SOHA NEWS
Giai đoạn 1
Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 11/10 tuyên bố, Mỹ đã đạt được một thỏa thuận tạm thời với Trung Quốc, hoãn tăng thuế dự kiến áp dụng vào tuần tới, mang lại một không khí hòa hoãn tạm thời trong bối cảnh thương chiến kéo dài và gây nhiều tổn thất.
Phát biểu từ Phòng Bầu dục, ông Trump cho hay, các nhà đàm phán đã đạt được một thỏa thuận "Giai đoạn 1". Sẽ mất vài tuần để thảo văn bản này và cả hai bên có thể ký chính thức vào tháng 11 tới.
NYTimes dẫn lời Tổng thống Mỹ cho biết, thỏa thuận này bao gồm quyết định Trung Quốc mua 40-50 tỉ USD nông sản Mỹ hàng năm, cùng hướng dẫn về cách quản lý đồng nhân dân tệ.
Thỏa thuận cũng sẽ củng cố mức độ bảo vệ của Trung Quốc đối với sản phẩm trí tuệ Mỹ và cho phép các công ty dịch vụ tài chính tiếp cận sâu hơn vào thị trường Trung Quốc.
Đổi lại, Mỹ sẽ không tiếp tục thực hiện kế hoạch tăng thuế lên 30% đối với 250 tỉ USD hàng hóa Trung Quốc, mức thuế dự kiến được áp vào tuần tới. Tổng thống Mỹ vẫn chưa đưa ra quyết định cuối cùng về việc liệu ông có áp thuế bổ sung vào ngày 15/12 như ông đã de dọa trước đó hay không.
Trung Quốc không gọi đây là "thỏa thuận"
Tuyên bố trên là một bước ngoặt lớn trong lập trường của Tổng thống Mỹ vài tuần trở lại đây, khi mà ông Trump yêu cầu các công ty Mỹ ngừng giao dịch với Trung Quốc và dọa áp thuế lên mọi sản phẩm đồ chơi, máy tính và giày dép từ Bắc Kinh trước cuối năm nay do tức giận vì thuế trả đũa của Trung Quốc.
Tình trạng leo thang căng thẳng giữa hai nước đã khiến các nhà đầu tư, các chính trị gia và nhiều doanh nghiệp phải lo lắng và bắt đầu hoãn đầu tư, cũng như tuyển dụng trong bối cảnh không chắc chắn về quỹ đạo của thương chiến.
Bloomberg cho rằng thỏa thuận một phần nêu trên là bước đột phá lớn nhất trong cuộc thương chiến kéo dài 18 tháng qua. Điều quan trọng nằm ở chỗ, Tổng thống Trump khẳng định đây mới là giai đoạn đầu tiên của một thỏa thuận lớn hơn.
Nhận định về bước tiến mới này, các nhà kinh tế học của Bloomberg cho rằng:
"Theo như kinh nghiệm đã có trong quá khứ thì các thỏa thuận thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc không đáng với số giấy dùng để thảo ra. Thỏa thuận lần này thậm chí còn chưa được làm thành văn bản giấy. Mặc dù vậy, tới thời điểm hiện tại, các chỉ số về thương mại có tích cực hơn một chút. Nếu tình trạng này được duy trì thì nó sẽ giúp hạn chế trượt dốc tăng trưởng toàn cầu".
Mặc dù thỏa thuận một phần này có thể giải quyết các vấn đề ngắn hạn nhưng một số bất đồng gai góc nhất vẫn còn đó. Mục tiêu của Mỹ trong cuộc thương chiến xoay quanh cáo buộc về đánh cắp tài sản trí tuệ, chuyển giao công nghệ ép buộc và những khiếu nại liên quan tới chính sách trợ giá công nghiệp của Trung Quốc.
Trong khi đó, truyền thông Trung Quốc lại có vẻ cẩn trọng. Hãng thông tấn Tân Hoa Xã của Trung Quốc đưa tin rằng các nhà đàm phán đã nỗ lực tiến tới một thỏa thuận cuối cùng nhưng không gọi những gì hai bên đạt được ngày 11/10 là "một thỏa thuận".
Hu Xijin, Tổng biên tập Hoàn Cầu thì đăng trên Twitter rằng các báo cáo chính thức từ Trung Quốc không đề cập tới mục tiêu ký thỏa thuận vào tháng tới của ông Trump. Điều này cho thấy Bắc Kinh không muốn đặt quá nhiều kỳ vọng.
Giai đoạn 2
Chính quyền Trump cho biết, các vấn đề liên quan tới Huawei không nằm trong thỏa thuận đạt được hôm 11/10 và sẽ là một tiến trình riêng biệt. Ông Trump nói với báo giới rằng, nhà sản xuất thiết bị viễn thông Trung Quốc, vốn đã bị đưa vào danh sách đen hồi tháng 5, sẽ được bàn thảo trong giai đoạn 2 của cuộc đàm phán.
Chứng khoán toàn cầu đã tăng hôm 11/10 trong bối cảnh triển vọng về khả năng đình chiến thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Ông Trump trước đó đã tweet rằng, nếu hai nước đạt được thỏa thuận, ông có thể ký mà không cần được Quốc hội thông qua.