Gan được coi là “nhà máy hóa chất” của cơ thể, thực hiện nhiều chức năng quan trọng như tiêu hóa thức ăn, đào thải độc tố. Khi chức năng gan bị ảnh hưởng sẽ gây ra nhiều biến chứng trên nhiều cơ quan khác nhau.
Những gì chúng ta ăn, uống hàng ngày tác động rất lớn tới sức khỏe lá gan. Bên cạnh việc sử dụng những thực phẩm đã được chứng minh là tốt cho gan, ví dụ như cà phê, rau củ tươi, yến mạch, trà xanh (sử dụng ở mức độ vừa phải, 1-2 cốc/ngày), các loại quả mọng, trứng, các loại hạt, mọi người cần biết những thực phẩm có thể gây hại đối với gan nếu tiêu thụ quá nhiều. Dưới đây là những thực phẩm hại gan bậc nhất mà mọi người cần thận trọng khi sử dụng.
1. Các loại bánh ngọt
Bánh ngọt là thực phẩm hại gan nếu chúng ta tiêu thụ quá nhiều (Ảnh minh họa)
Có vô vàn các loại bánh ngọt khác nhau như bánh quy, bánh kem, bánh bông lan,... Đây là nhóm thực phẩm không chỉ chứa nhiều đường mà còn có nhiều bột mì trắng tinh chế. Cả 2 yếu tố này đều gây tác động xấu tới gan nếu tiêu thụ quá nhiều.
Theo các chuyên gia, tiêu thụ thường xuyên thực phẩm chứa nhiều đường có thể gây ra béo phì. Việc làm này đồng thời làm tăng lượng chất béo trung tính có hại trong cơ thể và dần dần dẫn tới nhiều loại bệnh gan khác nhau. Bột mì trắng là loại thực phẩm khó tiêu hóa và gây tích tụ mỡ trong gan.
2. Đồ uống có ga
Thường xuyên tiêu thụ đồ uống có ga sẽ khiến gan bị tổn thương (Ảnh minh họa)
Thỉnh thoảng uống một lượng nhỏ nước có ga sẽ không gây ra vấn đề gì đối với sức khỏe, nhưng nếu uống quá thường xuyên sẽ gây ra nhiều bệnh về gan.
Tiêu thụ quá nhiều đồ uống có ga là nguyên nhân chính dẫn tới thừa cân, béo phì. Người bị thừa cân hoặc béo phì có nguy cơ cao mắc bệnh gan nhiễm mỡ.
Ngoài ra, nước ngọt có ga thường chứa nhiều đường và carbohydrate tinh chế (hay còn gọi là calo rỗng) có hại cho sức khỏe gan.
Một nghiên cứu năm 2021 đăng tải trên Journal of Hepatology cho thấy việc tiêu thụ thường xuyên đồ uống có đường fructose làm tăng quá trình sản xuất chất béo của gan ở những người đàn ông gầy, khỏe mạnh.
Theo Hướng dẫn chế độ ăn uống cho người Mỹ giai đoạn 2020-2025, mọi người không nên tiêu thụ quá 10% lượng calo trong ngày đến từ thực phẩm có chứa đường bổ sung.
3. Đồ uống có cồn
Uống quá nhiều đồ uống có cồn sẽ gây tổn thương các mô trong gan (Ảnh minh họa)
Tiêu thụ quá nhiều đồ uống có cồn có thể ảnh hưởng tới sức khỏe lá gan cả về trước mắt và lâu dài. Phần lớn lượng cồn sau khi được tiêu thụ sẽ được chuyển hóa tại gan. Do đó, nếu uống quá nhiều đồ uống có cồn sẽ gây tổn thương các mô trong gan, dần dần dẫn tới viêm gan, xơ gan, thậm chí là ung thư gan.
Xơ gan là tình trạng tổn thương không thể phục hồi ở gan, thể hiện ở các triệu chứng như nôn ra máu, vàng da, phù,...
4. Bột mì tinh chế
Không nên tiêu thụ quá nhiều thực phẩm chứa bột mì tinh chế (Ảnh minh họa)
Như đã đề cập ở trên, những loại thực phẩm chứa bột mì tinh chế có thể ảnh hưởng tới chức năng gan nếu tiêu thụ ở mức quá nhiều. Bánh quy, pizza, mì ống, bánh mì đều được làm từ bột mì tinh chế. Hàm lượng khoáng chất, chất xơ và các vitamin thiết yếu trong nhóm thực phẩm này rất ít. Thêm vào đó, nhóm thực phẩm này cũng sẽ khiến đường huyết tăng cao sau khi ăn, tăng gánh nặng cho gan và có thể dẫn tới bệnh gan nhiễm mỡ.
Do đó, hãy hạn chế những thực phẩm chứa bột mì tinh chế và lựa chọn những thực phẩm thay thế lành mạnh hơn.
5. Đồ ăn nhanh
Tiêu thụ nhiều đồ ăn nhanh sẽ làm tăng nguy cơ mắc gan nhiễm mỡ (Ảnh minh họa)
Khoai tây chiên, bánh xốp, bánh mì kẹp thịt và pizza đều là những thực phẩm không tốt cho gan. Chúng có hàm lượng chất béo bão hòa hoặc chất béo chuyển hóa cao và khó tiêu hóa. Khi tiêu thụ những thực phẩm này, gan sẽ phải hoạt động nhiều hơn. Nếu hàm lượng chất béo bão hòa cao kéo dài có thể dẫn tới viêm nhiễm và thậm chí là xơ gan.
Chất béo bão hòa còn làm tăng lượng cholesterol ‘xấu’ và làm giảm lượng cholesterol ‘tốt’ trong cơ thể, từ đó làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim, đột quỵ cũng như gan nhiễm mỡ.
Theo Hướng dẫn chế độ ăn uống cho người Mỹ giai đoạn 2020-2025, mọi người chỉ tiêu tiêu thụ dưới 10% tổng lượng calo hàng ngày từ thực phẩm có chứa chất béo bão hòa.
6. Thực phẩm nhiều muối
Tiêu thụ nhiều muối dẫn tới những thay đổi trong tế bào gan (Ảnh minh họa)
Thông thường, muối được nhắc tới là loại thực phẩm có thể gây ra huyết áp cao nếu tiêu thụ quá nhiều. Thế nhưng, một nghiên cứu vào năm 2016 cho thấy dư thừa muối có thể làm tổn thương gan. Nghiên cứu này được thực hiện bởi Đại học Tế Nam (Trung Quốc) và công bố trên Journal of Agricultural and Food Chemistry.
Theo kết quả của nghiên cứu này, việc dư thừa muối sẽ dẫn tới những thay đổi trong tế bào gan như biến dạng tế bào, tăng tỷ lệ tế bào chết và giảm tỷ lệ phân chia tế bào. Tất cả những điều này có thể dẫn tới xơ gan.
7. Thịt đỏ
Tiêu thụ quá nhiều thực phẩm giàu protein như thịt đỏ không có lợi cho gan (Ảnh minh họa)
Thịt đỏ chứa nhiều protein nhưng tiêu thụ quá nhiều protein vô tình tăng gánh nặng cho gan. Khi gan không thể phân hủy hết lượng protein được tiêu thụ, chức năng gan sẽ bị ảnh hưởng. Ngoài ra, việc tích tụ quá nhiều protein trong gan có thể dẫn đến bệnh gan nhiễm mỡ, đồng thời ảnh hưởng tới não, thận.
