Đường cao tốc M4 kết nối Aleppo và Latakia giữ vai trò chiến lược quan trọng, hiện đang nằm trong sự kiểm soát của lực lượng nổi dậy và họ hoàn toàn không muốn từ bỏ quyền kiểm soát. Tuy nhiên, nếu lực lượng phiến quân không chịu rút quân, điều gì sẽ xảy ra?.
Biện pháp sử dụng vũ lực của Quân đội chính phủ Syria
Tờ báo trực tuyến Al-Masdar News bằng tiếng Arab tại khu vực Trung Đông đưa tin, phía Nga yêu cầu lực lượng phiến quân từ bỏ quyền kiểm soát con đường chiến lược M4 vào cuối tháng Ba này. Một yêu cầu tương tự cũng được phía Thổ Nhĩ Kỳ đưa ra, được Thống đốc Mohammed Fadi al-Saadoun tỉnh Idlib của Syria thông báo.
Các quan chức chính phủ Syria nói rằng, nếu phía Thổ Nhĩ Kỳ không dùng ảnh hưởng của mình để buộc lực lượng phiến quân do Thổ Nhĩ Kỳ "chống lưng", rời bỏ quyền kiểm soát với đường cao tốc M4, thì Quân đội chính phủ Syria sẽ phải thực hiện nhiệm vụ này, bằng các biện pháp vũ trang.
Yêu cầu của Nga và Syria đối với các chiến binh cần phải được thực hiện nghiêm túc theo thỏa thuận ngừng bắn ở tỉnh Idlib ký kết sau cuộc gặp gỡ giữa Tổng thống Nga Putin và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan tại Moscow vào hôm 5/3 vừa qua.
Đường cao tốc M4 có vai trò rất quan trọng cả về kinh tế và quân sự. Quân đội chính phủ Syria vào đầu năm 2020, đã mở chiến dịch quân sự lớn tại tỉnh Idlib, để giành quyền kiểm soát con đường chiến lược này.
Chiến dịch quân sự của Quân đội Syria, đang trên đà thắng như "chẻ tre", thì Thổ Nhĩ Kỳ đã tiến hành can thiệp quân sự, nhằm cứu lực lượng phiến quân bên bờ vực "sụp đổ".
Vậy, điều gì có thể xảy ra nếu nhóm khủng bố Khayyat Tahrir al-Sham và một số nhóm vũ trang đối lập khác do Thổ Nhĩ Kỳ ủng hộ, không chịu rời bỏ quyền kiểm soát đối với con đường chiến lược này? Điều này sẽ buộc quân đội chính phủ Syria, sử dụng sức mạnh quân sự để giành lại quyền kiểm soát đối với đường cao tốc M4; như vậy lệnh ngừng bắn lập tức sẽ bị phá vỡ.
Rất có thể, Quân đội Nga tại Syria sẽ cung cấp sự hỗ trợ toàn diện, cho các lực lượng Quân đội chính phủ Syria, cũng như các lực lượng dân quân Shiite, đã có mặt ở tỉnh Idlib và từ các khu vực lân cận giáp giới tỉnh này giành lại quyền kiểm soát con đường chiến lược này.
Trong cuộc chiến tại tỉnh Idlib vừa qua, không thể phủ nhận vai trò của lực lượng dân quân người Shiite. Lực lượng này là lính đánh thuê, quân số được góp mặt bởi nhiều quốc gia như Lebanon, Iraq, Pakistan và cả người Afghanistan.
Lực lượng dân quân Shiite có khả năng chiến đấu tốt, không chỉ là đồng minh chiến đấu bênh cạnh Quân đội chính phủ Syria, đây còn được tính là một bên tham chiến, mà chính quyền Damascus có thể không phải chịu trách nhiệm với những hành động của lực lượng này gây nên.
Đây cũng là con bài để Damascus sử dụng, để đối đầu với các chiến binh nổi dậy thân Thổ Nhĩ Kỳ và các lực lượng quân sự vô chính phủ khác.
Đoàn xe tuần tra chung Nga – Thổ Nhĩ Kỳ
Thái độ thù địch của phiến quân và thế khó của Thổ Nhĩ Kỳ
Bây giờ Quân đội chính phủ Syria, đang tập trung lực lượng tại hai thành phố chiến lược quan trọng là Jisr al-Shugur và Ariha, gần đường cao tốc M4 chạy qua. Các chiến binh cũng có lực lượng gần đó và thực hiện mọi nỗ lực, nhằm gây bất ổn tình hình và ngăn cản giao thông trên đường cao tốc M4.
