Ngày 21/11, tờ Medium xuất bản bài viết "Are the Free Burma Rangers involved in fighting alongside the SDF?" (tạm dịch: Tổ chức "Biệt động Myanmar Tự do" đang tham chiến bên cạnh SDF?) của nhóm phân tích Offbeat Research.
Nhằm cung cấp cho độc giả một điều tra tương đối khách quan về hoạt động của một nhóm "nhân đạo" phương Tây đối đầu với lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ và phiến quân tại đông bắc Syria, chúng tôi xin được lược dịch bài viết.
"Biệt động Myanmar Tự do" là ai?
Thông qua trang web của tổ chức, Biệt động Myanmar Tự do (Free Burma Rangers/FBR) tuyên bố họ là "một phong trào hoạt động nhân đạo đa sắc tộc nhằm mang lại sự hỗ trợ, hy vọng và tình yêu cho người dân ở các khu vực xung đột ở Myanmar, Iraq và Sudan".
Người sáng lập FBR, David Eubank là cựu quân nhân có 10 năm chiến đấu trong Lực lượng đặc biệt Hoa Kỳ (xuất ngũ năm 1992).
Theo tờ Los Angeles Times, nhằm tiếp nối ý chí của người cha là một nhà truyền giáo ở Texas, sau khi xuất ngũ David Eubank đã theo học tại Chủng viện Thần học Fuller và đã gặp Karen, người vợ hiện tại của ông tại đây.
Cùng với vợ, Eubank bắt đầu thường xuyên đến thăm Myanmar và quyết định định cư tại nước này và thành lập FBR từ năm 1997. FBR đã tham gia cung cấp thuốc, vật tư và hỗ trợ nhân đạo cho người dân tại miền bắc Myanmar, nơi xung đột vẫn đang tiếp diễn.
Đích thân nhà sáng lập FBR David Eubank làm lễ Báp-têm cho một thành viên mới và giấy chứng nhận (Nguồn: Trang web của tổ chức).
Tuy hoạt động với tôn chỉ nhân đạo, trên trang web của FBR có khá nhiều thông tin liên quan tới việc truyền giáo, đặc biệt là việc thực hiện "lễ Báp-têm" (Báp-têm là việc một người trầm mình xuống nước và ra khỏi nước trong thực thi tôn giáo của Tin Lành) cho các thành viên.
Theo một thành viên FBR, lãnh đạo David Eubank đã thực hiện Báp-têm nhiều lần ở Syria, nhưng trong một tuyên bố chính thức, FBR đã lưu ý rằng họ chỉ thực hiện việc này ở Iraq và Myanmar.
Cho tới thời điểm hiện tại, FBR có từ 15 đến 30 thành viên (bao gồm cả gia đình của David Eubank). Nhóm hoạt động dựa vào tài trợ của các tổ chức từ thiện tôn giáo, cộng đồng và nhà thờ ở Mỹ và các quốc gia khác.
Ngoài các hoạt động nhân đạo và truyền giáo, FBR được cho là đang hỗ trợ truyền thông phương Tây khai thác các điểm nóng như Myanmar, Iraq và Syria như các phóng viên hiện trường.
Vào tháng 9/2019, Davide Eubank và gia đình vẫn tham gia hoạt động nhân đạo ở Mosul, Iraq, nhưng tới tháng 10, ông đã làm lễ cầu nguyện cho dân quân người Kurd và binh sĩ SAA ở Syria.
Thoát khỏi một cuộc chiến và thiệt mạng trong một cuộc chiến khác?
Vào ngày 3/11/2019, FBR tuyên bố một trong những tình nguyện viên của họ, nhà quay phim và cũng là một bác sĩ người Myanmar có tên Zau Seng, đã thiệt mạng sau khi trúng đạn súng cối của phiến quân Quân đội Quốc gia Syria (SNA) do Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn ở đông bắc Syria.
Mặc dù cái chết của Zau Seng ban đầu được mô tả là do không kích của máy bay không người lái (UAV) Thổ Nhĩ Kỳ, cuối cùng nguyên nhân tử vong được xác định là do pháo kích của lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ.
Năm 2006, Zau Seng đã trở thành tình nguyện viên của FBR, sử dụng kỹ năng từ các khóa huấn luyện y tế và khả năng chụp ảnh và quay phim để giúp đỡ người dân trong các khu vực xung đột.
