Tết Đoan ngọ 5/5 âm lịch còn được gọi là Tết Giết sâu bọ, là ngày lễ truyền thống độc đáo của Việt Nam. Dân gian thường truyền tai nhau về nhiều điều cần làm cũng như không nên làm trong ngày này.
Những điều nên làm trong ngày Tết Đoan ngọ
Vào ngày Tết Đoan ngọ, người dân dâng lễ cúng và làm nghi lễ diệt sâu bọ. Theo quan niệm của người xưa, trong cơ thể con người, nhất là bộ phận tiêu hóa, luôn có sâu bọ ẩn sống., vào ngày 5/5 Âm lịch chúng mới xuất hiện. Nếu không diệt trừ sâu bọ vào ngày này thì chúng sẽ càng sinh sôi, nảy nở, gây hại cho con người.
Vì thế, người ta sẽ ăn một số món đặc trưng như cơm rượu nếp, bánh tro, hoa quả... vào ngày 5/5 để diệt sâu bọ.
Mâm cúng ngày Tết Đoan ngọ (Ảnh: Loan Trần)
Ngoài ra, sau khi ăn cơm rượu để diệt sâu bọ, mọi người sẽ tắm gội bằng nước được nấu từ các loại lá quen thuộc như lá mùi, tía tô, kinh giới, lá sả, lá tre...
Những điều kiêng kỵ trong ngày Tết Đoan ngọ
Một số điều kiêng kỵ trong ngày Tết Đoan ngọ đã được lưu truyền từ lâu; độc giả có thể tham khảo để biết thêm về quan niệm, cách nhìn của dân gian.
Không soi gương sau nửa đêm
Quan niệm dân gian cho rằng vào ngày 5/5 Âm lịch, mọi người không nên soi gương lúc 24h vì khoảng thời gian này âm khí hoạt động mạnh, nếu soi gương hay chụp ảnh thì rất dễ chiêu dụ âm khí, không tốt cho sức khỏe và có thể xảy ra những hiện tượng khó lý giải.
Kiêng để dép lộn xộn
Giày dép trong tiếng Hán đồng âm với từ "tà", nếu để lộn xộn, lung tung thì sẽ dễ chiêu dụ tà khí. Vì vậy theo dân gian, sau khi đi ra ngoài về, mọi người nên để giày dép gọn gàng, vừa đảm bảo vệ sinh và thẩm mỹ cho căn nhà, vừa đúng phong thủy.
Không đặt chân xuống đất khi vừa ngủ dậy
Theo quan niệm của người xưa, vào sáng 5/5, người lớn khi mới ngủ dậy không được đặt chân xuống đất mà phải súc miệng 3 lần cho thật sạch, sau đó mới bước xuống bàn ăn một bát con rượu nếp, hoa quả để "diệt sạch sâu bọ".
Tránh dừng chân nơi âm u
Trong ngày 5/5 Âm lịch, các cụ thường dặn nếu đi ra khỏi nhà thì không nên dừng chân ở những nơi âm u, những nơi được cho là nhiều tà khí như bệnh viện, nghĩa trang hay nhà tang lễ… vì sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe.
Trên thực tế, những địa điểm trên thường chứa nhiều mầm bệnh. Tình trạng này không chỉ xảy ra trong ngày 5/5, tuy nhiên Tết Đoan ngọ thường trùng hoặc gần ngày Hạ chí, khoảng thời gian nóng nhất trong năm, nên vi sinh vật gây bệnh phát triển rất mạnh.
Không mua vật phẩm có hình thù kỳ quái
Trong ngày Tết Đoan ngọ, nếu đi du lịch hoặc đi xa và có ý định mua đồ lưu niệm, nhiều người khuyên nên tránh mua những vật phẩm có hình thù kỳ quái, không rõ nguồn gốc, với ý nghĩa tránh rước thêm tà về nhà.
Không chọn phòng đầu tiên, cuối cùng ở hành lang khách sạn
Theo phong thủy, hai vị trí này dễ hút nguồn năng lượng tiêu cực, không tốt cho sức khỏe. Đặc biệt, nhiều người cho rằng không nên ở trong những phòng bài trí các đồ vật mang tính chất tôn giáo như tranh tượng phật, thánh…bởi tác dụng chính của những vật phẩm này là trấn áp tà khí, chứng tở nơi này có thể nhiều tà.
Tránh làm rơi hay mất tiền
Rơi tiền bạc hay ví trong ngày Tết Đoan ngọ được cho là làm rơi mất tài lộc, khiến tài vận đi xuống. Vì vậy vào ngày này dù đi đâu, mọi người đều cẩn thận bảo vệ tài sản và tiền bạc.
Không đi du lịch, không tham quan lăng tẩm, địa đạo
Nhiều người kiêng đi du lịch ngày 5/5 Âm lịch vì cho là dễ bị hao tốn tiền bạc. Đặc biệt, việc tham quan lăng tẩm, địa đạo hay các khu chiến tích cổ xưa cũng được cho là không nên bởi đây đều là những địa điểm chứa nhiều năng lượng âm tính. Nếu bắt buộc phải đi, tốt nhất là tránh tới những nơi này sau 15h.
Ngày nay, phần lớn những điều kiêng kỵ trong ngày Tết Đoan ngọ thường được tham khảo để biết chứ không nhiều người áp dụng vì thiếu cơ sở khoa học.