SOHA NEWS
Con số thiệt hại mang dấu hiệu hủy diệt
Xung đột ở Nagorno-Karabakh là một cuộc chiến tranh thông thường, được tiến hành bởi các lực lượng vũ trang chuyên nghiệp. Tuy nhiên, vũ khí công nghệ cao của thế kỷ 21 lại có khả năng làm cho cuộc xung đột trở nên mang tính hủy diệt hơn bao giờ hết.
Nếu các dữ liệu thống kê chính thức về chiến trường là đáng tin cậy thì số người chết thật đáng kinh ngạc.
Azerbaijan vẫn chưa xác nhận số người thiệt mạng của họ nhưng Armenia tuyên bố đã giết hoặc làm bị thương khoảng 5.000 quân nhân Azerbaijan. Armenia cũng thường xuyên cập nhật số lượng quân nhân của họ bị tử vong, cho đến nay là gần 500, trong khi Azerbaijan ước tính con số này thực tế cao hơn nhiều lần như thế.
Các tuyên bố về việc giành giật được lãnh thổ và tổn thất gây ra cho mỗi bên rất khó xác minh. Không chỉ giới truyền thông bị hạn chế tiếp cận ở chiến tuyến giao tranh mà việc không kích vào các khu vực dân sự cũng khiến công việc của họ trở nên cực kỳ nguy hiểm. Ít nhất sáu nhà báo đã bị thương.
Thế nhưng, các video chiến trường và khả năng quân sự đã được biết của hai bên tham chiến cho thấy Azerbaijan có lợi thế về công nghệ, đặc biệt là với các máy bay không người lái (UAV) mua từ Israel và Thổ Nhĩ Kỳ.
UAV Bayraktar TB2 do Thổ Nhĩ Kỳ chế tạo. Ảnh: AFP
Liệu sức mạnh hủy diệt của chúng có được chứng minh là nhân tố quyết định trong cuộc xung đột hiện tại hay không thì vẫn chưa thể khẳng định một cách chắc chắn.
Tuy nhiên, các bảng quảng cáo kỹ thuật số ở Baku đã phát đi những hình ảnh có độ phân giải cao ghi lại cảnh tên lửa của họ tấn công xe tăng Armenia cùng các khí tài quân sự khác cũng như các nhóm binh sĩ bị bắt công khai.
Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev từng chia sẻ trên kênh truyền hình Thổ Nhĩ Kỳ rằng các máy bay không người lái do Ankara cung cấp đã giúp Azerbaijan giảm thiểu số người thương vong.
“Những chiếc máy bay không người lái này cho thấy sức mạnh của Thổ Nhĩ Kỳ và nó cũng tiếp thêm sức mạnh cho chúng tôi”, ông Aliyev phát biểu.
Những “cỗ máy chém” lơ lửng trên không
Theo các nhà phân tích quốc phòng thì Tổng thống Aliyev đang đề cập đến UAV Bayraktar TB2 do công ty quốc phòng Baykar của Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất.
Bayraktar TB2 có thể hoạt động ở độ cao 8.000 mét nên rất khó bị phát hiện và có thể bay liên tục tới 27h với trọng tải là 4 tên lửa.
Azerbaijan tấn công một trại lính của Armenia ở Nagorno-Karabakh. Ảnh: AP
Fuad Shahbaz, nhà phân tích quốc phòng thuộc Trung tâm Truyền thông Chiến lược ở Baku cho biết: “Chúng tôi đã thấy các máy bay không người lái Bayraktar được Không quân Thổ Nhĩ Kỳ tích cực sử dụng tại Syria và Libya. Giờ đây, chúng lại xuất hiện ở Azerbaijan và đang được sử dụng tích cực tại Nagorno-Karabakh”.
Rob Lee, nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Đại học College London nói rằng, việc sử dụng TB2 đã ảnh hưởng đáng kể đến lực lượng Armenia trên bộ và khả năng tiếp viện và tự vệ của chính họ.
“Ban đầu, các máy bay TB2 tấn công các hệ thống phòng không. Những hệ thống mà chúng tôi thấy bị phá hủy có niên đại từ những năm 1980. Tôi nghĩ rằng các radar đang phải vật lộn để có thể thu thập những chiếc UAV kích cỡ nhỏ này”.
"Sau đó, TB2 bắt đầu truy đuổi xe tăng, pháo binh và khi đã liên tiếp vượt qua được các mục tiêu ưu tiên, chúng hướng vào các đội hình binh lính".
