Bài viết này sẽ chỉ đề cập đến loại súng trường bắn tỉa quân sự là Thor XM408 và XM375.
Dòng súng của CheyTac được Tập đoàn nghiên cứu súng và đạn đạo học CheyTac LLC phát triển nhằm cạnh tranh trực tiếp với 2 đối thủ lớn là MacMillan Tac-50 và L115A3. Tuy nhiên, ngay từ khi ra đời đến nay, nó đã thể hiện sự sức mạnh vượt trội so với 2 đối thủ và ghi danh tên tuổi của mình trong làng súng trường thế giới.
Hiện nay, các dòng súng của CheyTac đều có thể sử dụng được 2 loại đạn chính là .408 CheyTac và .375 CheyTac do chính hãng này nghiên cứu. 2 loại đạn này hiện đang là một trong số nhiều loại đạn tiêu chuẩn của súng trường bắn tỉa NATO. Tuy nhiên, Thor XM408 và M200 còn sử dụng được các loại đạn khác như Lapua, 308 Winchester hoặc .375 CheyTac.
Thông thường, cự ly bắn lý tưởng của dòng súng CheyTac lên đến 2.300m, nhưng khẩu Thor XM408 sử dụng loại đạn .408 CheyTac có cự ly bắn lên đến 2.800m. Xét về cự ly bắn thì nó đứng thứ 2 trên thế giới hiện nay, sau “người khổng lồ” Barrets XM500 sử dụng loại đạn công phá .50 BMG chống bộ binh.
spt là số lần bắn và phải thay các bộ phận như kim hỏa hoặc thoi nạp đạn trên súng
Các khẩu súng của dòng súng CheyTac được thiết kế và sử dụng loại thoi tiếp đạn kiểu giật do Hãng EDM Winrunner của Hoa Kỳ nghiên cứu sản xuất, loại thoi nạp đạn này được làm hoàn toàn từ vật liệu titan và có độ bền rất cao, lên đến 8.000spt.
Thiết kế của nòng súng XM408 được tối ưu hóa để có độ chuẩn xác tuyệt đối, bằng cách truyền năng lượng dư thừa từ thoi nạp đạn dạng quay lên phần báng súng được thiết kế bằng vật liệu composite và cao su đàn hồi. Điều này giúp giảm được khá nhiều độ giật khiến cho xạ thủ có thể ngắm bắn một cách rất chính xác.
Bên cạnh đó, nó làm giảm tối đa độ lệch của nòng súng sau mỗi cú bắn, đồng thời sẵn sàng kéo thoi nạp đạn và viên đạn từ băng tiếp đạn đặt lại tại vị trí ban đầu. Súng sử dụng cơ cấu nạp đạn nòng giật nhưng nó độ giật của nó truyền đến vai xạ thủ lại giảm được khá nhiều nhờ cơ chế tản đều độ giật lên toàn khẩu súng. Bên cạnh đó, báng súng được cấu thành từ vật liệu composite nên độ chính xác của nó được đánh giá là một trong các loại súng trường bắn tỉa tầm xa tốt nhất hiện nay.
Ngoài ra, chìa khóa cho sự chính xác và tốc độ tuyệt đối của XM408 là sơ tốc đầu đạn lên đến hơn 1.015m/s, gần bằng tốc độ của đầu đạn công phá bắn đi từ một khẩu Barret M99. Có được sơ tốc đầu đạn tuyệt vời như vậy là nhờ tỷ lệ đường rãnh trong nòng súng là 1/12, nghĩa là tiết diện của các đường rãnh nòng bằng 1/12 so với tiết dịch của cả nòng súng (lưu ý đây là đo diện tích trải dài của nòng khẩu súng nên phải sử dụng từ là tiết diện chứ không phải diện tích). Trên mỗi đơn vị độ dài của khẩu XM408 thì tiết diện của đường rãnh lên đến 330.2mm, đường kính của mỗi đường rãnh là 0.4040mm, đường kính dài so với các rãnh là 0.4010mm và mỗi đường rãnh cách nhau xấp xỉ 0.05 inches.
Hơn nữa, không hề có một đường rãnh thừa trong nòng súng, tỷ lệ xắp xếp của các đường rãnh cân bằng trên mỗi đơn vị diện tích và tất cả đều được đo đạc rất tỷ mỷ bằng các máy đo điện tử đạn độ chính xác lên đến 99.89%.
Phiên bản Thor XM375 được phát triển dựa trên nòng súng của Thor XM408 và khẩu M200 với các đường rãnh tỷ lệ đúng bằng tỷ lệ sử dụng trên XM408 nhưng với tiết diện nhỏ hơn là 292mm.