Các lực lượng phiến quân đã cho nổ tung một cây cầu trên đường M4, lập nhiều chướng ngại vật trên đường, gài mìn và đắp các lũy cát… nhằm ngăn chặn sự di chuyển của các phương tiện dọc theo đường cao tốc và làm gián đoạn các cuộc tuần tra chung giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ.
Nhiều khả năng, các chiến binh nổi dậy sẽ không tuân thủ các yêu cầu của phía chính quyền Syria, cũng như lệnh ngừng bắn được bảo trợ của cả Nga và Thổ Nhĩ Kỳ ký hôm 5 tháng 3 vừa qua.
Hơn nữa, nhóm khủng bố Khayyat Tahrir al-Sham và các nhóm cực đoan khác đã từ chối tuân thủ lệnh ngừng bắn và tuyên bố rằng, họ sẽ tiêu diệt bất kỳ đoàn xe và tuần tra nào của Quân đội chính phủ Syria.
Các chiến binh cũng không hề phủ nhận thái độ cực kỳ thù địch của họ đối với các cuộc tuần tra chung của quân đội Nga và Thổ Nhĩ Kỳ, đang hoạt động trên đường cao tốc M4, do vậy vào cuối tháng 3 năm 2020, tình hình trên khu vực của đường cao tốc M4 đã trở nên trầm trọng hơn.
Tất nhiên, Thổ Nhĩ Kỳ không đủ sức gây áp lực lên các nhóm phiến quân để họ rời khỏi đường cao tốc M4 và giới hạn khoảng cách an toàn cho các đoàn tuần tra chung.
Đám đông có cả phụ nữ và trẻ em ngăn cản đoàn xe tuần tra chung
Nếu Quân đội chính phủ Syria, với sự hỗ trợ của không quân Nga, tiến hành các cuộc tấn công, nhằm giành lại quyền kiểm soát con đường chiến lược này thì sẽ là cái cớ cho Thổ Nhĩ Kỳ đổ lỗi về thất bại của lệnh ngừng bắn, do Damascus và Moscow gây nên.
Nếu Moscow một lần nữa thành công trong việc đàm phán với Ankara, thì có thể mở đường đi đến thỏa thuận, để Quân đội chính phủ Syria mở các cuộc tấn công quân sự, nhằm đè bẹp sự kháng cự cuối cùng của lực lượng nổi dậy nhưng điều này sẽ khó xảy ra.
Đừng quên rằng, quân đội Thổ Nhĩ Kỳ và phiến quân Syria là đồng minh. Một thỏa thuận trên giấy, tương đương với việc Thổ Nhĩ Kỳ từ bỏ đồng minh. Mối quan hệ giữa quân đội Thổ Nhĩ Kỳ và phiến quân Syria là khá bền chặt, trong tình hình hiện nay Thổ Nhĩ Kỳ rơi vào thế khó, khi cũng không thực sự làm hài lòng Nga và cũng không thuyết phục được phiến quân.
Quân đội Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đã bắt đầu các cuộc tuần tra chung theo thỏa thuận trên đường cao tốc M4 vào ngày 14 tháng 3, nhưng cuộc tuần tra chung đã diễn ra không suôn sẻ.
Đoàn xe tuần tra chung bị chặn lại; lực lượng phiến quân không dùng vũ lực nhưng tất cả các mánh khóe đã được sử dụng: Dùng đám đông có cả phụ nữ và trẻ em ngăn cản, đốt lốp xe, lập nhiều vật cản đường và một đoạn đường bị đào. Cuối cùng, cuộc tuần tra chung giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ phải dừng lại.
Trước chuyến tuần tra chung, vào ngày 14/3, một đơn vị của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ đã hành quân đến khu vực này và cố gắng chấm dứt tình trạng biểu tình, để mở đường cao tốc. Tuy nhiên, những người biểu tình đã từ chối sơ tán, buộc nhóm binh sĩ Thổ phải rút lui.
Việc lực lượng phiến quân tập hợp lực lượng ngặn đường cao tốc M4 đã cho thấy quyết tâm của các nhóm vũ trang đối lập không chịu rút khỏi các khu vực mà chúng đang cố chặn trục đường này; điều này rất có thể dẫn đến việc Quân đội Syria sử dụng các biện pháp quân sự để giải quyết và lệnh ngừng bắn mong manh sẽ dẫn đến đổ vỡ là điều không thể tránh khỏi./.
Phiến quân do Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn đụng độ với các lực lượng chính phủ Syria