Xu hướng suy giảm dân số kéo dài đang làm thay đổi tình hình tại các trường học Pháp. Tỷ lệ sinh thấp kéo dài nhiều năm liên tiếp khiến số lượng học sinh giảm sâu. Tình trạng này buộc nhiều địa phương phải đóng cửa trường học vì không còn đủ học sinh.
Theo số liệu thống kê, từ năm 2012 đến nay, hơn 5.000 trường học trong tổng số khoảng 50.000 cơ sở giáo dục phổ thông tại Pháp đã phải đóng cửa. Riêng trong giai đoạn 2015–2025, số học sinh tiểu học giảm khoảng 615.000 em.
Dự báo đến năm 2029, con số này sẽ tiếp tục giảm thêm khoảng 560.000 em. Diễn biến này đang đặt ra bài toán nan giải cho chính quyền địa phương trong việc duy trì hệ thống trường lớp vốn được xây dựng dựa trên quy mô dân số lớn trong quá khứ.
Tác động rõ rệt nhất xuất hiện tại các vùng nông thôn và miền núi, nơi trường học không chỉ đóng vai trò giáo dục mà còn là trung tâm sinh hoạt của cộng đồng. Khi trường học đóng cửa, đời sống xã hội địa phương cũng bị ảnh hưởng theo. Điển hình, thị trấn Ally, thuộc tỉnh Haute-Loire, có dân số chỉ 128 người. Ngôi trường duy nhất tại đây buộc phải ngừng hoạt động từ tháng 9/2025 sau khi số học sinh đăng ký chỉ còn 3 em.
Trước áp lực này, nhiều địa phương tại Pháp đã chủ động thay đổi cách tiếp cận. Các nhóm chuyên trách về dự báo dân số học đường được thành lập nhằm đánh giá nhu cầu giáo dục trong trung và dài hạn, từ 10 - 20 năm. Trên cơ sở đó, chính quyền xác định những trường cần duy trì, sáp nhập hoặc chuyển đổi công năng để phù hợp với thực tế dân số.
Song song với việc tái cơ cấu, một xu hướng mới đang được thúc đẩy là “đa chức năng hóa” trường học. Tại nhiều khu vực ít học sinh, trường không chỉ phục vụ giảng dạy mà còn được mở rộng để tổ chức hoạt động văn hóa, thể thao, sinh hoạt cộng đồng và các chương trình dành cho trẻ em. Cách làm này giúp duy trì vai trò xã hội của trường học và giảm bớt tác động tiêu cực từ việc đóng cửa.
Nhìn chung, suy giảm số lượng học sinh được xem là xu thế khó đảo ngược trong ngắn hạn tại Pháp. Trong bối cảnh đó, việc thích ứng linh hoạt, kết hợp giữa quy hoạch giáo dục và chính sách dân số, đang trở thành chìa khóa để hạn chế hệ lụy xã hội và bảo đảm quyền tiếp cận giáo dục cho trẻ em trong giai đoạn chuyển đổi mới.
Theo Le Monde
