Cơ sở hạt nhân Iran gặp sự cố ngay trước sự kiện quan trọng

Cơ sở hạt nhân Natanz của Iran hôm nay gặp sự cố về mạng điện chỉ vài giờ sau khi khởi động các máy ly tâm thế hệ mới để tăng tốc độ làm giàu urani, truyền hình nhà nước Iran đưa tin.

Đây là sự cố mới nhất xảy ra ở khu tổ hợp hạt nhân được bảo vệ nghiêm ngặt nhất của Iran, trong bối cảnh các cuộc đàm phán hạt nhân của nước này với các cường quốc phương Tây gặp phải nhiều trở ngại.

Đài truyền hình nhà nước Iran dẫn lời ông Behrouz Kamalvandi, phát ngôn viên của chương trình hạt nhân dân sự Iran, nói về sự cố:

“Ông Kamalvandi nói rằng may mắn là sự cố không gây tổn thất về người hay ô nhiễm. Nguyên nhân của sự cố đang được điều tra”, người dẫn chương trình truyền hình nói.

Tổ chức năng lượng nguyên tử Iran, đơn vị phụ trách chương trình hạt nhân dân sự của Iran, sau đó cũng ra tuyên bố sử dụng từ “sự cố”, nhưng không nói cụ thể.

Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế tại Vienna, Áo, nói rằng họ đã “nắm được thông tin qua báo chí”, nhưng từ chối bình luận.

Natanz, cơ sở từng bị tấn công bằng siêu virus máy tính Stuxnet, được xây ngầm dưới lòng đất để tránh bị kẻ thù tấn công từ trên không. Từ năm 2002, nơi này gây lo ngại cho phương Tây về chương trình hạt nhân Iran khi các bức ảnh vệ tinh cho thấy Iran xây dựng cơ sở đặt máy ly tâm dưới lòng đất. Cơ sở này nằm cách thủ đô Tehran khoảng 200km.

Ở Natanz từng xảy ra một vụ nổ bí ẩn tại nhà máy lắp ráp lò ly tâm vào tháng 7 năm ngoái mà giới chức nước này gọi là hành động phá hoại. Iran hiện đang xây lại cơ sở nằm sâu dưới ngọn núi gần đó.

Israel, kẻ thù của Iran, bị nghi ngờ đã thực hiện vụ tấn công đó và nhiều cuộc tấn công khác.

Iran cũng cáo buộc Israel sát hại một nhà khoa học đã khởi xướng chương trình hạt nhân quân sự của nước này từ nhiều năm trước. Israel không nhận trách nhiệm thực hiện các vụ tấn công, nhưng Thủ tướng Benjamin Netanyahu nhiều lần gọi Iran là mối đe doạ lớn của nước này.

Hôm nay, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin đến Israel để gặp ông Netanyahu và Bộ trưởng Quốc phòng Israel Benny Gantz.

Hôm qua, Iran thông báo đưa vào sử dụng chuỗi 164 máy ly tâm IR-6 tại cơ sở Natanz. Nước này cũng bắt đầu thử nghiệm máy ly tâm IR-9 mà họ nói là có thể tăng tốc độ làm giàu urani thêm 50 lần so với máy ly tâm thế hệ 1, IR-1, của nước này. Thỏa thuận hạt nhân mà Iran từng ký với các cường quốc phương Tây chỉ cho phép Iran sử dụng lò IR-1.

Nhưng từ khi Mỹ rút khỏi thoả thuận này vào năm 2018, Tehran bỏ tất cả giới hạn về tích luỹ và mức độ làm giàu nhiên liệu.

Giờ đây, Tehran đã làm giàu lên mức 20%, còn cách khá xa mức độ 90% đủ để chế tạo vũ khí. Iran luôn khẳng định chương trình hạt nhân của họ chỉ phục vụ các mục đích hoà bình, nhưng nỗ sợ Tehran có thể chế tạo bom hạt nhân khiến các cường quốc thế giới quyết định ký thoả thuận với nước này vào năm 2015.

Đầu tuần này, một tàu hàng của Iran được cho là cơ sở nổi của Lực lượng vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran ở ngoài khơi Yemen hứng một vụ nổ, có thể do ngư lôi. Iran cáo buộc Israel là thủ phạm.