Lan truyền tin chai nước nhựa để trong tủ lạnh sinh chất độc gây ung thư: Sự thật là gì?

Mới đây, trên mạng xã hội, doanh nhân L.H.A một người có tầm ảnh hưởng với số lượng người theo dõi hơn 1,3 triệu người đã chia sẻ một số thông tin khoa học có liên quan tới sức khỏe con người, đặc biệt về phòng ngừa và điều trị ung thư. Chỉ sau hơn một ngày đăng tải, thông tin bài viết này đã có hơn 1000 lượt chia sẻ.

Điều đáng nói thông tin chị L.H.A chia sẻ ngoài các nội dung cách phòng ngừa và điều trị ung thư thì có một nội dung gây ra sự chú ý rất mạnh có liên quan tới chất dioxin.

Cụ thể, nội dung chia sẻ được diễn giải như sau: "Các hóa chất như dioxin gây ung thư, đặc biệt là ung thư vú. Dioxin rất có hại, đặc biệt là đối với các tế bào cơ thể.

Đừng để trong tủ lạnh chai nước nhựa bởi vì nhựa sẽ "đổ mồ hôi" dioxin và làm nhiễm độc nước uống. Gần đây, Tiến sĩ Edward Fujimoto, Giám đốc chương trình Wellness ở bệnh viện Castle, xuất hiện trong một chương trình truyền hình giải thích sự nguy hiểm của dioxin".

Trước khuyến cáo không để chai nhựa đựng nước uống trong tủ lạnh vì nhựa sẽ "đổ mồ hôi" dioxin và làm nhiễm độc nước uống khiến cho nhiều người rất lo ngại. Vì thực tế đồ nhựa là sản phẩm rất tiện dụng nên gia đình nào cũng có sản phẩm nhựa và việc dùng chai nhựa đựng nước uống để trong tủ lạnh là điều khá phổ biến tại nhiều gia đình, đặc biệt trong những tháng mùa hè.

Thông tin thiếu chính xác về nhựa "đổ mồ hôi"

PGS Trần Thị Tuyết Hạnh, giảng viên Sức khỏe môi trường, trường Đại học Y tế công cộng cho biết, không có chuyện nước uống cho vào chai nhựa để trong tủ lạnh sẽ "đổ mồ hôi" ra chất dioxin. Bất kỳ ai nghiên cứu về dioxin thì cũng nhận ra thông tin này sai cơ bản về mặt khoa học. Thông tin này sẽ gây ra những sự hoang mang cho nhiều người và làm nhiều người không dám để chai nước trong tủ lạnh.

Dioxin là 1 tạp chất có trong chất da cam và một số chất diệt cỏ khác do quân đội Mỹ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam. Có 75 chất khác nhau thuộc họ dioxin, trong đó chất 2,3,7,8 Tetrachlorodibenzo-p-dioxin (TCDD) là chất độc nhất trong họ dioxin và được xem là chất độc nhất từ trước đến nay con người từng tạo ra. Chất này được xếp vào chất ung thư Nhóm 1 – chất gây ung thư ở người. Phơi nhiễm dioxin trong thời gian dài, đặc biệt là 2,3,7,8 TCDD dù ở một lượng nhỏ thì cũng có nguy cơ gây ra những vấn đề sức khoẻ cho con người.

Dioxin thường đến từ đâu? GS Hạnh cho biết: dioxin là tạp chất tồn tại trong khoảng 76,9 triệu lít các chất diệt cỏ do quân đội Mỹ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam. Ngoài ra dioxin còn được thải vào môi trường từ các hoạt động công nghiệp có sử dụng Clo và khi đốt rác có nhựa, nilong ở nhiệt độ thấp bằng lò đốt thủ công hay đốt rác tự phát ở các khu dân cư…

PGS Hạnh nhấn mạnh: "Từ trước tới nay người Việt chỉ biết đến dioxin là chất cực độc có trong chất da cam và các chất diệt cỏ khác do quân đội Mỹ sử dụng trong chiến tranh, nếu phơi nhiễm trong thời gian dài tăng nguy cơ sinh con dị tật và tăng nguy cơ mắc ung thư và rất nhiều loại bệnh tật khác. 

Theo Viện Y khoa Mỹ hiện đã có đầy đủ bằng chứng khoa học để kết luận "có mối liên quan" giữa phơi nhiễm dioxin và ung thư máu (ung thư bạch cầu dòng lympho dạng mãn tính), ung thư mô mềm (bao gồm tim), ung thư dạng không-Hodgkin, ung thư dạng Hodgkin và chứng mụn trứng cá do Clo… Ngày 20/2/2008, Bộ Y tế Việt Nam cũng đã ban hành Danh mục 17 bệnh, tật, dị dạng, dị tật có liên quan đến phơi nhiễm với chất độc hoá học/ dioxin.

Trong bản thân các chai nhựa đựng nước thường không có dioxin. Không có chuyện để chai nhựa đựng nước trong tủ lạnh thì "đổ mồ hôi" ra dioxin. Tôi tìm hiểu về dioxin trong khá nhiều năm và làm luận án tiến sĩ ở Úc về đánh giá nguy cơ sức khoẻ môi trường liên quan tới dioxin ở 2 điểm nóng sân bay Biên Hoà và Đà Nẵng nên khi đọc thông tin này tôi thấy rất phi lý, không đúng với khoa học.

Nhưng đối với người dân không có đầy đủ kiến thức thì khi tiếp nhận thông tin này họ sẽ rất sợ".

Đồng quan điểm với PGS Hạnh, PGS.TS Nguyễn Huy Nga, nguyên Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế) cũng khẳng định dioxin là chất cực độc với cơ thể. Thông tin chai nước để trong từ lạnh "đổ mồ hôi" ra dioxin là không đúng. Dioxin là sản phẩm phụ, xuất hiện khi sản xuất những chất hóa học công nghiệp liên quan đến clo như thuốc trừ sâu, thuốc tẩy trắng và một số chất dùng cho ngành da giày. Dioxin có thể sinh ra khi đốt rác thải y tế, rác thải nhựa ở nhiệt độ thấp.

Lưu ý dùng đồ nhựa đúng cách

PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, nguyên giảng viên Viện Công nghệ và Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội cho biết, khi sử dụng đồ nhựa cần chú ý tới ký hiệu và con số được đánh trên mỗi chai nhựa để giúp nhận biết được loại chai có thể tái sử dụng hay không. 

Lưu ý không dùng nilon bọc thức ăn để bọc thức ăn để đun nấu, đựng đồ nhiều chất béo..., trừ khi trên hộp của sản phẩm có ghi là an toàn khi ở nhiệt độ cao (hoặc với lò vi sóng). Không đun/hâm nóng các thực phẩm được chứa trong những loại đồ nhựa không được thiết kế để đựng thực phẩm nóng (như lọ/hũ kem). Không chứa thực phẩm trong những loại đồ nhựa không được thiết kế để đựng thực phẩm.