Tại sao càng có tuổi, con người càng cảm thấy một năm trôi qua nhanh hơn?

Với nhiều người, năm 2025 trôi qua chỉ trong một cái chớp mắt. Không ít người đặt ra câu hỏi: "Chẳng phải vừa mới đón năm mới rồi sao? Tại sao chúng ta cảm thấy những năm tháng tuổi thơ trôi thật chậm, nhưng hiện tại lại vụt qua nhanh đến vậy?".

Điều này không phải cảm nhận chủ quan mà đã được các chuyên gia chứng minh. Theo họ, nhận thức về thời gian thay đổi đáng kể theo tuổi tác, khiến một số giai đoạn nhất định trong đời có cảm giác "nhanh như một cơn gió".

Càng có tuổi càng thấy thời gian trôi nhanh, tại sao?

Cindy Lustig, giáo sư tâm lý học tại Đại học Michigan (Mỹ) cho biết, nhận thức của mỗi người về ngày, tháng, năm bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi trí nhớ và khối lượng trải nghiệm trong đời.

Ví dụ: Với đứa trẻ 8 tuổi, một năm là 1/8 cuộc đời. Tuy nhiên với một cụ già 80 tuổi, một năm chỉ là 1/80 cuộc đời đã qua. Như vậy, khi nhìn lại, người 80 tuổi cảm thấy một năm trôi qua nhanh hơn.

Sự hồi tưởng cũng là nhân tố thúc đẩy cảm giác thời gian trôi nhanh. Giáo sư Lustig lý giải rằng ở tuổi 80, cuộc sống thường không khác biệt mấy so với tuổi 78 hay 79. Ngược lại, khi còn trẻ, mỗi năm con người đều có những kỷ niệm lần đầu tiên đáng nhớ.

Khi hồi tưởng, ký ức càng lặp lại, càng tăng cảm nhận thời gian trôi qua nhanh hơn. Các nghiên cứu cũng chỉ ra não bộ có xu hướng nhớ "gộp" thời gian lại nếu các ngày hoặc các tuần diễn ra tương tự nhau.

Con người cảm thấy thời gian trôi lâu với một năm đầy ắp trải nghiệm mới lạ . Ngược lại, nếu cuộc sống chỉ là những vòng lặp đơn điệu thì thời gian sẽ vụt qua.

Người trẻ luôn học kiến thức mới mỗi ngày. Khi này, não bộ sẽ cảm nhận thời gian trôi chậm lại vì có nhiều dữ liệu được nạp. Còn người già thì ít học được kiến thức mới hơn nên thấy thời gian không đọng lại.

"Não bộ chúng ta được thiết kế để ghi lại sự thay đổi”, Adrian Bejan, giáo sư kỹ thuật cơ khí tại Đại học Duke, Mỹ nhận định.

Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng chỉ ra theo thời gian, não bộ tiếp nhận và ghi nhớ hình ảnh ngày càng kém hơn. Chính yếu tố này khiến mọi người cảm thấy càng già, thời gian trôi càng nhanh vì không đọng lại nhiều hình ảnh.

Cách "níu giữ" thời gian

Giáo sư Bejan gợi ý một cách đơn giản để cảm thấy thời gian không còn trôi nhanh là trải nghiệm những điều mới lạ ngoài những thói quen thường nhật.

Ví dụ như học khiêu vũ, học chơi nhạc cụ, thực hiện một chuyến du lịch đến một thành phố chưa từng đặt chân tới, đăng ký một lớp học nấu ăn... Việc thoát khỏi vùng an toàn sẽ giúp năm tháng trở nên đáng nhớ và ý nghĩa hơn.

Ngoài ra, Giáo sư Lustig nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sống trọn vẹn trong từng khoảnh khắc. Các nghiên cứu cho thấy thay vì làm nhiều việc cùng lúc, tập trung hoàn toàn vào trải nghiệm hiện tại có thể giúp "kéo giãn" nhận thức về thời gian.

“Không ai biết mình còn sống được bao lâu. Điều quan trọng là chúng ta tận hưởng cuộc đời mình. Hãy tận dụng tối đa thời gian bạn đang có”, vị giáo sư kết luận.