Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan nói rằng Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương ( NATO ) “nên vui mừng” vì một thành viên của khối đang tăng cường an ninh, cho dù là với hệ thống phòng không S-400 của Nga.
Ông Erdogan cũng kêu gọi Tổng thống Mỹ Donald Trump miễn trừ trừng phạt và bán tiêm kích F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ, theo hãng tin RT.
“Nếu Thổ Nhĩ Kỳ trở nên vững mạnh hơn trong lĩnh vực an ninh thì ai cũng sẽ mạnh hơn? Điều này sẽ làm vững mạnh cho chính khối liên minh”, Tổng thống Erdogan tuyên bố ngày 14-7, gọi thỏa thuận S-400 với Nga là quan trọng nhất trong lịch sử Thổ Nhĩ Kỳ.
Ngày 14-7, căn cứ không quân Murted của Thổ Nhĩ Kỳ liên tiếp đón nhận ba máy bay vận tải của Nga đến để tiếp tục bàn giao các linh kiện của hệ thống phòng thủ tên lửa S-400, theo TASS.
Tính đến nay, đã có tổng cộng bảy chuyến bay chở linh kiện S-400 đến Thổ Nhĩ Kỳ sau ba chuyến vào ngày 12-7 và một chuyến vào ngày sau đó.
Đến nay giới chức Mỹ chưa có phản hồi chính thức về việc Thổ Nhĩ Kỳ nhận S-400 từ Nga. Tuy nhiên, hãng tin Bloomberg dẫn các nguồn thạo tin cho biết Mỹ dự kiến sẽ công bố các lệnh trừng phạt đối với Thổ Nhĩ Kỳ về việc mua các hệ thống tên lửa S-400 của Nga vào cuối tuần này chiếu theo Đạo luật chống các đối thủ của Mỹ thông qua trừng phạt (CAATSA).
Tổng thống Trump đã quyết định về một gói trừng phạt chống lại Thổ Nhĩ Kỳ, theo Bloomberg. Washington đã lựa chọn "một trong ba đề xuất trừng phạt Thổ Nhĩ Kỳ dựa trên CAATSA”. Tuy nhiên, không rõ đề xuất nào được chọn lựa.
Bloomberg cho biết kế hoạch trừng phạt sắp đưa ra được xây dựng sau nhiều ngày thảo luận giữa các quan chức chính phủ, Bộ Quốc phòng và Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ.
Dù vậy, nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan ngày 14-7 bày tỏ lạc quan rằng Tổng thống Trump “sẽ tìm ra giải pháp dung hòa” và kiềm chế trừng phạt Thổ Nhĩ Kỳ.
Ông Erdogan thêm rằng Tổng thống Trump “có thể từ bỏ hoặc trì hoãn các biện pháp trừng phạt CAATSA”, nhắc lại chuyện hai người đã có một cuộc thảo luận dễ chịu tại hội nghị thượng đỉnh G20 ở Nhật Bản tháng trước.
Trong cuộc gặp đó, Tổng thống Trump đổ lỗi cho chính quyền cựu Tổng thống Barack Obama về những căng thẳng hiện tại giữa Mỹ với Thổ Nhĩ Kỳ. Ông Trump nói rằng ông Obama đã từ chối bán hệ thống tên lửa Patriot cho Thổ Nhĩ Kỳ.
Lô thành phần S-400 đầu tiên được chở ra khỏi vận tải cơ Nga gần thủ đô Ankara, Thổ Nhĩ Kỳ. Ảnh: REUTERS
Ông Erdogan lặp lại những lời này và nói rằng “đề nghị bán Patriot cho chúng tôi và chúng tôi sẽ nhận Patriot từ phía các bạn. Nhưng chúng tôi cũng cần có lựa chọn thay thế"
Ông Obama từ chối bán Patriot vì Thổ Nhĩ Kỳ muốn trong thỏa thuận phải bao gồm chuyển giao công nghệ.
Trong quá trình Thổ Nhĩ Kỳ mua S-400 từ Nga, Mỹ đã đe dọa cấm bàn giao tiêm kích tàng hình F-35 thế hệ mới cho Ankara để làm con bài mặc cả buộc Thổ Nhĩ Kỳ rút lại thương vụ S-400. Washington viện dẫn lý do S-400 có thể thu được “những bí mật” của F-35 nếu được vận hành cùng với máy bay chiến đấu này.
Cựu quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Patrick Shanahan tháng trước cảnh báo người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Hulusi Akar rằng Thổ Nhĩ Kỳ sẽ bị loại khỏi chương trình F-35 nếu không thay đổi quyết định việc mua S-400 trước ngày 31-7.
Thổ Nhĩ Kỳ đã đầu từ 1,25 tỉ USD trong dự án F-35, là một trong chín quốc gia đối tác tham gia phát triển chiến đấu cơ đa nhiệm này. Thổ Nhĩ Kỳ đã đặt hàng 100 chiếc F-35.
Ông Erdogan nói với báo giới rằng Thổ Nhĩ Kỳ vẫn “trung thành” với chương trình F-35, hoàn thành các khoản thanh toán đúng hạn và sự trung thành của Thổ Nhĩ Kỳ nên được đền đáp bằng sự hợp tác quốc phòng trong tương lai.
“Chúng ta là các đối tác chiến lược. Hãy làm những gì mà một quan hệ đối tác chiến lược đòi hỏi”, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ nhấn mạnh.