Ukraine đang tiến hành phản công nhằm giành lại khu vực Kherson ở miền Nam Ukraine. Nếu Ukraine chiến thắng, cuộc xung đột hiện nay có thể đảo chiều. Nếu thất bại, các lực lượng Ukraine có thể buộc phải từ bỏ một vùng lãnh thổ lớn.
Ảnh: DW.
Ukraine đang từng bước phản công ở miền Nam
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ngày 30/7 tuyên bố các lực lượng nước này đang tiến hành một cuộc phản công ở khu vực Kherson, tìm cách đẩy lùi lực lượng Nga khỏi khu vực mà đối phương đã kiếm soát gần 5 tháng qua.
Kherson, thủ phủ của khu vực vùng tên, là một thành phố bên sông với dân số khoảng 300.000 người trước xung đột. Nga kiểm soát được thành phố này chưa đầy 1 tuần sau khi phát động chiến dịch quân sự ở nước láng giềng hồi cuối tháng 2.
Trong tuyên bố cuối tuần trước, ông Zelensky nói rằng các lực lượng Ukraine đang từng bước tiến vào khu vực, sau 1 tháng pháo kích vào các vị trí của Nga. Theo lãnh đạo quân sự vùng Kherson, ông Dmytro Butrii, kể từ những tuần đầu của cuộc xung đột, các lực lượng Ukraine đã giải phóng được 44 thị trấn và làng mạc dọc ranh giới Vùng Kherson.
Khi quân đội Ukraine tiến vào Kherson, họ cũng tìm cách cắt đứt đường tiếp vận của Nga bằng việc tấn công vào các cây cầu chủ chốt và các kho đạn dược của đối phương. Ngày 26/7, Ukraine tuyên bố sử dụng hệ thống tên lửa pháo binh cơ động cao (HIMARS) do Mỹ cung cấp nhắm vào cây cầu Antonivskiy bắc qua sông Dnipro, khiến Nga không thể di chuyển các thiết bị quân sự hạng nặng qua tuyến đường này.
Nga điều động lực lượng tới mặt trận phía Nam
Nga nhiều khả năng sẽ kháng cự quyết liệt. Viện Nghiên cứu Chiến tranh có trụ sở tại Mỹ trích dẫn các đoạn video trên truyền thông xã hội cho thấy dường như các lực lượng Nga đã lập công sự dọc đường cao tốc P47, nối thành phố Kherson với Kahkovka, cách đó 50km về phía Đông. Điều này sẽ giúp Nga nắm giữ bờ Tây sông Dnipro – nơi có thành phố Kherson, và cản trở các lực lượng Ukraine đang tìm cách vượt sông để bao vây thành phố từ phía Đông Nam.
Ông Serhiy Khlan, cựu cố vấn thủ hiến Vùng Kherson của Ukraine cho rằng các lực lượng Nga trong thành phố đang "chuẩn bị cho việc tác chiến đô thị".
Ông Oleksiy Danilov, thành viên Hội đồng An ninh Quốc gia Ukraine tuần trước cũng cho rằng Nga đang điều động lực lượng để tăng cường tới mặt trận phía Nam.
Nhà phân tích quân sự người Nga Vladislav Shurygin nói với Newsweek rằng Nga sẽ chiến đấu tới người cuối cùng.
"Kherson sẽ nằm trong sự kiểm soát của Nga. Câu hỏi duy nhất là liệu thành phố có còn nguyên vẹn không, hay chúng ta sẽ chứng kiến điều tương tự như trận đánh ở Mariupol?", ông Shurygin nói, nhắc tới cuộc bao vây kéo dài ở thành phố cảng Đông Nam Ukraine.
Cuộc phản công ở Kherson được đánh giá là rủi ro lớn đối với Ukraine. New York Times cho rằng, quyết định phản công đã "gây ra tranh cãi giữa giới chức phương Tây và một số nhà phân tích về việc liệu Ukraine đã sẵn sàng cho một nỗ lực lớn như vậy" hay chưa. Daily Beast nhận định "thất bại ở Kherson có thể là một mất mát lớn đối với Ukraine" và "chiến dịch được ăn cả ngã về không" này có thể phụ thuộc vào nguồn viện trợ của phương Tây - điều mà giới chức Ukraine nói là vẫn chưa được chuyển đến đủ nhanh.
Kế hoạch trưng cầu ý dân Kherson sáp nhập vào Nga
Các lực lượng Ukraine đang phải chạy đua với thời gian. Nguồn tin tình báo cho thấy, trưng cầu ý dân về việc sáp nhập vào Nga sẽ được tổ chức vào tháng 9 tới tại các khu vực mà Nga đang kiểm soát.
Một khi Nga hoàn thành việc hợp thức hóa sáp nhập các vùng lãnh thổ mà họ đang kiểm soát, việc giành lại các khu vực này sẽ vô cùng rủi ro. Học thuyết quân sự của Nga cho phép sử dụng vũ khí hạt nhân để "bảo vệ sự tồn tại của nhà nước".
Cựu cố vấn Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ, Đại tá nghỉ hưu Douglas MacGregor, cho rằng Ukraine không thể hy vọng giành lại lãnh thổ và họ thậm chí có khả năng sẽ mất hiều hơn.
"Tương lai các Vùng Kherson và Zaporizhia cùng với Donbass đã được định đoạt. Nga nhiều khả năng cũng sẽ giành được Kharkiv và Odessa, 2 thành phố có đông người Nga và nói tiếng Nga, cũng như vùng lãnh thổ tiếp giáp", ông MacGregor nhận định trong một bài viết trên Conservation.
Ông cũng dự đoán "các chiến dịch này sẽ khiến xung đột kéo dài qua mùa hè và một giải pháp thông qua đàm phán có thể đạt được sau đó. Nếu không, điều đó có nghĩa là, ông Zelensky chấp nhận một cuộc xung đột vĩnh viễn với Nga".
Nếu ông MacGregor dự đoán đúng và Nga giành được Odessa, Moscow gần như chắc chắn có thể đảm bảo kết nối trên bộ kết nối Nga với Crimea và Crimea với vùng ly khai Transnistria của Romania mà Nga có ảnh hưởng tại đó.
Dù vậy giới chức Ukraine tỏ ra lạc quan. "Chúng tôi có thể nói rằng Kherson sẽ được giải phóng trước tháng 9 và tất cả các kế hoạch của Nga sẽ thất bại", ông Khlan cho biết. Trong khi đó, chính phủ Ukraine không công bố thời điểm theo tính toán để giành lại thành phố này.
Mặt trận phía Đông vẫn là mục tiêu chính của Nga?
Các phòng tuyến của Ukraine đã được củng cố sau khi Severodonetsk và Lysychansk thất thủ. Tuy nhiên, Nga vẫn đang tiến hành các chiến dịch tấn công nhằm vào các thành phố được bảo vệ chắc chắn như Bakhmut và Donetsk. Các lực lượng Nga cũng tấn công trên bộ gần Izyum và hiện ở vị thế lợi tại Siversk và Slovyansk, mặc dù 2 thành phố này đã bị giảm mức độ ưu tiên.
Viện Nghiên cứu Chiến tranh vẫn coi mặt trận phía Đông là "nỗ lực chính của Nga" và cho rằng Moscow "có ý định giành được càng nhiều lãnh thổ ở Vùng Donetsk càng tốt trước khi các cuộc trưng cầu ý dân dự kiến diễn ra vào tháng 9"
Cho dù không đạt được bước tiến đáng kể trong việc giành thêm lãnh thổ, các lực lượng Nga vẫn có thể pháo kích vào khu vực phía sau phòng tuyến của Ukraine./.