Chìa khóa để làm giảm độ giật của súng là thiết bị chống giật cao PGRS-1 do McArthur sản xuất. Thiết bị này giúp phân tán đều lực trên toàn bộ khẩu súng khi sử dụng cơ cấu nạp đạn nòng giật. Các lực được phân tán đều trên thân súng giúp nó không bị chệch đường bắn ban đầu và viên đạn có một đường bay thuận lợi đến mục tiêu.
Thor XM408 và các dòng súng khác của CheyTac Intervention đều sử dụng 2 loại kính ngắm riêng biệt phục vụ cho từng điều kiện ngắm bắn, cự ly và cường độ ánh sáng khác nhau. Thiết bị ngắm chuẩn của súng trong mọi điều kiện là loại NightForce 5.5-22x66, với một kính ngắm quang học chuẩn, độ phóng đại lên đến x18 và có thể ngắm xa tối đa 2.100m.
Trong điều kiện thiếu sáng hoặc tác chiến trong đêm thì dòng súng này sử dụng kính ngắm điện từ AN/PVS-14 GEN III, loại kính ngắm điện tử thế hệ thứ 3 của dòng PVS cho khẩu độ chính xác và khả năng ngắm bắn tuyệt hảo trong mọi đường đạn. Toàn bộ khung của 2 thiết bị ngắm trên đều được làm từ vật liệu titan không hợp chất nên bảo vệ rất tốt cho kính ngắm trong mọi điều kiện thời tiết và có thể chịu được độ va đập cao.
Thor XM408 còn là loại súng trường bắn tỉa đi kèm khá nhiều thiết bị hỗ trợ, bao gồm một kính ngắm riêng biệt cho các trợ thủ của các xạ thủ bắn tỉa, thuộc loại Vector IV khá hiện đại với khả năng ghi nhớ được đến 50 con số về cự ly khác nhau. Một thiết bị khác là hệ thống định vị và la bàn kỹ thuật số tích hợp bên trong kính ngắm.
Hiện nay, Thor XM408 còn được trang bị thêm một thiết bị tính toán tích hợp bên trong một thiết bị máy tính cầm tay chạy trên nền Window Mobile 2003 và hiện nay là Window Phone Mango.
Hiện nay, kỷ lục về súng trường bắn cự ly xa đang do khẩu Thor XM408 nắm giữ, với 3 viên đạn trúng bia và khoảng cách giữa các viên là 42cm từ một vị trí ngắm bắn giống nhau. Ba viên đạn này được bắn từ cự ly 2.122m.
Hiện nay trên thế giới, làng súng bắn tỉa thế giới được chia thành 3 trường phái riêng biệt. Mỹ chủ yếu phát triển các dòng súng trường bắn tỉa cự ly xa kết hợp khả năng công phá mục tiêu kinh hoàng với các loại đầu đạn cỡ lớn như .50 BMG, .408CheyTac hoặc loại đạn bắn tỉa Lapua của Pháp. Kế đến là Nga với 2 khẩu súng trường bắn tỉa trứ danh của mình từ những năm 50 và 80 của thế kỷ XX là SVD Dragunov và SVDS. Còn lại là trường phái cuối cùng mang phong cách của người Anh là chính xác, nhẹ nhàng.
Súng trường bắn tỉa của Hoa Kỳ nổi tiếng là “cơ bắp” khi sử dụng các loại đạn rất lớn với cơ chế nòng giật và thường chỉ được trang bị cho các xạ thủ bắn tỉa của các Lực lượng đặc biệt. Người Nga với công nghệ súng trường bắn tỉa trích khí dài rất được các xạ thủ nữ đặc biệt ưa chuộng bởi sơ tốc đầu đạn, độ giật nhẹ rất thích hợp. Và cuối cùng là người Anh với cơ chế trích khí nòng ngắn sử dụng băng đạn cơ cấu nạp sau Bullpup khá nổi tiếng.
Tuy nhiên, nói về các loại súng trường bắn tỉa tầm xa chỉ có Hoa Kỳ và Anh xứng đáng giữ các vị trí hàng đầu thế giới. Đó là các khẩu MacMillan Tac-50 của Hoa Kỳ, khẩu Thor XM408 thuộc dòng súng CheyTac của Hoa Kỳ và khẩu L115A3 của AWM (Anh). Trong đó, dòng súng CheyTac mới là dòng súng hiện đang giữ kỷ lục thế giới về cự ly.
