Chứng cuồng loạn của phụ nữ (women hysteria) là một khái niệm y học khá phổ biến từng được dùng để chẩn đoán cho nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau đối với bệnh nhân là nữ giới, song hiện không còn được công nhận bởi các tổ chức y tế uy tín.
Trong nhiều thế kỷ, ngành y khoa còn non trẻ tại châu Âu đã gắn căn bệnh này cho rất nhiều triệu chứng "thiên kỳ bách quái" xảy ra với phụ nữ, bao gồm: Mất ngủ, khó thở, lo lắng, cáu bẳn, nhu cầu tình dục quá cao hoặc quá thấp, hay chỉ vì có xu hướng thích gây chuyện với mọi người xung quanh.
Do khoanh vùng triệu chứng quá rộng, còn đội ngũ bác sĩ lại phán đoán căn nguyên gây nên chứng cuồng loạn của phụ nữ có xuất phát điểm từ khu vực tử cung nên những phương pháp trị liệu nhằm vào mặt thể chất đã được áp dụng với nhiều bệnh nhân nữ.
Sau đó, họ bị chính gia đình tống vào các bệnh viện khác nhau mà không hề quan tâm tới lời chẩn đoán thiếu căn cứ nói trên. Và Bệnh viện Pitié-Salpêtrière chính là nơi điều trị cho hơn 5.000 phụ nữ mắc phải chứng bệnh này vào giữa thế kỷ 19.
Ngành y khoa còn non trẻ tại châu Âu đã gắn căn bệnh này cho rất nhiều triệu chứng "thiên kỳ bách quái" xảy ra trên phụ nữ.
Cha đẻ của ngành thần kinh học hiện đại, bác sĩ người Pháp ông Jean-Marie Charcot đã trở thành giám đốc của Bệnh viện Pitié-Salpêtrière vào năm 1862.
Tại đây, ông cùng người đồng sự thân thiết là nhà giải phẫu học Paul Richer quyết định nghiên cứu về chứng cuồng loạn của phụ nữ và dùng cả máy ảnh để ghi lại những tấm hình về các bệnh nhân đặc biệt này.
Năm 1878, Charcot tổng hợp nhiều khoảnh khắc đáng giá mà bản thân chụp được cùng với kết quả nghiên cứu ban đầu vào cuốn sách "Iconographie photographique de la Salpêtrière".
Họ bị chính gia đình tống vào các bệnh viện khác nhau trên khắp nước Pháp.
Dưới sự chỉ đạo của Charcot, các bệnh nhân mắc chứng cuồng loạn của phụ nữ tại Bệnh viện Pitié-Salpêtrière đã lần đầu tiên được điều trị bằng phương pháp quan sát hành vi và cử chỉ thường ngày của mỗi người, thay vì sử dụng hình thức trị liệu dựa trên tư duy cố hữu như trước.
Nhờ đó mà vị bác sĩ người Pháp mới tìm ra căn nguyên thực sự, thậm chí kết luận nguyên nhân gây bệnh hoàn toàn không nằm ở tử cung mà là do cấu trúc di truyền trong hệ thần kinh.
Bệnh viện Pitié-Salpêtrière là nơi điều trị cho hơn 5.000 phụ nữ mắc phải chứng bệnh này vào giữa thế kỷ 19.
Nhưng tới cuối những năm 1880 thì bác sĩ Charcot lại kết luận đây là một loại bệnh về mặt tâm thần. Ông đã trở thành người đi tiên phong trong việc sử dụng thuật thôi miên vào quá trình chẩn đoán hay thậm chí là hỗ trợ điều trị đối với các bệnh nhân được cho là mắc phải chứng bệnh này.
Ngoài ra, cha đẻ của ngành thần kinh học hiện đại còn kịch liệt phản đối định kiến cố hữu khi cho rằng chứng cuồng loạn là một căn bệnh chỉ xảy ra đối với phái nữ và rất hiếm gặp ở nam giới.
Bác sĩ Charcot kết luận đây là một loại bệnh về mặt tâm thần.
Tới đầu thế kỷ 20, số trường hợp bị chẩn đoán mắc chứng cuồng loạn của phụ nữ bắt đầu giảm mạnh nhờ những đóng góp mang tính đột phá của Sigmund Freud, cha đẻ của ngành phân tâm học hiện đại và cũng là một học trò của Charcot.
Nhờ vậy mà các nữ bệnh nhân gặp phải vấn đề phổ biến trên cũng được chẩn đoán chính xác hơn, đồng thời không nhầm lẫn với các bệnh lý tâm thần khác như tâm thần phân liệt, rối loạn nhân cách, rối loạn chuyển đổi hay hoảng loạn bất chợt.
Số trường hợp bị chẩn đoán mắc chứng cuồng loạn của phụ nữ bắt đầu giảm mạnh vào thế kỷ 20.
Các bệnh nhân mắc chứng cuồng loạn của phụ nữ tại Bệnh viện Pitié-Salpêtrière đã lần đầu tiên được điều trị bằng phương pháp quan sát hành vi và cử chỉ thường ngày.
Kết quả nghiên cứu ban đầu được vị bác sĩ người Pháp tổng hợp vào cuốn sách "Iconographie photographique de la Salpêtrière".
Đa phần các bệnh nhân này đều mắc phải các bệnh lý tâm thần như tâm thần phân liệt, rối loạn nhân cách, rối loạn chuyển đổi hay hoảng loạn bất chợt.
Charcot trở thành người đi tiên phong trong việc sử dụng thuật thôi miên vào quá trình chẩn đoán bệnh cho các nữ bệnh nhân.
Những hình ảnh đáng sợ bên trong bệnh viện dành cho phụ nữ tại Paris.
Nhiều bệnh nhân được cho là mắc chứng cuồng loạn của phụ nữ.