãi cạn Scaborough (đảo Hoàng Nham) khoảng 108km, bao gồm một vùng biển rộng trên 10.000 km2. Lực lượng hải quân, bảo vệ bờ biển và lực lượng chấp pháp biển của Philippines đều được điều động tham gia cuộc diễn tập này.
Điều đáng nói là có những khoa mục diễn tập sẽ diễn ra chỉ cách Scaborough vẻn vẹn 37 hải lý. Điều này là Trung Quốc rất lo lắng bởi vì họ sợ liên quân Mỹ - Phi sẽ có những động thái đe dọa đến lực lượng xây dựng công trình của họ tại khu vực bãi cạn Scaborough hoặc táo bạo hơn là uy hiếp để giành lại quyền kiểm soát bãi cạn thuộc khu vực biển giàu tài nguyên và là một ngư trường khổng lồ này.
