Trên toàn cầu, ước tính có 251 triệu ca mắc COPD trong năm 2016, COPD gây ra 3,2 triệu ca tử vong mỗi năm (tức là khoảng 5% tổng số ca tử vong trên toàn cầu mỗi năm).
Làm thế nào để biết bị COPD?
Một số yếu tố nguy cơ chính gây COPD: nguyên nhân hàng đầu là do khói thuốc lá (hút thuốc lá chủ động hoặc thụ động) gây ra 3/ 4 trường hợp mắc bệnh; Bụi nghề nghiệp, hữu cơ và vô cơ; Ô nhiễm không khí trong nhà từ sưởi ấm và nấu ăn bằng khối sinh học trong môi trường thông khí kém; Ô nhiễm không khí môi trường bên ngoài; Nhiễm trùng...
Bệnh nhân được chẩn đoán mắc COPD khi có các triệu chứng: Khó thở; Ho mạn tính hoặc khạc đàm mạn và/hoặc tiền sử tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ như khói thuốc lá, khói của nguyên liệu, các khói bụi nghề nghiệp; Bị nhiễm trùng đường hô hấp tái đi tái lại nhiều lần; Ngực có cảm giác đau, thắt chặt; Thở khò khè, mệt mỏi kéo dài; Sốt nhẹ và có cảm giác ớn lạnh...
Nếu có những triệu chứng này thì nên đến gặp bác sĩ. Một số người mắc COPD sớm có thể không nhận biết được các triệu chứng của bệnh. Những người có nguy cơ mắc COPD nên được làm các xét nghiệm. Bác sĩ có thể yêu cầu bạn thực hiện thử nghiệm kiểm tra hơi thở (kiểm tra chức năng phổi) được gọi là hô hấp ký.
Chẩn đoán COPD dựa trên sự kết hợp của các triệu chứng và kết quả xét nghiệm. Những thay đổi của COPD cũng có thể được nhìn thấy trên Xquang ngực hoặc CT scan ngực. Ngoài ra, bệnh nhân COPD còn có thể được làm những nghiệm pháp thăm dò chức năng hô hấp nâng cao như phế thân ký, đo độ khuyến tán CO qua màng phế nang mao mạch...
Biến chứng của COPD
Những người bị COPD phải cố gắng nhiều hơn để thở, điều này có thể dẫn đến khó thở và/ hoặc cảm thấy mệt mỏi ở giai đoạn sớm của bệnh, người bệnh COPD cũng cảm thấy khó thở khi tập thể dục.
Khi bệnh tiến triển, khó thở khi thở ra hoặc khi hít vào. Bệnh nhân COPD có thể bị viêm phế quản tắc nghẽn, khí phế thũng hoặc cả hai.
Hen suyễn là một bệnh khác gây hẹp đường thở khiến đôi lúc khó thở nhưng hen không được bao gồm trong định nghĩa của COPD. Một số người mắc cả COPD lẫn hen suyễn. Viêm phế quản mạn tính không còn được coi là một loại COPD, mặc dù thuật ngữ này vẫn được sử dụng để mô tả một bệnh nhân bị ho có đờm trong 3 tháng ở 2 năm liên tiếp.
Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính có thể gây nhiều biến chứng.
Bệnh COPD là một bệnh phổi tiến triển gây khó thở ngày càng nặng và có thể gây các biến chứng nghiêm trọng đe dọa mạng sống người bệnh. Các hoạt động hàng ngày như đi lên cầu thang ngắn hoặc xách vali và thậm chí các hoạt động nhẹ hàng ngày cũng trở nên rất khó khăn khi tình trạng bệnh dần xấu đi.
COPD có thể chữa trị dứt điểm hay không?
Thuật ngữ mạn tính trong bệnh COPD có nghĩa là bệnh tồn tại trong một thời gian dài, khó chữa khỏi nhưng điều trị có thể làm giảm các triệu chứng, cải thiện chất lượng cuộc sống và giảm nguy cơ tử vong.
Các triệu chứng của COPD đôi khi được cải thiện khi người bệnh ngừng hút thuốc, dùng thuốc điều trị thường xuyên, và/hoặc tham gia phục hồi chức năng phổi.Tuy nhiên, phổi vẫn bị hư hại và không bao giờ có thể hoàn toàn trở lại bình thường. Khó thở và mệt mỏi có thể không bao giờ biến mất hoàn toàn nhưng mọi người có thể học cách kiểm soát tình trạng của mình và tiếp tục sống khỏe.
Tuy nhiên, COPD có thể chậm tiến triển và điều trị hiệu quả khi phát hiện ở giai đoạn sớm, tránh được các biến chứng nguy hiểm do bệnh gây ra.
Biện pháp điều trị và phòng ngừa
Điều trị COPD trước tiên và quan trọng nhất là từ bỏ hút thuốc. Dùng thuốc giúp làm giảm các triệu chứng của COPD và để ngăn ngừa đợt bùng phát của các triệu chứng (các đợt kịch phát) có thể dẫn đến mất thêm chức năng phổi.
Các nhóm thuốc bao gồm nhóm dùng để mở rộng đường thở (thuốc giãn phế quản), giảm sưng ở đường thở (thuốc chống viêm) và/hoặc điều trị nhiễm trùng (kháng sinh). Người bệnh COPD nên tuân thủ dùng thuốc theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ.
Để phòng ngừa bệnh COPD, nam giới không nên hút thuốc lá, thuốc lào, trẻ em và phụ nữ nên tránh bị tác động trực tiếp hoặc gián tiếp với khói thuốc. Đặc biệt, với người cao tuổi mắc bệnh COPD, để phòng ngừa bệnh tái phát, giảm nguy cơ biến chứng nên hạn chế đến mức thấp nhất việc tiếp xúc với khói thuốc, các hóa chất, khói bụi độc hại.
Người bệnh COPD nên duy trì luyện tập các bộ môn thể thao như đạp xe, đi bộ... ở mức độ trung bình từ 30-60 phút/ngày, tùy theo khả năng. Với bệnh nhân nặng có thể giảm thời gian luyện tập hoặc tập thở bằng cách hít sâu và thở mạnh ra hết sức...
Ngoài việc luyện tập, người bệnh COPD cần có chế độ dinh dưỡng lành mạnh, ăn đồ loãng, nóng, thức ăn mềm dễ hấp thu. Chế độ ăn cần đủ chất dinh dưỡng và bổ sung thêm nước hoa quả, trái cây, rau xanh.
Khi bệnh tái phát hoặc diễn biến nặng thì nên đi khám bệnh ngay.