Hiện tượng con cái ăn thịt đồng loại ghi nhận khoảng 30 loài, chủ yếu là côn trùng, nhện và được coi là đặc tính độc đáo của động vật bậc thấp.
Giới khoa học trước đây thường dùng thuyết tiến hóa để biện minh cho hành vi này. Họ lập luận rằng con đực sẵn sàng hy sinh "thân mình" vì con non chưa ra đời nhưng sắp được thụ tinh. Song các nghiên cứu chỉ ra rằng bất chấp có nhận sự đồng thuận hay không, nhiều con cái vẫn sẵn sàng xơi tái bạn tình.
Mục đích của hành động "máu lạnh" này là để tạo ra và truyền gen cho đời sau. Một số loài côn trùng như bọ ngực đực sẵn sàng làm bất cứ điều gì vì mục đích này. Nhưng trong tự nhiên, tỷ lệ hy sinh này chỉ ở mức 5-31%.
Trên thực tế, việc ăn thịt đồng loại sẽ giúp thời gian giao phối lâu hơn và cơ hội thụ tinh cao hơn. Nhờ đó, con cái và con non sẽ được hưởng chất dinh dưỡng quan trọng.
Muỗi vằn Midge
Ở loài muỗi vằn đực Midge, trong quá trình giao phối, con cái sẽ hút máu từ con đực khiến bộ phận sinh dục của con đực vỡ ra bên trong nó. Hành vi này đảm bảo con đực không đi "tòm tem" với những con cái khác và có lợi cho con non của loài này.
Muỗi vằn đực Midge thường bị con cái 'lấn át' trong quá trình giao hợp.
Con dế
Dế đực sagebrush sẵn sàng để bạn tình gặm tan nát cặp cánh màng trong mỗi lần giao hợp. Giống như bọ ngựa, hành vi này không phải lúc nào cũng xảy ra mà phụ thuộc vào nhu cầu dinh dưỡng của con cái. Nếu nguồn dinh dưỡng bị hạn chế, con cái thường tìm đến bạn tình có đôi cánh nguyên vẹn.
Nhưng nếu nguồn dinh dưỡng dồi dào, con cái sẵn sàng giao phối với con đực từng "lang chạ" với các con khác. Dù vậy, dế đực sagebrush được cho là loài may mắn vì chúng hiếm khi bị bạn tình ăn thịt.
Bọ ngựa
Để tăng khả năng sinh sản và sống sót cho con non, bọ ngựa cái sẽ làm thịt bạn tình sau khi giao phối. Nhiều con cái thậm chí còn xơi tái cả con đực trong khi giao hợp. Ngón đòn là tấn công vào phần đầu làm bạn tình choáng váng trước khi gặm đầu và nuốt gọn đồng loại.
Sở dĩ nhiều con cái thích ăn thịt bạn tình trong khi "ân ái" ở bởi với những con bọ ngựa sắp chết, quá trình bơm tinh trùng sang con cái sẽ được đẩy nhanh hơn là khi chúng còn sống.
Nhện
Nhện cái thích ăn thịt bạn tình do nhện đực là thực phẩm hoàn hảo, gần với nhu cầu dinh dưỡng của chúng.
Tính hiếu chiến của con nhện cái sẽ quyết định thời điểm nó làm thịt bạn tình: trong hay sau khi giao phối. Tuy nhiên thực tế vẫn có những con cái ăn thịt cả bạn tình tiềm năng trước cuộc "yêu".
Rắn
Thông thường, rắn đực thích chọn con rắn cái lớn hơn để giao phối nhằm tìm kiếm những con non khỏe mạnh ở đời sau. Chính điểm này cùng với việc rắn cái rất khỏe khiến rắn đực mất đi ưu thế và đôi chúng bị con cái đoạt mạng.
Trăn Anaconda xơi tái bạn tình.
(Tổng hợp)