Láng giềng của Ukraine rạn nứt nội bộ vì tiêm kích F-16 Mỹ

Hợp đồng hơn 1,6 tỷ USD mua chiến đấu cơ Mỹ F-16 là nguyên nhân gây bất đồng giữa thủ tướng và bộ trưởng Quốc Phòng Slovakia - quốc gia láng giềng của Ukraine. Theo giới quan sát, đây là một rạn nứt trong chính phủ liên minh cầm quyền tại Brastislava.

Slovakia là một thành viên của Liên Minh Bắc Đại Tây Dương NATO, và hợp đồng hơn 1,6 tỷ USD nói trên được coi là khoản chi tiêu quân sự quy mô nhất của quốc gia này từ nhiều năm qua.

Ngày 30/11/2018, Bộ Quốc Phòng Slovakia thông báo đạt được thỏa thuận mua 14 chiến đấu cơ F-16 do tập đoàn Mỹ Lockheed Martin chế tạo. Phía Mỹ sẽ cung cấp chiến đấu cơ, vũ khí và bảo đảm chương trình đào tạo cho các phi công Slovakia. Lockheed Martin sẽ trao hàng cho phía Slovakia trước cuối năm 2023.

Chỉ vài giờ sau thông báo của bộ Quốc Phòng, Thủ tướng Slovakia Petter Pellegini tuyên bố, thỏa thuận nói trên chưa được bộ Tài Chính đồng ý.

Đứng đầu bộ Quốc Phòng Slovakia là ông Peter Gaijdos, lãnh đạo đảng cực hữu SNS.

Thủ tướng Pellegrini thuộc đảng Xã Hội Dân Chủ SD-Smer. Hai đảng này cùng với một đảng nhỏ thứ ba mang tên Most Hid cùng trong liên minh cầm quyền.

Giới phân tích coi tranh cãi xung quanh hợp đồng mua chiến đấu cơ của Mỹ là một sự đối đầu giữa đảng cực hữu và Xã Hội Dân Chủ, bởi tháng 7/2018, chính thủ tướng Pellgerini đã đồng ý trang bị chiến đấu cơ của Mỹ và còn hướng tới khả năng mua chiến đấu cơ JAS-39 Gripen của Thụy Điển.

Nguyên là một quốc gia thuộc khối Xã Hội Chủ Nghĩa, Slovakia đang từng bước hiện đại hóa đội ngũ các chiến đấu cơ gồm những chiếc MiG-29 của Nga. Tháng 4/2018, Washington đã đồng ý bán F-16 cho Bratislava.