Tình nguyện viên Zau Seng mang theo một súng trường tấn công Type 87 (QBZ-87) bắn đạn 5,8x42 mm của Trung Quốc tương tự như các chiến binh KIA.
Zau Seng đến từ cộng đồng các dân tộc thiểu số được gọi là người Kachin/Cảnh Pha gồm gần 2 triệu người sống tại bang Kachin ở miền bắc Myanmar và tỉnh Vân Nam, Trung Quốc. Theo một số nguồn tin, khoảng 2/3 người Kachin tự nhận mình theo Thiên chúa giáo.
Sau khi Myanmar giành được độc lập từ Anh vào năm 1948, người Kachin được hứa hẹn bình đẳng và tự quyết. Xung đột đã nổ ra vào năm 1962 sau khi Quân đội Myanmar giành quyền kiểm soát khu vực và lực lượng Quân đội Độc lập Kachin (KIA) đối lập ra đời.
Sau một thỏa thuận ngưng bắn được ký vào năm 1994, phần lớn bang Kachin hiện do KIA quản lý. Chính phủ Myanmar hiện vẫn liệt KIA là một nhóm khủng bố.
Zau Seng vệ sinh một khẩu súng trường tấn công AKM bên cạnh một nữ binh người Kurd và tang lễ được người Kurd cử hành trọng thể.
Hoạt động nhân đạo bằng cách tham chiến?
Mặc dù đã huấn luyện số lượng lớn các tình nguyện viên từ người dân Myanmar và Iraq, các hoạt động của FBR ở hai nước này ít được truyền thông biết tới.
Hoạt động lớn đầu tiên FBR là ở phía đông bắc Syria, nơi nhóm này đã sơ cứu cho các chiến binh người Kurd lẫn binh sĩ Quân đội Arab Syria (SAA) trên chiến tuyến Ras al-Ain và Tell Tamr và cũng là nơi các hình ảnh cho thấy nhóm tham gia chiến đấu.
Theo Điều 22 của Công ước Geneva thứ nhất "Để cải tiến tình trạng của những người bị thương và những người ốm của quân lực tại chiến trường" được thông qua năm 1949, nhân viên y tế có thể mang theo vũ khí và được quyền tự vệ nếu những người được họ chăm sóc bị tấn công.
Thành viên của FBR sơ cứu cho các chiến binh người Kurd bị thương trong chiến sự tại Tell Tamr, đông bắc Syria.
FBR được cho là đã rất cẩn trọng trong việc hiển thị hình ảnh tình nguyện viên của họ mang theo vũ khí và tham gia tích cực trong chiến sự ở đông bắc Syria, bao gồm việc tuyên bố nhóm của họ chỉ tham gia công tác phòng thủ.
Trong các bức ảnh được tải lên mạng xã hội, có thể thấy nhiều thành viên FBR mang súng trường AK và các dấu hiệu nhận biết chiến binh của Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) và Đơn vị bảo vệ nhân dân người Kurd (YPG).
Trong một tuyên bố của FBR, nhóm đã xác nhận sự hiện diện của một số hoạt động phối hợp giữa FBR và YPG, cho biết FBR đã được các chiến binh người Kurd yêu cầu hỗ trợ để sơ tán người bị thương ở chiến tuyến đang bị tấn công bởi lực lượng SNA.
Tình nguyện viên người Mỹ Jason Torlano tham gia chiến đấu tại khu vực Tell Tamr.
Bất chấp vai trò đầy tranh cãi của FBR trong giao tranh ở đông bắc Syria, truyền thông phương Tây đã "đóng khung" nhóm này là một tổ chức nhân đạo với các cáo buộc vi phạm luật pháp quốc tế nhằm vào lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ.
Tuy nhiên, những nỗ lực hỗ trợ về y tế và quân sự cho người Kurd và SAA ở đông bắc Syria, có thể trở thành "con dao hai lưỡi" gây nguy hiểm cho chính FBR cũng như của gia đình của David Eubank.
Với mục tiêu truyền giáo và đào tạo kỹ năng chiến đấu cho các nhóm vũ trang (dựa vào kỹ năng trong quá khứ của nhiều tình nguyện viên) đặc biệt là trong bối cảnh họ tham chiến trực tiếp, FBR càng ngày càng xa tôn chỉ ban đầu của họ, đó là "hoạt động nhân đạo".
Đoạn video cho thấy sự xuất hiện của sĩ quan Syria và thành viên FBR trong một đợt tấn công một vị trí phiến quân SNA tại mặt trận Tell Tamr.