Chi tiêu quốc phòng của quốc gia giàu có Azerbaijan từ nhiều năm qua đã vượt qua Armenia, cho phép họ mua được các hệ thống vũ khí tiên tiến, chủ yếu từ Nga, Israel và Thổ Nhĩ Kỳ.
Trong khi Nga vẫn là nhà cung cấp vũ khí chính cho cả hai nước thì các máy bay không người lái và hệ thống tên lửa của Israel và Thổ Nhĩ Kỳ lại đang bộc lộ nguy cơ lớn với các khí tài đã lỗi thời của Armenia.
Ông Lee cho biết: "Từ sau năm 2016, Nga bắt đầu nhận ra rằng họ phải trang bị cho Armenia những gì họ đã bán cho Azerbaijan để cân bằng lại sức mạnh giữa hai bên".
Những vũ khí này bao gồm cả các tên lửa đạn đạo chiến thuật Iskander M có tầm bắn lên tới 500km và đặc biệt hiệu quả trong việc né tránh các hệ thống phòng không. Cho đến nay, nó vẫn chưa được sử dụng.
Thi thể nạn nhân được đưa ra khỏi khu vực bị tấn công rocket ở Nagorno-Karabakh. Ảnh: Reuters
Nếu các lực lượng Armenia ở Nagorno-Karabakh bị áp đảo hơn về số lượng và công nghệ, thì họ lại có một lợi thế quan trọng: đó là địa lý.
Một cuộc tấn công trên bộ của Azerbaijan sẽ phải vượt qua các vị trí phòng thủ kiên cố án ngữ các vùng đất cao trên lãnh thổ miền núi.
Chuyên gia Richard Giragosian thuộc Trung tâm Nghiên cứu các Vấn đề Khu vực có trụ sở tại Yerevan tin rằng, Azerbaijan có thể đã phải trả giá về mặt thiết bị quân sự và nhân lực.
"Cuộc tấn công của Yerevan trải dài trên một diện tích rộng lớn dọc đường giới tuyến khiến việc triển khai lực lượng ban đầu bị phân tán và chia cắt về mặt hậu cần khiến họ dễ bị phản công".
Kể từ khi chiếm đóng Nagorno-Karabakh và các vùng lãnh thổ xung quanh Azerbaijan trước khi ngừng bắn năm 1994, các lực lượng Armenia đã có nhiều năm để chuẩn bị phòng thủ. Các lực lượng Karabakh đã chuẩn bị kế hoạch từ trước và có khả năng đã củng cố các vị trí thứ yếu với những kho vũ khí dự phòng.
"Ngay cả khi Azerbaijan chiếm giữ được một số vị trí thì họ cũng rất khó tận dụng chúng. Thông thường trong chiến tranh, khi đã phá vỡ được một phòng tuyến, đối phương có thể khai thác điểm yếu đó và chiếm lại lãnh thổ. Nhưng ở Karabakh, điều này là rất khó vì có chỉ một vài con đường. Nếu xe chiến đấu đầu tiên bị hạ gục thì những chiếc xe khác sẽ không thể đi qua được".
Tuy nhiên, theo chuyên gia Rob Lee, hiện trạng dường như đang có lợi cho Azerbaijan.
"Các UAV TB2 chỉ lượn lờ trên cao và chờ đợi cơ hội để tấn công mục tiêu. Nếu Armenia không có kế hoạch tốt để tiêu diệt chúng thì Azerbaijan sẽ tiếp tục không kích”.
Armenia, nước cung cấp vũ khí và binh lính cho Nagorno-Karabakh, đúng là đang sở hữu một số lượng có giới hạn các hệ thống tên lửa phòng không hiện đại Tor-M2KM do Nga chế tạo có khả năng tìm và bắn hạ TB2.
“Nhưng họ có muốn triển khai chúng đến Karabakh hay không? Tại đây họ có thể phải sẽ mất một số hệ thống. Chưa chắc Armenia đã sẵn sàng cho điều đó”, ông Lee phân tích.
Nếu không có một biện pháp phòng thủ hiệu quả chống lại ưu thế trên không rõ ràng của Azerbaijan thì các cuộc tấn công bằng TB2 nhiều khả năng sẽ tiếp tục gây tổn hại về nhân lực và tinh thần chiến đấu cho Armenia.
Azerbaijan tung video tấn công phá hủy các hệ thống phòng không của Armenia