Bệnh gút có gây biến chứng không?

Bệnh gút gặp chủ yếu ở người trưởng thành, nhất là lứa tuổi từ 40 trở đi, có thể gây nên biến chứng, thậm chí gây tàn phế.

Nguyên nhân là gì?

Nguyên nhân của bệnh gút là do trục trặc về gen. Cho đến nay, giới khoa học đã xác định được 5 gen liên quan đến bệnh gút. Bệnh gút thường gặp ở đàn ông nhiều hơn phụ nữ, do các gen bị trục trặc thường có ở nam.

Ở bệnh gút, do sự thay đổi khác thường của các phản ứng trong cơ thể dẫn đến chất axít uric được tạo ra nhiều hơn hoặc là sự lọc thải ra bằng đường tiểu không kịp gây ứ đọng. Khi axít uric tăng lên trong máu, chúng kết hợp lại và tạo nên những khối trong suốt gọi là tinh thể urat và lắng đọng trong màng hoạt dịch khớp gây viêm, đau khớp.

Tuy nhiên, hội chứng axít uric tăng cao và bệnh gút là hai vấn đề cần phân biệt, mặc dù chúng có liên quan chặt chẽ với nhau. Axít uric là một chất thải được hình thành do sự phá hủy tự nhiên chất purin trong cơ thể.

Những người có thói quen ăn nhiều chất đạm, hải sản hoặc các phủ tạng động vật hoặc uống nhiều bia, rượu không chỉ làm tăng hàm lượng purin mà còn là nguồn chuyển hóa dở dang tạo ra vô số các gốc tự do, di chuyển trong máu và sẵn sàng gắn vào bất kỳ gen nào có nguy cơ biến đổi.

Mặt khác, bệnh gút thường gặp do người bệnh có tiền sử bệnh tiềm ẩn và các bệnh khác gồm béo phì, tiền sử gia đình, bệnh thận, huyết áp cao, hội chứng chuyển hóa và sử dụng của một số thuốc. Ngoài ra, axít uric còn có thể lắng đọng ở các cơ quan khác như: thận, tổ chức dưới da gây nên sỏi thận và hình thành các hạt tophy.

Các hạt tophi bị loét vỡ, khiến vi khuẩn xâm nhập vào trong khớp gây viêm khớp nhiễm khuẩn

Biểu hiện như thế nào?

Chính những khối tinh thể muối urat tích tụ ở các khớp xương dẫn đến viêm, sưng tấy, nóng, đau nhức cho người bệnh. Sự tích tụ nhiều tinh thể urat ở các khớp làm cho các khớp sưng lên.

Thể gút cấp tính thường có đau khớp dữ dội, rát bỏng là một triệu chứng đặc trưng. Triệu chứng này thường xuất hiện vào lúc nửa đêm về sáng, nhất là sau các bữa ăn có nhiều đạm, uống bia, rượu.

Tại các khớp đau có hiện tượng viêm rõ rệt (sưng, nóng, đỏ, đau). Một đặc điểm trong viêm khớp của bệnh gút là các khớp đau không đối xứng. Các khớp đau thường hay gặp trong bệnh gút là khớp ngón chân, khớp cổ chân, khớp gối và đặc biệt là khớp ngón chân cái (ở nữ thường đau các khớp ngón tay). Bệnh gút cấp tính, axít uric máu thường tăng cao.

Thể mạn tính của bệnh gút thường đau một số khớp xương nhưng không phải đau thường xuyên mà đau tái đi tái lại nhiều lần. Mỗi lần lên cơn đau có khi không điều trị gì cũng tự khỏi. Chính vì lẽ đó mà rất dễ chẩn đoán nhầm với bệnh thoái hóa khớp hoặc viêm khớp dạng thấp.

Có gây biến chứng không?

Bệnh gút rất có thể gây biến chứng nếu điều trị không đúng, không liên tục. Theo các tổng kết, nghiên cứu, hậu quả của bệnh gút rất nguy hiểm, có thể gây hủy hoại khớp và đầu xương, gây tàn phế.

Mặt khác các hạt tophi bị loét vỡ, khiến vi khuẩn xâm nhập vào trong khớp gây viêm khớp nhiễm khuẩn, từ đó có thể gây nhiễm trùng huyết. Bên cạnh đó, do muối urát lắng đọng ở thận làm tổn thương thận, gây sỏi thận, ứ mủ thận dẫn đên suy thận suy thận, tăng huyết áp...

Ngoài ra, biến chứng còn xảy ra ở không ít trường hợp chẩn đoán nhầm với các bệnh khớp khác (viêm khớp nhiễm khuẩn, viêm khớp dạng thấp) khiến việc sử dụng kháng sinh tràn lan gây nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí tử vong (dị ứng kháng sinh) hoặc gặp người bị dị ứng với thuốc điều trị gút (allopurinol) hoặc tác dụng phụ của các thuốc chống viêm corticoid hoặc không steroid làm tổn hại đến hệ tiêu hóa, máu, thận...

Lời khuyên của thầy thuốc

Ngoài việc điều trị (dùng thuốc) đúng, nghiêm túc, không điều trị ngắt quãng, người mắc bệnh gút cần ăn kiêng hoặc hạn chế ăn các phủ tạng động vật (tim, gan, lòng, thận...), hải sản.

Cần thực hiện chế độ ăn giảm đạm, giảm mỡ, giảm cân (nếu béo phì), ăn nhiều rau, trái cây và không nên để bị đói (vì axít uric trong máu tăng cao khi đói).

Người bệnh nên kiêng rượu, bia, bởi vì, các loại đồ uống có cồn thường là nguyên nhân làm xuất hiện hoặc tái phát bệnh gút. Cần uống đủ lượng nước hàng ngày (1,5 - 2,0 lít) để tăng cường đào thải lượng axít uric bằng đường nước tiểu hạn chế lắng đọng ở thận.

Hàng ngày nên vận động cơ thể, có chế độ sinh hoạt điều độ, làm việc nhẹ nhàng, tránh mỏi mệt cả về tinh thần lẫn thể chất. Cần tránh lạnh, lao động quá mức, chấn thương, stress... Ngoài ra, bệnh nhân gút cần tránh dùng một số loại thuốc có thể làm tăng axít uric máu như: các thuốc lợi tiểu, corticoid, aspirin.

Để hạn chế các biến chứng do bệnh gút gây ra người bệnh cần được tái khám, tốt nhất là khám chuyên khoa khớp.